Η αύξηση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού (ΕΚΜ) από τα €940 στα €1000 που ανακοινώθηκε την Τετάρτη από την Κυβέρνηση, έτυχε διαφορετικής υποδοχής από τους κοινωνικούς εταίρους, με τις συντεχνίες των εργαζομένων να εκφράζουν κατά κύριο λόγο ικανοποίηση, ενώ οι εργοδοτικές οργανώσεις κάνουν λόγο για μη δικαιολογημένη απόφαση με βάση τα δεδομένα της οικονομίας.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ ο Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής εξέφρασε διαφωνία όχι τόσο με το ύψος του κατώτατου μισθού, όσο με τη φιλοσοφία και την πρακτική που εφαρμόστηκε για τον προσδιορισμό αυτής της αύξησης.

Ανέφερε ότι το ΚΕΒΕ από την αρχή ξεκαθάρισε ότι θα έπρεπε να υπάρχει κατάληξη σε μια εμπεριστατωμένη επιστημονικά τεκμηριωμένη φόρμουλα, η οποία θα χρησιμοποιείται πάντοτε για την επικαιροποίηση του κατώτατου μισθού, με τη χρήση συγκεκριμένων δεικτών της οικονομίας, όπως ο πληθωρισμός, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, η παραγωγικότητα και η ανεργία.

Οι κοινωνικοί εταίροι, ανέφερε, θα έπρεπε να συμφωνήσουν με ποια βαρύτητα θα ενέτασσαν αυτούς τους δείκτες σε μια φόρμουλα που θα προσδιόριζε τον κατώτατο μισθό, ώστε οι όποιες αυξήσεις να είναι συμβατές και στο όρια αντοχής τα οικονομίας και των επιχειρήσεων. Η φόρμουλα αυτή είπε, θα μπορούσε να καταλήξει σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο αριθμό αύξησης από αυτό που συμφωνήθηκε.

Αντ’ αυτού ανέφερε ανακοινώθηκε ένας ΕΚΜ στη βάση κάποιων άλλων συνδυασμών, όπως το ποσοστό του εθνικού διάμεσου μισθού ή λαμβάνοντας υπόψη μόνο τον πληθωρισμό, κάτι όπως είπε, με το οποίο διαφωνεί το ΚΕΒΕ.

«Κακές πρακτικές του παρελθόντος τις οποίες φαίνεται ότι αρχίζουμε να επαναλαμβάνουμε και ανησυχούμε ότι αν πάμε με αυτή τη λογική θα δημιουργήσουμε πρόσθετα προβλήματα στην οικονομία», ανέφερε.

Σημείωσε ότι ήδη αυξήθηκε το κρατικό μισθολόγιο 15% κάτι που “δεν δικαιολογείται” και αποτελεί το 1/3 του κρατικού προϋπολογισμού.

Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι δεν δικαιολογείται αύξηση 6% σε ένα χρόνο. Σημείωσε ότι λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, τον ρυθμό ανάπτυξης της εθνικής παραγωγικότητας, τον πληθωρισμό και την ανεργία, η ΟΕΒ υπέβαλε μια εισήγηση για μια λογική, δικαιολογημένη αύξηση του ΕΚΜ.

«Αυτό το 6,5%, τα €1000, είναι ατεκμηρίωτο οικονομικά για τις αντοχές και τις δυνατότητες της οικονομίας, γιατί μιλούμε κατά κύριο λόγο για τον μισθό έναρξης της εργασίας ενός ανθρώπου για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας», ανέφερε.

Ο κ. Αντωνίου εξέφρασε την άποψη ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις ντόμινο σε κάποιους μισθούς που είναι μεταξύ €1,100 μέχρι €1,300 το μήνα με 3-4 χρόνια υπηρεσίας, όταν οι νέοι εργαζόμενοι «με το καλημέρα σας» θα είναι στα €1000. Εκτίμησε ότι θα υπάρξουν πιέσεις και θα χρειαστεί να αυξηθούν και αυτοί οι μισθοί.

Ερωτηθείς σχετικά, εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει αύξηση της ανεργίας μετά την αύξηση του ΕΚΜ, αφού η αγορά εργασίας είναι πλήρως αποστεγνωμένη από εργατικό δυναμικό. Πρόσθεσε ότι υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη που δεν πρόκειται να απολυθεί κόσμος.

Περαιτέρω βελτιώσεις ζητούν οι συντεχνίες

Ο Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ Ανδρέας Μάτσας, μιλώντας στο ΚΥΠΕ, χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι το ύψος του ΕΚΜ δεν είναι κάτω από €1000, στη βάση και της προσέγγισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να μη διασυνδέεται με το όριο της φτώχιας.

Παράλληλα ανέφερε ότι το μαξιλαράκι των €1000 δίνει τη δυνατότητα στο επόμενο χρονικό διάστημα να δημιουργηθούν συνθήκες και προϋποθέσεις, σε συνάρτηση με τον αυξημένο διάμεσο μισθό, για να επιτευχθεί κάτι καλύτερο για τους εργαζόμενους.

Ωστόσο σημείωσε ότι υπάρχουν και αδυναμίες όπως ότι το κατώτατο όριο είναι αρκετά χαμηλά σε σχέση με τα 1000 ευρώ και υπάρχει ένα κενό 100 ευρώ. Σημείωσε ότι προκύπτει η ανάγκη να παρακολουθούν και να βεβαιώνονται ότι δεν θα υπάρξει εκμετάλλευση στους εργαζομένους, είτε σε σχέση με την απόδοση του κατώτατου μισθού, είτε σε σχέση με απολύσεις που μπορεί να προκύψουν λόγω αυτής της μεγάλης διαφοράς μεταξύ του σημείου ένταξης στην αγορά εργασίας και της εργοδότησης μετά από έξι μήνες στο ίδιο εργοδότη.

Είπε επίσης ότι για τη ΣΕΚ είναι σημαντική η απουσία της ωριαίας απόδοσης, την οποία είχαν συζητήσει επιστάμενα με τον Υπουργό Εργασίας και στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που προηγήθηκε.

Χαρακτήρισε σημαντικό το γεγονός ότι ο Υπουργός Εργασίας στις χθεσινές του δηλώσεις έθεσε το θέμα του ωριαίου μισθού στη βάση της συζητήσής του το επόμενο χρονικό διάστημα, ώστε να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες απόκλισης από την πιστή εφαρμογή του ΕΚΜ. Ιδιαίτερη έμφαση, είπε, δίνεται σε δύο επαγγελματικές ομάδες που είναι οι φρουροί ασφαλείας και οι καθαρίστριες, καθαριστές το ωράριο των οποίων είναι διαφοροποιημένο σε σχέση με το 38ωρο που ισχύει για τους πλείστους εργαζόμενους.

Δεν ικανοποίησε την ΠΕΟ η απόφαση της Κυβέρνησης για το ύψος του κατώτατου μισθού με τη συντεχνία να υποδεικνύει πως παρά τη βελτίωση που επέρχεται στον κατώτατο μισθό, εντούτοις το ύψος που ανακοινώθηκε υστερεί.

Σε ανακοίνωση της η ΠΕΟ αναφέρει ότι η αύξηση κατά 1,7% στον κατώτατο μισθό πρόσληψης και κατά 6,4% μετά από εξάμηνη υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη δεν αποκαθιστά πλήρως την αγοραστική αξία του κατώτατου μισθού αφού με βάση τα στοιχεία που η ΠΕΟ κατάθεσε στην επιτροπή αξιολόγησης, η διάβρωση του κατώτατου μισθού από τον πληθωρισμό είναι πέραν του 14% (2021 – 2023).

Προσθέτει δε πως ακόμη δυσμενέστερα είναι τα δεδομένα για τον κατώτατο μισθό πρόσληψης, ο οποίος με βάση την απόφαση δεν αυξάνεται στο ίδιο ποσοστό όπως ο μισθός μετά από εξάμηνη υπηρεσία.

Βασικό πρόβλημα συνεχίζει να αποτελεί για την ΠΕΟ, ο μη καθορισμός ωριαίας απόδοσης του κατώτατου μισθού, θεωρώντας ότι έτσι διαβρώνεται η ίδια η στόχευση και η αποτελεσματικότητά του.

Σε ανακοίνωσή της η Παγκύπρια Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ΠΟΑΣΟ) εκφράζει ικανοποίηση αναφέροντας ύψος του ΕΚΜ φαίνεται να έχει λάβει υπόψη την ΑΤΑ, καθώς επίσης και την περυσινή σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να ανταποκρίνεται στο σημερινό κόστος ζωής και την αξιοπρεπή διαβίωση των χαμηλόμισθων εργαζομένων σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν. 

Χαιρετίζει την απόφαση του Υπουργού Εργασίας να εισηγηθεί ΕΚΜ που να σπάζει το φράγμα των 1000 ευρώ, τοποθετώντας έτσι την Κύπρο εκτός της χαμηλής ζώνης της Ευρώπης (με ΕΚΜ κάτω των 1000 ευρώ) στη ζώνη των χωρών με ΕΚΜ μεταξύ 1000 και 1500 Ευρώ.

Το ύψος του κατώτατου μισθού που καθορίστηκε, αναφέρεται, δίνει σημάδια ανταπόκρισης στις δύσκολες συνθήκες που δημιούργησαν απανωτά η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Ωστόσο η ΠΟΑΣΟ εκφράζει απογοήτευση, αφού από το Διάταγμα του Υπουργού απουσιάζει ακόμα ο καθορισμός ωριαίου κατώτατου μισθού, με αποτέλεσμα οι εργοδότες να έχουν την ευχέρεια να το εκμεταλλευτούν και στην ουσία να αλλοιώσουν τον κατώτατο μισθό με περισσότερες ώρες εργασίας.

Η ΔΕΟΚ με ανακοίνωσή της χαιρέτισε ως ικανοποιητική την αναπροσαρμογή του εθνικού κατώτατου μισθού στα €1.000, θεωρώντας ωστόσο ως μείζονος σημασίας το θέμα του καθορισμού της ωριαίας απόδοσης.

Για το ζήτημα αυτό, η συντεχνία σημειώνει ότι αναμένει ότι σύντομα ο Υπουργός Εργασίας θα συγκαλέσει σύσκεψη για διεξαγωγή κοινωνικού διαλόγου.

Με την ανεργία να μην επηρεάζεται αρνητικά και την απασχόληση να παρουσιάζει θετικό πρόσημο, η ΔΕΟΚ προσθέτει ότι στα υπόλοιπα κριτήρια για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, ήτοι τους δείκτες οικονομικής ανάπτυξης, την παραγωγικότητα και την κατανομή των εισοδημάτων λήφθηκαν υπόψη τα στοιχεία του Τμήματος Στατιστικής και Ερευνών τα οποία «δεν επιδέχονται αμφισβήτηση».