Ομόφωνα με 45 ψήφους υπέρ, η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τον νόμο για έκδοση κυβερνητικών εγγυήσεων για παραχώρηση δανείων από πιστωτικά ιδρύματα προς επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζομένους. Ο νόμος είχε ψηφιστεί από τη Βουλή στις 22 Απριλίου 2021, με σκοπό την παραχώρηση κυβερνητικών εγγυήσεων ύψους μέχρι και 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τα μέτρα, που λήφθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Η δυνατότητα αυτή παραχωρείται από την ΕΕ για ακόμα δύο μήνες και η Κύπρος αναμένεται να ζητήσει παράταση στη εφαρμογή της. Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέτασε τη συμβατότητα του νόμου με τους κανόνες ανταγωνισμού και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να επέλθουν σε τροποποιήσεις, ώστε να προβλέπεται ανοικτή πρόσκληση σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα για την παραχώρηση κυβερνητικών εγγυήσεων χωρίς περιορισμούς ως προς την κατανομή τους. Περαιτέρω, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατύπωσε σχετική Γνώμη σύμφωνα με την οποία προτείνεται η μη συμμετοχή εκπροσώπων της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου στην Επιτροπή Παρακολούθησης λόγω του κινδύνου σύγκρουσης αρμοδιοτήτων. Ειδικότερα, στον νέο νόμο περιλαμβάνονται πρόνοιες, που αφορούν την ανοικτή πρόσκληση για παραχώρηση κυβερνητικών εγγυήσεων προς όλα τα πιστωτικά ιδρύματα και κατ’ επέκταση την κατάργηση του άρθρου 10 του βασικού νόμου, το οποίο εφαρμόζει κριτήρια κατανομής των κυβερνητικών εγγυήσεων στα πιστωτικά ιδρύματα. Την αντικατάσταση της Επιτροπής Παρακολούθησης, όπως αυτή συστήνεται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την Επιτροπή Ενημέρωσης και τη διαγραφή της σχετικής διάταξης για συμμετοχή σε αυτή δύο λειτουργών της ΚΤΚ, ώστε η εν λόγω επιτροπή να συγκροτείται από έναν εκπρόσωπο του Γενικού Λογιστηρίου και έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό Οικονομικών, καθώς και τον Γενικό Ελεγκτή ή εκπρόσωπό του υπό το καθεστώς παρατηρητή. Τον καθορισμό, ως αποκλειστικό σκοπό της Επιτροπής Ενημέρωσης, της εκ των υστέρων ενημέρωσης του Υπουργού Οικονομικών και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού αναφορικά με την εφαρμογή του νόμου, καθώς και τη διασαφήνιση ότι η Επιτροπή Ενημέρωσης δεν παρεμβαίνει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με τις διαδικασίες διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου και χορήγησης δανείων με κυβερνητικές εγγυήσεις. Την αντικατάσταση στον βασικό νόμο των χρονοδιαγραμμάτων αναφορικά με την ενημέρωση που παρέχεται στον Υπουργό Οικονομικών και την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού από την Επιτροπή Ενημέρωσης για σκοπούς ευθυγράμμισης αυτών με την υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων για παροχή, ανά τριμηνία αντί ανά διμηνία, στοιχείων στο Γενικό Λογιστήριο για τα δάνεια που παραχωρούν. Σε παρέμβαση της η Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου έκανε λόγο για “ανευθυνότητα της Κυβέρνησης”, η οποία στις 19 Μαΐου 2020 είχε αποσύρει το νομοσχέδιο, επειδή η αντιπολίτευση επέμενε να υπάρχει έλεγχος από ανεξάρτητη αρχή για το πού θα δινόταν αυτό το υπέρογκο ποσό δανείων με κρατικές εγγυήσεις. Ανέφερε επίσης ότι σήμερα το νομοσχέδιο που επανακατατέθηκε και ψηφίστηκε από τη Βουλή, τροποποιείται όχι επειδή έχει ανεφάρμοστες και αντισυνταγματικές πρόνοιες, όπως υποστήριζε ο ΥΠΟΙΚ, αναφερόμενος στις τροπολογίες της αντιπολίτευσης, αλλά για τις ανεφάρμοστες και αντισυνταγματικές πρόνοιες που έβαλε η Κυβέρνηση για τη συμμετοχή της ΚΤΚ ως επόπτη. Σημείωσε ότι οι άλλες χώρες είχαν στα χέρια τους αυτό το εργαλείο από το 2020. Πρόσθεσε ότι οι κυβερνώντες επέλεξαν να αφήσουν χωρίς αυτό το εργαλείο επιχειρήσεις, αυτοτελώς εργαζομένους και νοικοκυριά απλά για ένα πείσμα.
