Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συστήνουν στην Κύπρο να “διασφαλίσει και να αξιοποιήσει τα σκληρά κερδισμένα επιτεύγματα”, “να αντισταθεί στην αυξημένη πίεση δαπάνες” και “να ανακτήσει τη δυναμική των μεταρρυθμίσεων που σήμερα έχει εξασθενήσει”.
Μετά τη δεύτερη αξιολόγηση της κυπριακής οικονομίας, μετά απο την έξοδο απο το μνημόνιο, οι δύο ευρωπαικοί θεσμοί καλούν την Κύπρο να ελέγξει μια τάση για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Σύμφωνα με γραπτή δήλωση που δημοσιεύθηκε στις Βρυξέλλες, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καλούν την Κύπρο, αντί της γενικής αύξησης των δαπανών, να δημιουργήσει δημοσιονομικά περιθώρια για επενδύσεις που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης στο μέλλον.Οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι οι μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί και η πτωτική πορεία του δημόσιου χρέους δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί και συστήνουν να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο μισθολογικό κόστος. Αναφορικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, Επιτροπή και ΕΚΤ ζητούν “πιο σθεναρή προσπάθεια από τις αρχές και τις τράπεζες ώστε να αυξηθεί η εφαρμογή και χρήση των πλαισίων αφερεγγυότητας”. Επιπλέον, η αξιολόγηση καταγράφει ότι η συνολική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και η ιδιωτικοποίηση των μεγάλων κρατικών φορέων που πρόσφατα απορρίφθηκαν, θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα της πολιτικής για τη στήριξη της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.”Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση:“Προσωπικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με το προσωπικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), επισκέφθηκε την Κύπρο από τις 27 ως τις 31 Μαρτίου για τη διεξαγωγή της 2ης αποστολής εποπτείας μετά το πρόγραμμα (PPS).Η αποστολή ήταν συντονισμένη με την αποστολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), την αποστολή παρακολούθησης μετά το πρόγραμμα (PPΜ). Προσωπικό από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕSM) συμμετείχε επίσης στην αποστολή για ζητήματα που σχετίζονται με το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης του ESM.Η Κύπρος αυτή τη στιγμή επωφελείται από ισχυρή ανάπτυξη και τη βελτίωση των συνθηκών στο χρηματοπιστωτικό τομέα.Για να στηρίξει την ανάπτυξη στο μέλλον, η συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και μια ανανεωμένη ώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι ζωτικής σημασίας.Η δημοσιονομική εξυγίανση συνέβαλε στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του πολιτικού πλαισίου και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά ομολόγων. Σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εγκρίθηκαν τα τελευταία χρόνια επέτρεψαν στην Κύπρο να αλλάξει τάση, με την επιστροφή στην ανάπτυξη και η κατάσταση στην αγορά εργασίας βελτιώνεται.Στην παρούσα συγκυρία, είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστούν και περαιτέρω να αναπτυχθούν αυτά τα σκληρά κερδισμένα επιτεύγματα.Στο δημοσιονομικό τομέα, θα πρέπει να υπάρχει αντίσταση στην αύξηση της πίεσης των δαπανών, επιτρέποντας τη δημιουργία των δημοσιονομικών περιθωρίων για τις δημόσιες δαπάνες που ενισχύουν την ανάπτυξη.Στο διαρθρωτικό επίπεδο, η μεταρρυθμιστική ορμή έχει αποδυναμωθεί αισθητά.Η αποστολή ενθάρρυνε τις αρχές και άλλους σημαντικούς παράγοντες να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση του αναπτυξιακού δυναμικού της Κύπρου και να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις που θα βελτιώσουν την παραγωγικότητα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η ανάπτυξη επιταχύνθηκε το 2016 και αναμένεται να παραμείνει ισχυρή το 2017, ενώ μετριάζεται στη συνέχεια. Η ανάπτυξη αποκτά όλο και πιο ευρεία βάση, οδηγείται από την ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις και την ισχυρή τάση του τουρισμού. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας έχουν βελτιωθεί συνολικά το 2016, αν και το ποσοστό ανεργίας παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να είναι κοντά στο 2½% το 2017. Ωστόσο, η περιορισμένες επενδύσεις που βελτιώνουν την παραγωγικότητα, οι ανεπαρκείς διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, και το επίμονα υψηλό επίπεδο ιδιωτικού χρέους εξακολουθούν να επιβαρύνουν τις προοπτικές ανάπτυξης.Ενώ η δημοσιονομική απόδοση ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη και υποστηρίζεται από ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, οι πιέσεις για δημοσιονομική χαλάρωση αυξάνονται. Παρά τη συνεχή ανάπτυξη, ο προϋπολογισμός για το 2017 στοχεύει σε μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην κατάργηση του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας, η οποία έχει περιορίσει τη φορολογική βάση.Η αποστολή υπογράμμισε ότι οι αρχές θα πρέπει να αντισταθούν στην πίεση για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής καθώς παραμένουν μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι και η πτωτική πορεία του δημόσιου χρέους δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχές θα πρέπει να εξασφαλίζουν συμμόρφωση με τις διατάξεις βάσει του προληπτικού σκέλους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.Η ενίσχυση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας συνεπάγεται, επίσης, την ανάγκη για περιορισμό του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο τομέα, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση ενός μόνιμου μηχανισμού για την μέτρια αύξηση των μισθών. Μια εμπεριστατωμένη ανάλυση των δημοσιονομικών επιπτώσεων θα πρέπει να συνοδεύει το νομοσχέδιο για τις μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της υγειονομικής περίθαλψης, για να διασφαλιστεί η συνοχή με το υφιστάμενο δημοσιονομικό περιθώριο.Κοιτάζοντας μπροστά, θα είναι ζωτικής σημασίας να αυξηθούν τα δημοσιονομικά περιθώρια για να καταστεί δυνατή η λήψη πρόσθετων μέτρων τόνωσης της ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της παραγωγικότητας, την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων και των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την καλύτερη ιεράρχηση των δημόσιων δαπανών.Σημαντική, αλλά άνιση είναι επίσης η πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), τα οποία παραμένουν πολύ υψηλά. Ενίσχυση της εμπιστοσύνης επέτρεψε στις τράπεζες να διευρύνει την καταθετική τους βάση και να βελτιωθεί η ρευστότητα και τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας.Μια αξιοσημείωτη θετική εξέλιξη είναι, επίσης, η πλήρης αποπληρωμή τον Ιανουάριος του 2017 της βοήθειας ρευστότητας έκτακτης ανάγκης που είχαν χορηγηθεί σε κυπριακές τράπεζες.Νέος δανεισμός επιταχύνεται ξεκινώντας από χαμηλή βάση, αλλά το υπόλοιπο απόθεμα των πιστώσεων προς την οικονομία συνεχίζει να συρρικνώνεται, λόγω των αναγκαίων ισολογισμών απομόχλευσης.Η κερδοφορία των τραπεζών περιορίζεται από την πίεση στα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια και την ανάγκη για πρόσθετη τροφοδότηση. Η αποστολή συνιστά πιο ισχυρές προσπάθειες αναδιάρθρωσης δανείων, κυρίως με την πλήρη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.Επιπλέον, η επικράτηση των αναδιαρθρώσεων των ήδη αναδιάρθρωση δανείων δείχνει ότι η ποιότητα των λύσεων αναδιάρθρωσης πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω.Πιο έντονες προσπάθειες από τις αρχές και τις τράπεζες είναι επίσης απαραίτητες για να αυξηθεί η εφαρμογή και χρήση των πλαισίων αφερεγγυότητας και αποκλεισμού. Αυτά τα πλαίσια έχουν δημιουργήσει κίνητρα για τους οφειλέτες ώστε να εξοφλήσουν ή να αναζητήσουν συνεταιριστικές λύσεις αναδιάρθρωσης. Παρ` όλα αυτά, μια πιο δυναμική εφαρμογή θα ενισχύσει περαιτέρω αυτά τα κίνητρα και να συμβάλει στη μείωση των στρατηγικών χρεοκοπιών.Η αποστολή συγκεκριμένα υπογράμμισε την ανάγκη να αφερεγγυότητας που σχετίζονται με νομικές διαδικασίες πιο αποδοτικές, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία απομόχλευσης.Ανανέωση της μεταρρύθμισης δυναμική των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι υψηλή προτεραιότητα για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Η Βουλή των Αντιπροσώπων απέρριψε πρόσφατα βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως η συνολική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και η ιδιωτικοποίηση των μεγάλων κρατικών εταιρειών. Κατά την άποψη της αποστολής, αυτά πρέπει να παραμείνουν προτεραιότητες της πολιτικής για τη στήριξη της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.Για την περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και για την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων, πρέπει οι μεταρρυθμίσεις να εστιαστούν σε πολλές από τις βασικές περιοχές, όπως κυρίως στον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος, κυρίως με τη δημιουργία ενός εμπορικού δικαστηρίου. Άλλες προτεραιότητες περιλαμβάνουν μια πιο αποφασιστική εφαρμογή του σχεδίου δράσης διακυβέρνησης της χώρας για την ανάπτυξη, τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και τη δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος μεταφοράς και έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας.Η αποστολή θα ήθελε να ευχαριστήσει τις κυπριακές αρχές, το ΔΝΤ και το προσωπικό του ΕSM για την εποικοδομητική και ανοιχτή συζήτησή τους. Η επόμενη αποστολή PPS θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του 2017″.
