Η γρηγορότερη από ότι αναμενόταν ανάκαμψη του τουρισμού, καθώς και η επέκταση των υπηρεσιών σε άλλους τομείς, συνέβαλαν ώστε η κυπριακή οικονομία να σημειώσει θετική εξέλιξη κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν για το 2022.

Στο κεφάλαιο για την Κύπρο σημειώνεται πως οι αφίξεις τουριστών κατά τους πρώτους μήνες του 2022 έφτασαν περίπου στο 75% των επιπέδων προ της πανδημίας και πως οι προοπτικές του τουρισμού σε αυτό το στάδιο παραμένουν θετικές.

Καταγράφονται ωστόσο ανησυχίες για επιβράδυνση της κατανάλωσης κατά το δεύτερο μισό του έτους, καθώς και προβλέψεις για άνοδο του πληθωρισμού.

Η Κομισιόν προβλέπει ετήσια ανάπτυξη 3,2% του ΑΕΠ για το 2022 και 2,1% για το 2023 στην Κύπρο, κυρίως χάρη στην εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές υπηρεσιών, αν και ο τομέας των κατασκευών αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά.

Γενικότερα, σημειώνεται, η αβεβαιότητα παραμένει λόγω των επιπτώσεων της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της εξέλιξης της πανδημίας.

Επιβράδυνση ανάπτυξης στην ΕΕ λόγω του πολέμου

Σύμφωνα με τις θερινές προβλέψεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οικονομία της ΕΕ θα σημειώσει ανάπτυξη 2,7% το 2022 και 1,5% το 2023. Ο ρυθμός ανάπτυξης στην ευρωζώνη αναμένεται να ανέλθει σε 2,6% το 2022 και να υποχωρήσει σε 1,4% το 2023. Ο ετήσιος μέσος πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022, στο 7,6% στην ευρωζώνη και στο 8,3% στην ΕΕ, προτού υποχωρήσει το 2023 σε 4,0% και 4,6%, αντίστοιχα.

Όπως σημειώνεται, η επιβράδυνση οφείλεται στις ανοδικές πιέσεις στις τιμές ενέργειας και τροφίμων λόγω της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν τον παγκόσμιο πληθωρισμό και μειώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.

Επίσης, η ανάκαμψη του 2021 και οι θετικές εξελίξεις το πρώτο τρίμηνο του 2022 αναμένεται να ενισχύσουν τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης. Ωστόσο, καθώς η οικονομία της ΕΕ παραμένει ευάλωτη στις εξελίξεις στις αγορές ενέργειες λόγω της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα αλλά και άλλων παραγόντων, η οικονομική δραστηριότητα το δεύτερο μισό του έτους αναμένεται να είναι υποτονική.

Το κεφάλαιο για την Κύπρο στις θερινές προβλέψεις

Η κυπριακή οικονομία ήταν θετική έκπληξη το πρώτο τρίμηνο του 2022, κυρίως ως αποτέλεσμα της ανάκαμψης του τουρισμού γρηγορότερα από ότι αναμενόταν, και ως αποτέλεσμα της συνέχισης της επέκτασης των εξαγωγών άλλων υπηρεσιών, ιδίως των επιχειρηματικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφορικής.

Τόσο οι αφίξεις των τουριστών όσο και τα έσοδα σημείωσαν σημαντική αύξηση τους πρώτους μήνες του 2022 και έφθασαν περίπου στο 75% των επιπέδων πριν από την πανδημία. Οι προοπτικές για τον τομέα αυτό παραμένουν θετικές για τη θερινή περίοδο σύμφωνα με στοιχεία για τις προγραμματισμένες διεθνείς πτήσεις και έρευνες για τις κρατήσεις σε τουριστικά καταλύματα, παρά τη σημαντική απώλεια του διαχρονικά σημαντικού τουρισμού από τη Ρωσία.

Ωστόσο, η αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών σε συνδυασμό με τη ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού και την αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να φέρουν σημαντική επιβράδυνση της κατανάλωσης και των επενδύσεων των νοικοκυριών κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε ετήσια βάση προβλέπεται στο 3,2% για το 2022 και στο 2,1% για το 2023. Η εγχώρια ζήτηση και, σε μικρότερο βαθμό, οι καθαρές εξαγωγές υπηρεσιών αναμένονται να είναι οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης. Οι επενδύσεις, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών, αναμένεται πως θα πληγούν λόγω των σταδιακών περιορισμών των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, τις συνεχιζόμενες διαταραχές στην προσφορά και τις εξαιρετικά υψηλές τιμές των δομικών υλικών.

Μεταξύ των θετικών στοιχείων που καταγράφονται, αναμένεται πως η εφαρμογή του κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα στηρίξει τις επενδύσεις. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά από τον υψηλό πληθωρισμό και τη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης, αν και το εισόδημα των νοικοκυριών λαμβάνει στήριξη μέσω των μέτρων της κυβέρνησης για αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας και μερική αναπροσαρμογή των μισθών που θα εφαρμοστεί τον Ιανουάριο του 2023.

Ταυτόχρονα η σημαντική αβεβαιότητα και οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν, ιδίως καθώς ο τουρισμός και άλλοι τομείς υπηρεσιών με εξαγωγικό προσανατολισμό είναι ευάλωτοι στις δυσμενείς παγκόσμιες επιπτώσεις της εν εξελίξει επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της εξέλιξης της πανδημίας COVID-19.

Οι υψηλές τιμές της ενέργειας αυξάνουν τον πληθωρισμό. Ο γενικός πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ – Harmonized Index of Consumer Prices, HICP) προβλέπεται φέτος να διαμορφωθεί στο 7% κατά μέσο όρο και να επιβραδυνθεί στο 3,3% το 2023, δεδομένης της υπόθεσης ότι οι πιέσεις στις τιμές λόγω της στενότητας στις αγορές βασικών εμπορευμάτων θα μειωθούν το επόμενο έτος. Η πρόβλεψη για το επόμενο έτος λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο της μερικής αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών.