Έντονες διαφωνίες από εκπροσώπους εμπλεκομένων και βουλευτές, εκφράστηκαν τη Δευτέρα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, επί του αναθεωρημένου νομοσχεδίου για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (5%) για αγορά πρώτης κατοικίας στο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής πολιτικής.

Ιδιαίτερες διαφωνίες εκφράστηκαν όσον αφορά τη διάκριση που δημιουργείται ανάμεσα σε αγοραστές διαμερισμάτων και κατοικιών. Το αναθεωρημένο κείμενο προνοεί ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% θα μπορεί να επιβληθεί σε οικίες για τα πρώτα 170 τ.μ. με ανώτατο όριο τα 220 τ.μ. και με ανώτατη αξία τις 350.000 ευρώ, ενώ όσον αφορά τα διαμερίσματα για τα πρώτα 90 τ.μ. για εμβαδόν μέχρι 110 τ.μ. και για συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τις 200.000.

Εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρθηκε από την Ανώτερη Λειτουργό ΦΠΑ Νάγια Συμεωνίδου, ότι ενημερώθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το αναθεωρημένο νομοσχέδιο τον Αύγουστο, την ώρα που τρέχει η διαδικασία επί παραβάσει για την Κύπρο για το θέμα του μειωμένου συντελεστή στα ακίνητα. Μέχρι στιγμής, ανέφερε η κ. Συμεωνίδου, δεν υπήρξε κάποια απάντηση.

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς διαπίστωσε πως ο μειωμένος ΦΠΑ 5% δεν επιβαλλόταν στοχεύμενα, στα πλαίσια της άσκησης κοινωνικής πολιτικής, όπως επιτάσσει η παράγραφος 10 του παραρτήματος ΙΙΙ της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας.

Ο Έφορος Φορολογίας Σωτήρης Μακρίδης, εξέφρασε την επιθυμία να δοθεί μέσω του νόμου η ξεκάθαρη βούληση του Κοινοβουλίου ως προς το ποιοι είναι οι δικαιούχοι, ώστε να μην αναγκάζεται ο ίδιος να προβαίνει σε ερμηνείες που να είναι ενάντια στη βούλησης του σώματος ή στις απόψεις του Γενικού Ελεγκτή επί του θέματος, αλλά και να συνάδει με τους κανονισμούς της ΕΕ.

Εκ μέρους του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ εκφράστηκε διαφωνία για τον διαχωρισμό μεταξύ κατοικίας και διαμερισμάτων, ενώ εκφράστηκε η άποψη ότι με τα νέα δεδομένα της οικονομίας η μέγιστη αξία θα πρέπει να ανέβει και για τις δύο περιπτώσεις στις 500,000 ευρώ.

Εκ μέρους του ΕΤΕΚ αναφέρθηκε ότι θα πρέπει να αυξηθεί το κατώτερο όριο τετραγωνικών για τα διαμερίσματα, ώστε να περιλαμβάνονται και τα τριάρια και να μην ωθούνται οικογένειες να κτίζουν εκτός πόλεως, με αποτέλεσμα να δημιουργείται άναρχη ανάπτυξη και κυκλοφοριακή συμφόρηση. Επίσης, ζητήθηκε να αυξηθεί το ανώτερο όριο της αξίας τόσο για τα διαμερίσματα όσο και για τις οικίες.

 Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης, ζήτησε να εφαρμοστεί η αρχή της αναλογικότητας για να μην υπάρχουν στρεβλώσεις, ενώ είπε ότι η Ελλάδα αποφάσισε την επιβολή μηδενικού ΦΠΑ για να νέες κατοικίες ως μέτρο κοινωνικής πολιτικής και ανάπτυξης.

Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ακινήτων ανέφερε ότι είναι αυθαίρετος ο διαχωρισμός κατοικιών και διαμερισμάτων και ζήτησε να υπάρξει ομαλή μετάβαση από το παλιό στο νέο καθεστώς φορολογίας, ώστε να μην υπάρχει αναστάτωση στην αγορά.

 Εκ μέρους της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), αναφέρθηκε ότι θα πρέπει να αφαιρεθεί από το νομοσχέδιο το ανώτατο όριο αξίας και ότι το ανώτατο όριο εμβαδού είναι αρκετό για να ικανοποιηθεί η νομοθεσία.

Ο Σύνδεσμος Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου ανέφερε ότι η διαδικασία θα πρέπει να είναι όσο πιο απλή γίνεται και να μην υπάρχει δυσμενής διάκριση μεταξύ αγοραστών κατοικίας και διαμερίσματος, ενώ είπε ότι αν εφαρμοστεί η πρόταση αυτή θα παρουσιαστεί ακόμα μεγαλύτερη έλλειψη ακινήτων στην αγορά και δεν θα υπάρξει η αναμενόμενη ανάπτυξη.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, μιλώντας στην Επιτροπή, ανέφερε ότι η Κύπρος ως νέο κράτος-μέλος της ΕΕ που εντάχθηκε το 2004, τυγχάνει μιας διάκρισης σε σχέση με τα παλιά-κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και δεν μπορεί να επιβάλει μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ στα ακίνητα, ούτε μπορεί να καθορίζει θέματα ΦΠΑ στα ακίνητα κατά την κρίση του. Είπε επίσης ότι δεν αντιλαμβάνεται με ποια λογική γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ κατοικιών και διαμερισμάτων.

Μιλώντας μετά το τέλος της Επιτροπής, η Πρόεδρος της, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου αναφέρθηκε σε πλημμελή και λανθασμένη εφαρμογή του νόμου για 5% ΦΠΑ αλλά και μη σωστής ενημέρωσης των ευρωπαϊκών αρχών όταν ζητήθηκαν στοιχεία για την εφαρμογή αυτού του μέτρου.

Παράλληλα ανέφερε ότι το ΔΗΚΟ θα αναλάβει πρωτοβουλία μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους, ακόμα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να υπάρξει κατάληξη σε διαφοροποιήσεις επί του κειμένου του νομοσχεδίου, που θα επιτρέψουν να συνεχιστεί ένα πρόγραμμα που όντως θα έχει κοινωνικό χαρακτήρα και θα τερματίσει τη διαδικασία επί παραβάσει που έχει ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο στόχος ανέφερε θα πρέπει να είναι να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν τα νέα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν τη δική τους στέγη, με μια απλή, αλλά πρωτίστως διαφανή και δίκαιη νομοθεσία που όντως να είναι κοινωνικά ευαίσθητη που να βοηθά την κοινωνία να αναπτυχθεί και όχι να βοηθά ζάμπλουτους επιχειρηματίες και «αγοραστές φαντάσματα», ακινήτων πολυτελείας.  

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς δήλωσε ότι ο λόγος που οδήγησε να τεθεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υπό πίεση με όρους και δεδομένα αρνητικά για τη Δημοκρατία, είναι ο λανθασμένος τρόπος που η Κυβέρνηση εφάρμοσε την παραχώρηση του μειωμένου συντελεστή 5% για σκοπούς ανέγερσης η αγοράς κατοικίας. Ο συγκεκριμένος τρόπος, ανέφερε, αποτελεί μνημείο θεσμικής διαπλοκής, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων, συγκάλυψης και βολέματος ημετέρων.

Όσον αφορά το τροποποιημένο νομοσχέδιο, είπε ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και ζητήματα που πρέπει να ρυθμιστούν, όπως το ανώτατο εμβαδόν και οι συνολικές αξίες και η μεταβατική περίοδος. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη η συγκεκριμένη νομοθεσία να καλύπτει και την επέκταση της κατοικίας κάτι που περιλαμβάνει η πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ. Σημείωσε τέλος ότι η όποια απόφαση δεν μπορεί να αγνοεί και τη χρονική συγκυρία με τις οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις που περνά ο τόπος.

Παράλληλα, είπε ότι κάλεσαν τον Έφορο Φορολογίας και το ΥΠΟΙΚ να προχωρήσουν σε έρευνα/εξέταση ώστε να υπάρξει διαδικασία για επιστροφή των απολεσθέντων εσόδων του κράτους στις περιπτώσεις που «δεν έπρεπε να παραχωρηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε ζάμπλουτους επενδυτές».

O Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι σήμερα το Υπουργείο Οικονομικών «συνεχίζει να εμμένει σε ένα απαράδεκτο νομοσχέδιο», το οποίο δεν διορθώνει καμιά στρέβλωση που υπήρχε στο παρελθόν, αλλά πετυχαίνει να θυματοποιήσει και να επιτεθεί απευθείας στις κυπριακές οικογένειες και στα νεαρά ζευγάρια. Πρόσθεσε ότι η ΚΔ θα πρέπει να προχωρήσει με ένα γενναιόδωρο σχέδιο για τις κυπριακές οικογένειες, για τα νεαρά ζευγάρια, να επιλύσει το μεγάλο πρόβλημα του δημογραφικού και να μην στέκεται ενάντιά του με αυτές τις μεσοβέζικες λύσεις.

Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος, ανέφερε ότι το  προτεινόμενο νομοσχέδιο όχι μόνο δεν πρόκειται να λύσει το όποιο πρόβλημα αλλά αντίθετα θα δημιουργήσει τεράστιες περιπλοκές. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε, θα καταργήσει την ισότητα ανάμεσα στους πολίτες και αυτοί που περισσότερο θα αδικηθούν είναι οι νέες οικογένειες, οι πολύτεκνες οικογένειες και οι κάτοικοι των αγροτικών, των ημιορεινών και των ορεινών περιοχών, μέσα από τη μείωση του συντελεστή δόμησης το οποίο θα επιβάλλεται το επιλεγμένο ΦΠΑ. 

Την ίδια στιγμή, πρόσθεσε, δεν υπολογίζει τις ανεξέλεγκτες, ενδεχομένως λόγω διεθνών καταστάσεων, αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων, με αποτέλεσμα να χρειάζονται συστηματικές αναθεωρήσεις με ότι αυτό συνεπάγεται. Είπε ακόμα ότι η υιοθέτηση ενός τέτοιου νομοσχεδίου θα οδηγήσει στην ουσία σε περαιτέρω ενίσχυση της παραοικονομίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ως απώλεια εσόδων προς το κράτος, αλλά και την ίδια στιγμή στη μείωση της κοινωνικής πολιτικής, η οποία θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής μας. 

«Από την πλευρά της ΕΔΕΚ δηλώνουμε με υπευθυνότητα ότι ένα τέτοιο νομοσχέδιο δεν πρόκειται να το ψηφίσουμε», ανέφερε.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαπδούρης είπε ότι αυτή τη στιγμή δεν γίνεται οποιαδήποτε διαβούλευση ή διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτι που είναι καθαρά θέμα της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας να γίνει, με το να βρεθεί η σωστή φόρμουλα για να υπάρξει μια κοινωνική πολιτική και να αποφευχθούν μελλοντικές καταχρήσεις. Φαίνεται, όπως είπε, να υπάρχει κατάληξη μέσα από τις εισηγήσεις σε μια οροφή ύψους κατοικίας και διαμερίσματος κοντά στις 500, 000 χιλιάδες ευρώ για οικίες και για διαμερίσματα και ταυτόχρονα σε ένα μέγιστο εμβαδό μεταξύ 170-185 τ.μ. Πρόσθεσε ότι οτιδήποτε αποφασιστεί θα πάει πάλι για αξιολόγηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Είπε ακόμα ότι το κόστος κατασκευής σήμερα έχει ανεβεί σημαντικά σε σχέση με τα στατιστικά του 2000-2021 στα οποία βασίστηκε το Υπουργείο Οικονομικών και πρέπει να καθοριστεί ένα ποσό που όντως να καλύπτει το ποσό της πρώτης κατοικίας για να μην οδηγηθούμε, όπως είπε, σε θέματα παραοικονομίας με τη δήλωση ποσών εκτός συμβολαίου. Εξέφρασε παράλληλα την ελπίδα το θέμα να προχωρήσει σύντομα ώστε να γνωρίζει ακριβώς ο κόσμος τα δεδομένα και να διαχειριστούν καλά τα οικονομικά τους.