Η εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, με διαφάνεια και χωρίς καθυστέρηση θα βοηθήσει τις Κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους δείκτες χρέους σε σταθερή βάση, είπε η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στην ομιλία της μετά την απόφαση για μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης. Η κ. Λαγκάρντ παρακίνησε τις Κυβερνήσεις των χωρών της ευρωζώνης να δράσουν άμεσα και δυναμικά προς αυτή την κατεύθυνση στα μεσοπρόθεσμα σχέδιά τους για τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές.

Ανάπτυξη χαμηλότερη των προβλέψεων

Σύμφωνα με όσα παρουσίασε η Πρόεδρος της ΕΚΤ, η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε κατά 0,2% το δεύτερο τρίμηνο, μετά από 0,3% το πρώτο τρίμηνο, χαμηλότερα από τις προβλέψεις. Η ανάπτυξη προήλθε κυρίως από τις καθαρές εξαγωγές και τις κρατικές δαπάνες. Η ιδιωτική εγχώρια ζήτηση εξασθένησε, καθώς τα νοικοκυριά κατανάλωναν λιγότερο, οι επιχειρήσεις μείωσαν τις επιχειρηματικές επενδύσεις και οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν. Ενώ οι υπηρεσίες στήριξαν την ανάπτυξη, η βιομηχανία και οι κατασκευές συνέβαλαν αρνητικά.

«Αναμένουμε ότι η ανάκαμψη θα ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων επιτρέπει στα νοικοκυριά να καταναλώνουν περισσότερο. Οι σταδιακά εξασθενημένες επιδράσεις της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να στηρίξουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Οι εξαγωγές θα συνεχίσουν επίσης να συμβάλλουν στην ανάκαμψη, καθώς η παγκόσμια ζήτηση αυξάνεται», σημείωσε.

Όσο αφορά την αγορά εργασίας, η κ. Λαγκάρντ είπε ότι αυτή παραμένει ανθεκτική. Σημείωσε ότι το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σε γενικές γραμμές αμετάβλητο τον Ιούλιο, στο 6,4%. Ταυτόχρονα, η αύξηση της απασχόλησης επιβραδύνθηκε στο 0,2% το δεύτερο τρίμηνο, από 0,3% το πρώτο τρίμηνο, ενώ το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας έχει μειωθεί πιο κοντά στα προ της πανδημίας επίπεδα.

Η κ. Λαγκάρντ τόνισε ότι οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στο να καταστήσουν την οικονομία πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, γεγονός που θα συμβάλει στην αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Όπως είπε, η έκθεση του Μάριο Ντράγκι για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και η έκθεση του Ενρίκο Λέττα για την ενδυνάμωση της ενιαίας αγοράς τονίζουν την επείγουσα ανάγκη για μεταρρύθμιση και παρέχουν συγκεκριμένες προτάσεις για να γίνει αυτό.

«Η εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ πλήρως, με διαφάνεια και χωρίς καθυστέρηση θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους δείκτες χρέους σε σταθερή βάση. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει τώρα να ξεκινήσουν δυναμικά προς αυτή την κατεύθυνση στα μεσοπρόθεσμα σχέδιά τους για τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές», υπογράμμισε.

Στο 2,2% ο πληθωρισμός τον Αύγουστο

Όπως είπε στην ομιλία της η κ. Λαγκάρντ, σύμφωνα με προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,2% τον Αύγουστο, από 2,6% τον Ιούλιο. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό 3%, μετά από αύξηση 1,2% τον προηγούμενο μήνα. Ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων αυξήθηκε ελαφρώς, στο 2,4% τον Αύγουστο. Ο πληθωρισμός αγαθών και ο πληθωρισμός υπηρεσιών κινήθηκαν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Ο πληθωρισμός αγαθών μειώθηκε στο 0,4%, από 0,7% τον Ιούλιο, ενώ ο πληθωρισμός υπηρεσιών αυξήθηκε, στο 4,2% από 4%.

Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι τον Ιούλιο. Ο εγχώριος πληθωρισμός υποχώρησε ελάχιστα, στο 4,4% από 4,5% τον Ιούνιο, με τις ισχυρές πιέσεις στις τιμές να προέρχονται κυρίως από τους μισθούς. «Η αύξηση των μισθών με διαπραγμάτευση θα παραμείνει υψηλή και ευμετάβλητη κατά το υπόλοιπο του έτους», εκτίμησε η Πρόεδρος της ΕΚΤ.

