Πλήγμα στις τράπεζες της και σοκ σε ολόκληρο τον τραπεζικό κλάδο στην Ευρώπη, προκάλεσε η Ιταλία με την αιφνιδιαστική της απόφαση να επιβάλει εφάπαξ φόρο 40% στα τραπεζικά κέρδη, τα οποία προέρχονται από τα υψηλότερα επιτόκια, με το δικαιολογητικό ότι δεν επιβραβεύουν τις καταθέσεις.

Τα υψηλότερα επίσημα επιτόκια έχουν αποφέρει κέρδη ρεκόρ στις τράπεζες, καθώς το κόστος των δανείων εκτινάχθηκε στα ύψη, ενώ οι δανειστές δεν προσφέρουν περισσότερα για τις καταθέσεις.

Χώρες όπως η Ισπανία και η Ουγγαρία έχουν ήδη επιβάλει απροσδόκητους φόρους στον κλάδο και άλλες μπορεί τώρα να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.

Η Κυβέρνηση της Ιταλίδας Πρωθυπουργού Τζόρτζιας Μελόνι είχε διατυπώσει την ιδέα νωρίτερα μέσα στο έτος και φαινόταν να είχε παγώσει το σχέδιο αυτό.

Έκτοτε, ωστόσο, τα ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου των τραπεζών επανέφεραν το θέμα στο επίκεντρο και ώθησαν την ιταλική Κυβέρνηση να δράσει παραμονές των καλοκαιρινών διακοπών των Ιταλών πολιτικών.

Κυβερνητική πηγή δήλωσε ότι η κίνηση προκάλεσε έκπληξη ακόμη και για ορισμένους Υπουργούς κατά τη συνεδρία του Υπουργικού συμβουλίου τη Δευτέρα το βράδυ. Μια δεύτερη πηγή κατέστησε σαφές ότι η Κυβέρνηση σκοπεύει “να τιμωρήσει την άδικη συμπεριφορά των τραπεζών”.

Οι τράπεζες στην Ιταλία μετακύλισαν στους καταθέτες κατά μέσο όρο το 12% της αύξησης των επιτοκίων, έναντι 22% στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με υπολογισμούς της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Jefferies.

«Θα πρέπει να κοιτάξουμε μόνο τα κέρδη του πρώτου εξαμήνου των τραπεζών… για να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μιλάμε για μερικά εκατομμύρια, αλλά για … δισεκατομμύρια», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι σε συνέντευξη Τύπου στη Ρώμη αργά τη Δευτέρα.

“Εάν (είναι αλήθεια ότι) η επιβάρυνση που προκύπτει από το κόστος του χρήματος έχει… διπλασιαστεί για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αυτό που λαμβάνουν οι κάτοχοι τρεχουσών τραπεζικών λογαριασμών σίγουρα δεν έχει διπλασιαστεί”, είπε ο κ. Σαλβίνι.

Ο δείκτης τραπεζικών μετοχών της Ιταλίας πραγματοποιούσε βουτιά μέχρι 7,7% μέχρι τις 12.12 την Τρίτη, ώρα Κύπρου.

Οι ιταλικές τράπεζες σημείωσαν άνοδο 50% τον περασμένο χρόνο, ξεπερνώντας την άνοδο του ευρωπαϊκού κλάδου κατά 20%.

Η Κυβέρνηση θέλει να χρησιμοποιήσει τα έσοδα που θα έχει για να βοηθήσει όσους αγωνίζονται με το κόστος ζωής, όπως οι κάτοχοι στεγαστικών δανείων.

Με βάση προκαταρκτικό σχεδιασμό, οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας Citi υπολόγισαν ότι ο φόρος θα μπορούσε να εξαλείψει σχεδόν το ένα πέμπτο των καθαρών εσόδων των ιταλικών τραπεζών το 2023. Η Bank of America υπολόγισε τα έσοδα για την ιταλική Κυβέρνηση μεταξύ 2-3 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Πηγές ανέφεραν ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει να εισπράξει λιγότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ από το μέτρο.

Αυτό το ποσό θα είναι παρόμοιο με τα 2,8 δισ. ευρώ που συγκεντρώθηκαν από τον απροσδόκητο φόρο που επιβλήθηκε φέτος στις εταιρείες ενέργειας.