Τα πρώτα χρόνια της μεταρρύθμισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση θα έχουν αυξημένες δαπάνες για το κράτος, δήλωσε ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας Αντρέας Αντωνιάδης, προσθέτοντας πως αυτό είναι φυσιολογικό μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως η μεταρρύθμιση και να εξορθολογιστεί η νέα κατάσταση πραγμάτων.

Ο κ. Αντωνιάδης παρουσίασε στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής την Δημοσιονομική Έκθεση για το 2022, η οποία για πρώτη φορά διαθέτει ενσωματωμένη την πιστοποίηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Η Δημοσιονομική Έκθεση αποτυπώνει την υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και των συμπληρωματικών προϋπολογισμών.

Σύμφωνα με την έκθεση, το 2022 τα έσοδα ανήλθαν σε €8,04 δισεκατομμύρια και οι δαπάνες €8,2 δισ με τον τελικό ισοζύγιο (προ των καθαρών εισροών λόγω δανεισμού) να παρουσιάζει έλλειμμα €0.9 δισ από €1,5 δισ το 2021.

Τα έσοδα από τη φορολογία το 2022 αντιστοιχούσαν στο 82% των συνολικών εσόδων του κράτους και ανήλθαν στα €6,8 δισ, με τα έσοδα από το ΦΠΑ να διαμορφώνονται στα €2,54 δισ, (€2,15 δισ το 2021) ενώ, όπως ανέφερε ο κ. Αντωνιάδης, τα έσοδα φόρου νομικών προσώπων αυξήθηκαν στα €1,44 δισ, ενώ ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στα €1,17 δισ.

Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης στις μεταβιβάσεις

Παρουσιάζοντας ομάδες δαπανών του προϋπολογισμού, ο κ. Αντωνιάδης αναφέρθηκε στις μεταβιβάσεις (χορηγίες προς ημικρατικούς οργανισμούς, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ίδια συνεισφορά στην ΕΕ), οι οποίες ανήλθαν σε €1,22 δισ.

Οι μεταβιβάσεις, ανέφερε ο κ. Αντωνιάδης, «είναι ένας τομέας στον οποίος ενδέχεται με σωστή αξιοποίηση της πληροφορίας να γίνει καλύτερη διαχείριση ή να επέλθει εξοικονόμηση».

Σε σχέση με τις δαπάνες προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο Γενικός Λογιστής ανέφερε ότι τα πρώτα χρόνια μετά την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι δαπάνες θα αυξηθούν από €109 εκατ. θα ανέλθουν στα 118 εκατ. το 2024, ενώ το 2025 και το 2026 προβλέπεται να ανέλθουν στα €140 εκατ.

«Αυτό είναι λογικό διότι όταν κτίσεις μια νέα βάση, μια μεταρρύθμιση έχεις τακτικά κόστη μέχρι να εξορθολογιστεί η νέα κατάσταση πραγμάτων», εξήγησε ο κ. Αντωνιάδης, σημειώνοντας ωστόσο ότι τα αποτελέσματα πρέπει να συνδυαστούν και με τις εισροές από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και όχι απομονωμένα.

Εξάλλου, ο κ. Αντωνιάδης ανέφερε ότι από το 2015, οπόταν το θέμα των κρατικών εγγυήσεων περιήλθε στο Γενικό Λογιστήριο, οι εγγυήσεις έχουν μειωθεί κατά 48%.

Μειώνεται ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων

Ο κ. Αντωνιάδης παρουσίασε στοιχεία για τον αριθμό των υπαλλήλων του δημοσίου λέγοντας ότι μετά την μείωση τόσο του αριθμού όσο και του κρατικού μισθολογίου (συντάξεις και απολαβές), από το 2016 και 2017 παρατηρήθηκε μια ανοδική πορεία, φτάνοντας στις 53.400 στο τέλος του 2022, με συνολικό κόστος €2,9 δισ.

«Τα καλά νέα για το 2023 είναι ότι έχουμε μια μείωση», είπε, προσθέτοντας ότι εκτιμάται ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων θα μειωθεί στις 52.000.

Στο σημείο αυτό, τόσο ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας όσο και Βουλευτές του ΑΚΕΛ διερωτήθηκαν αν η μείωση οφείλεται στην πρακτική αγοράς υπηρεσιών.

Πέριξ των €50 εκατ. το κόστος για φιλοξενία Ουκρανών προσφύγων

Ο κ. Αντωνιάδης παρουσίασε στοιχεία για το κόστος της φιλοξενίας Ουκρανών προσφύγων, έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα, σημειώνοντας ότι το συνολικό κόστος αναμένεται να φτάσει στα €50 εκατ. περίπου περιλαμβανομένων και δαπανών μέχρι το Μάρτιο του 2024.

Όπως ανέφερε, το 2022, η δαπάνη φιλοξενίας ανήλθε στα €10 εκατ., ενώ το πρώτο μισό του 2023 η δαπάνη ανήλθε στα €17 εκατ., υπενθυμίζοντας απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για έγκριση άλλων €21,5 εκατ. που καλύπτει περίοδο μέχρι τον Μάρτιο του 2024.

Βουλευτές διερωτήθηκαν κατά πόσο η Κύπρος λαμβάνει κάποια στήριξη από την ΕΕ, με εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομικών να σημειώνει ότι το Υφυπουργείο Τουρισμού έχει εισπράξει κονδύλια από την ΕΕ. Ο Πρόεδρος της επιτροπής Ζαχαρίας Κουλίας διερωτήθηκε αν οι πρόσφυγες αυτοί μπορούν να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό της Κύπρου.

Απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή του ΔΗΚΟ Χρύση Παντελίδη για τη μετάβαση στη βάση των δεδουλευμένων (accrual basis), ο κ. Αντωνιάδης είπε πως ο προϋπολογισμός θα παραμείνει σε ταμειακή βάση, και πρόσθεσε ότι γίνεται προετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων στη βάση δεδουλευμένων. Σημείωσε πως γίνονται ανεπίσημη εφαρμογή για τα έτη 2025 και 2026 και πρόσθεσε ότι η επίσημη εφαρμογή θα γίνει το 2027.

Προσοχή στις διπλές εγγραφές

Ο Διευθυντής Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Άκης Κίκας είπε ότι για πρώτη φορά στην δημοσιονομική έκθεση ενσωματώνεται και η πιστοποίηση της Υπηρεσίας, η οποία προηγουμένως περιλαμβανόταν στην ετήσια έκθεση της ΕΥ.

Περαιτέρω, ο κ. Κίκας ανέδειξε το πρόβλημα των διπλών εγγραφών στον προϋπολογισμό, εξηγώντας πως το πρόβλημα εντοπίζεται στην κατάρτιση του προϋπολογισμού. Εξήγησε ότι σε μερικές περιπτώσεις ένα τμήμα χρεώνει για μια υπηρεσία ένα άλλο τμήμα ή Υπουργείο του δημοσίου, η χρέωση αυτή ταξινομείται ως έσοδο, το οποίο είναι πλασματικό, αφού έχει ήδη προϋπολογιστεί. Είπε πως θα υπάρξουν συναντήσεις με το Υπουργείο Οικονομικών για εξέταση τρόπων λύσης του θέματος.

Εξάλλου, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης τόσο μιλώντας εντός της επιτροπής όσο και σε δηλώσεις του, αναφέρθηκε στα έσοδα από τον ΦΠΑ, που είναι αυξημένα κατά €400 εκατ. λέγοντας ότι το κράτος πρέπει να αποδώσει τα αυξημένα έσοδα λόγω της ακρίβειας στην κοινωνία και στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.