Ο Βουλευτής του Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι ο νόμος αυτό αποτελεί μια αναγκαιότητα αφού εδώ και πολλούς μήνες αρκετές επιχειρήσεις βρίσκονται στον αναπνευστήρα και θα αυξηθεί το κονδύλι για το ταμείο ανεργίας. Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι ο νόμος είναι ακόμα ένα χρήσιμο εργαλείο για στήριξη επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργαζομένων, ωστόσο εξέφρασε έντονες ανησυχίες για τις επιπτώσεις κάποιων αλλαγών στο νομοσχέδιο και το κατά πόσο θα επηρεάσουν τη διαφάνεια και τον έλεγχο. Ανέφερε ότι θα παρακολουθούν την εξέλιξη της διαδικασίας μετά την ψήφιση του νόμου και θα παρεμβαίνουν αν χρειαστεί. Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ανέφερε ότι έχει καθυστερήσει πάρα πολύ η ψήφιση του νομοσχεδίου και οι πλείστες επιχειρήσεις βρίσκονται στα όρια της έλλειψης ρευστότητας. Πρόσθεσε ότι ένα από τα τρωτά σημεία του νομοσχεδίου είναι ότι δεν αναφέρεται σε νέες επιχειρήσεις, που έχουν ιδρυθεί τον τελευταίο χρόνο. Ο Βουλευτής των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης κάκισε το γεγονός ότι αυτό το χρήσιμο εργαλείο που έχει χρησιμοποιηθεί από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν χρησιμοποιήθηκε στην Κύπρο “για ένα πείσμα”. Είπε επίσης ότι δεν γνωρίζει αν μπορεί να μετρηθεί το κόστος από τη μη εφαρμογή του και εξέφρασε την ελπίδα να μην είναι το κλείσιμο επιχειρήσεων. Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλά αναφέρθηκε σε όλα τα άλλα μέτρα που έλαβε η Κυβέρνηση για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας και είπε ότι το αποτέλεσμα ήταν η Κύπρος να έχει λιγότερη ύφεση πέρυσι και μεγαλύτερη ανάπτυξη φέτος από τον μέσο όρο της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι πολύ λίγες χώρες το έχουν πετύχει αυτό. Είπε επίσης ότι το εργαλείο των κρατικών εγγυήσεων θα είναι χρήσιμο τώρα που σταμάτησαν τα υπόλοιπα εργαλεία στήριξης της Κυβέρνησης. Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού έκανε λόγο για αδικαιολόγητη καθυστέρηση από την Κυβέρνηση και είπε ότι δεν ξέρουν πόση ζημιά έγινε αυτά τα δύο χρόνια, με χιλιάδες πτωχεύσεις και εκκαθαρίσεις εταιρειών. Εξέφρασε επίσης ανησυχία για κάποιες από τις αλλαγές στο νόμο όπως την αλλοίωση, όπως είπε, του στοιχείου του προληπτικού ελέγχου αφού η επιτροπή ελέγχου έχει μετονομαστεί σε επιτροπή ενημέρωσης. Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος χαιρέτισε την ψήφιση του νόμου και ανέφερε ότι η Κυβέρνηση τον κρατούσε στα συρτάρια για ενάμιση χρόνο γιατί δεν ήθελε τον έλεγχο από τον Γενικό Ελεγκτή. Είπε επίσης ότι αυτά που ήθελε να περάσει στο νόμο η Κυβέρνηση τα έκρινε παράτυπα η Κομισιόν. Ανέφερε ακόμα ότι σε δύο μήνες λήγει το πρόγραμμα αυτό κι αν η Κύπρος δεν πετύχει παράταση θα χάσει αυτή τη στήριξη. Διερωτήθηκε επίσης πώς θα πάμε να ζητήσουμε επέκταση της περιόδου, εξηγώντας ότι η Κυβέρνηση δεν ήθελε έλεγχο από τη στιγμή, που γίνεται και μια συγκεκριμένη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κάλεσε την Κυβέρνηση να απολογηθεί για την έλλειψη στήριξη στις κυπριακές επιχειρήσεις, την καθυστέρηση και το “ρεζίλεμα της Κύπρου”.