Ταυτόχρονα, είπε ότι η συνολική αύξηση του κόστους εργασίας μετριάζεται. Ο ρυθμός αύξησης των αποδοχών ανά εργαζόμενο μειώθηκε περαιτέρω σε 4,3% το β΄ τρίμηνο, για τέταρτη συνεχή μείωση, και οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ εκτιμούν ότι θα επιβραδυνθεί και πάλι αισθητά το επόμενο έτος. Παρά την αδύναμη παραγωγικότητα, το κόστος εργασίας ανά μονάδα αυξήθηκε λιγότερο έντονα το δεύτερο τρίμηνο, κατά 4,6%, μετά από 5,2% το πρώτο τρίμηνο. Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ, η ΕΚΤ αναμένει ότι ο ρυθμός αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα θα συνεχίσει να μειώνεται, λόγω της χαμηλότερης αύξησης των μισθών και της ανάκαμψης της παραγωγικότητας. Τέλος, σημείωσε ότι τα κέρδη συνεχίζουν να αντισταθμίζουν εν μέρει τις πληθωριστικές επιδράσεις του υψηλότερου κόστους εργασίας.

«Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού θα πρέπει να υποστηριχθεί από την υποχώρηση των πιέσεων στο κόστος εργασίας και από τον προηγούμενο περιορισμό της νομισματικής πολιτικής που σταδιακά μεταφέρεται στις τιμές καταναλωτή. Οι περισσότερες μετρήσεις των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό βρίσκονται γύρω στο 2% και οι μετρήσεις με βάση την αγορά έχουν πέσει πιο κοντά σε αυτό το επίπεδο από τη συνεδρίαση του Ιουλίου», σημείωσε.

Γεωπολιτικοί κίνδυνοι, κλιματική κρίση, χαμηλότερες εξαγωγές μπορεί να επηρεάσουν ανάπτυξη

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παραμένουν, ανέφερε η Πρόεδρος της ΕΚΤ. Όπως είπε, η χαμηλότερη ζήτηση για τις εξαγωγές της ζώνης του ευρώ, λόγω, για παράδειγμα, μιας ασθενέστερης παγκόσμιας οικονομίας ή μιας κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, θα επιβαρύνει την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ.

Επιπλέον, ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη για το μέλλον και το παγκόσμιο εμπόριο να διαταράσσεται.

Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι καθυστερημένες επιπτώσεις του περιορισμού της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν ισχυρότερες από τις αναμενόμενες, όπως είπε.

Από την άλλη, η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός μειωθεί ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν και αν η αύξηση της εμπιστοσύνης και των πραγματικών εισοδημάτων οδηγήσει σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αύξηση των δαπανών, ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται ισχυρότερα από ό,τι αναμενόταν.

Με τη σειρά του, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος από τον αναμενόμενο εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό προέρχονται επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών σε υψηλότερα επίπεδα βραχυπρόθεσμα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και γενικότερα η εξελισσόμενη κλιματική κρίση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των τροφίμων.

Αντίθετα, ο πληθωρισμός μπορεί να εκπλήξει προς τα κάτω, εάν η νομισματική πολιτική αμβλύνει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμενόταν ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απροσδόκητα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ, τα επιτόκια της αγοράς έχουν μειωθεί αισθητά από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ του Ιουλίου, κυρίως λόγω των ασθενέστερων προοπτικών για την παγκόσμια ανάπτυξη και των μειωμένων ανησυχιών για τις πληθωριστικές πιέσεις. Συνολικά, ωστόσο, το κόστος χρηματοδότησης παραμένει περιοριστικό, καθώς οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων πολιτικής της ΕΚΤ συνεχίζουν να λειτουργούν μέσω της αλυσίδας μετάδοσης. Τα μέσα επιτόκια των νέων δανείων προς επιχειρήσεις και των νέων στεγαστικών δανείων παρέμειναν υψηλά τον Ιούλιο, στο 5,1% και 3,8% αντίστοιχα.

Η πιστωτική ανάπτυξη παραμένει υποτονική εν μέσω αδύναμης ζήτησης. Ο τραπεζικός δανεισμός προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 0,6% τον Ιούλιο, ελαφρά μειωμένος σε σχέση με τον Ιούνιο, και η αύξηση των δανείων προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε 0,5%.

Καταληκτικά, η κ. Λαγκάρντ επανέλαβε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης. «Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου». Πρόσθεσε ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα και από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της διάρκειας του περιορισμού.

Ειδικότερα, είπε ότι οι αποφάσεις της ΕΚΤ για τα επιτόκια θα βασίζονται στην εκτίμηση της ΕΚΤ για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. «Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων σε μια συγκεκριμένη πορεία επιτοκίων. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που διαθέτουμε στο πλαίσιο της εντολής μας για να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διατηρήσουμε την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής».