Η κλιματική ουδετερότητα και η ενεργειακή κυριαρχία είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει στόχο τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990). Με αυτό τον τρόπο, η Ευρώπη στοχεύει να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, αλλά και να μεταμορφώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) σε μια οικονομία σύγχρονη, αποδοτική από πλευράς αξιοποίησης πόρων και ανταγωνιστική. Μια οικονομία που θα χαρακτηρίζεται από καινοτομία, επενδύσεις και θέσεις εργασίας.

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ διεξάγεται η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία έφερε το ζήτημα της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ στο προσκήνιο. Με τις τιμές της ενέργειας να εκτοξεύονται και καθώς αντιμετωπίζουμε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη ενεργειακή αγορά, η ΕΕ δεν έχει άλλη επιλογή από το να αναζητήσει νέα μέσα για τη διασφάλιση του ενεργειακού της εφοδιασμού.

Ενώ η γρήγορη κι εύκολη λύση θα ήταν να αυξηθούν οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από άλλες χώρες, κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ο δρόμος προς την ενεργειακή κυριαρχία οφείλει να λαμβάνει υπόψη το κλίμα και κάθε απόφαση που σχετίζεται με την ενεργειακή ασφάλεια πρέπει να ευθυγραμμίζεται με την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας.

Παρόλα αυτά, η επίτευξη τόσο της ενεργειακής κυριαρχίας όσο και της κλιματικής ουδετερότητας απαιτεί σημαντική αύξηση στα πάντα π.χ. από τις ανακαινίσεις σπιτιών για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μέχρι την απαλλαγή εκπομπών άνθρακα στις βιομηχανίες και την υιοθέτηση κλιματικής συνείδησης στον τρόπο ζωής των πολιτών. Απαιτεί επίσης συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τη συμμετοχή της κοινωνίας, νέες τεχνολογίες, καινοτόμες υποδομές, ενναλακτικές λύσεις για βιώσιμα μέσα μεταφοράς και ολοκληρωμένα έξυπνα δίκτυα.

Αν και ο στόχος είναι φιλόδοξος, εν τούτοις υπάρχουν ήδη ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα έργα που στοχεύουν σε αυτή την κατεύθυνση. Ορισμένα από αυτά τα έργα χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα LIFE – το χρηματοδοτικό μέσο της EE για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα.

Ας δούμε στην πράξη τι προσπαθούν να επιτύχουν αυτά τα έργα LIFE:

1. Προσφέροντας οικονομικά προσιτές ανακαινίσεις με στόχο την ενεργειακή απόδοση

Ενώ οι ιδιοκτήτες βλέπουν τις ενεργειακές ανακαινίσεις ως έναν τρόπο για να μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος, πολλοί βρίσκουν αποτρεπτικό το αναλογούν κόστος των εργασιών. Γνωρίζοντας ότι η ΕΕ δεν μπορεί να επιτύχει τον στόχο της για ανακαίνιση 35 εκατομμυρίων κτηρίων έως το 2030 χωρίς τη συμβολή των ιδιοκτητών, το έργο LIFE Giga Regio Factory έχει αναπτύξει μια σειρά από προτεινόμενες έτοιμες λύσεις, επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες να πραγματοποιούν ενεργειακά αναβαθμισμένες ανακαινίσεις χρησιμοποιώντας προκατασκευασμένα, χαμηλού κόστους υλικά που μπορούν απλά να «συνδεθούν» στην υπάρχουσα υποδομή ενός σπιτιού. Ως αποτέλεσμα, το έργο προβλέπει στη σημαντική επιτάχυνση του αριθμού των ενεργειακά αποδοτικών ανακαινίσεων που πραγματοποιούνται.

2. Κάνοντας την ενεργειακή μετάβαση “τοπική” υπόθεση

Σκεφτείτε παγκόσμια, δράστε τοπικά! Αυτό είναι το μότο του έργου LIFE_LETsGO4Climate. Συνειδητοποιώντας ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να πραγματοποιείται σε τοπικό επίπεδο, το έργο αυτό έχει δημιουργήσει ενεργειακές κοινότητες σε 18 περιοχές στην περιφέρεια Centre-Val de Loire της Γαλλίας. Οι ενεργειακές κοινότητες συνεργάζονται με τους κατοίκους για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση και να τους βοηθήσουν διαχειρίζονται τα ενεργειακά θέματα που προκύπτουν, μέσω έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με 1.800 πολίτες να συμμετέχουν ήδη σε τοπικές δράσεις, το έργο αναμένεται ότι θα πετύχει αύξηση της παραγωγής ενέργειας κατά τουλάχιστον 14% στις περιοχές δράσης του, ενώ παράλληλα αναμένεται ότι θα βοηθήσει στη μείωση της συλλογικής και ατομικής κατανάλωσης ενέργειας.

3. Ενσωματώνοντας φωτοβολταϊκά σε στέγες και προσόψεις κτηρίων

Το έργο LIFE BIPV διερευνά τρόπους ενσωμάτωσης φωτοβολταϊκών στο κέλυφος των κτιρίων, σε προσόψεις, στέγες ή παράθυρα, συμβάλλοντας στην αύξηση χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για την προώθηση της χρήσης τους, το έργο εφαρμόζει τέτοιου είδους καινοτόμες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών (BIPV) χαμηλότερου κόστους, σε κτίρια που βρίσκονται σε Γερμανία και Ισπανία. Στοχεύοντας σε τεχνολογίες χαμηλότερου κόστους που αγγίζουν όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, το έργο στοχεύει σε μείωση κόστους ύψους 75% που θεωρείται πολύ ικανοποιητική για να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον της αγοράς.

4. Ανοίγοντας τον δρόμο για ένα μέλλον με πράσινο υδρογόνο

Αν και το υδρογόνο θα μπορούσε να μας βοηθήσει να απαλλάξουμε τις οδικές μεταφορές από τον άνθρακα, εν τούτοις η χρήση του βρίσκεται σε αδιέξοδο και οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη ελάχιστων σταθμών ανεφοδιασμού. Μέχρι όμως να φτάσουμε στο σημείο να κυκλοφορούν περισσότερα αυτοκίνητα με υδρογόνο στους δρόμους δεν υπάρχει ιδιαίτερο κίνητρο για να αυξηθεί ο αριθμός των πρατηρίων υδρογόνου. Το έργο LIFE NEW HYTS προτείνει τη λύση επιδεικνύοντας τη δυνατότητα παραγωγής, διανομής και χρήσης υδρογόνου σε τοπικό επίπεδο στην Ουτρέχτη. Το έργο στοχεύει στη μοντελοποίηση των συνθηκών προσφοράς και ζήτησης που απαιτούνται για την ταχεία χρήση υδρογόνου από βαρέα οχήματα εμπορικής χρήσης, πρασινίζοντας τον κλάδο των μεταφορών.

Αν και τα πιο πάνω έργα προέρχονται από διαφορετικούς τομείς, εν τούτοις έχουν ένα κοινό στόχο: τη δέσμευση για τη μετάβαση της Ευρώπης σε καθαρές μορφές ενέργειας, μειώνοντας την εξάρτηση της γηραιάς ηπείρου από τα ορυκτά καύσιμα που εισάγονται από το εξωτερικό, αυξάνοντας παράλληλα τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εγχώριας παραγωγής, ουδέτερων σε άνθρακα, αλλά και διαφοροποιώντας εναλλακτικές πηγές και ενεργειακές τεχνολογίες.

Με λίγα λόγια, χάριν στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα έργα, η Ευρώπη μπορεί να καταφέρει τον στόχο της να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050. Μάθετε περισσότερα για το Πρόγραμμα LIFE και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που υπάρχουν, επικοινωνώντας με το Εθνικό Σημείο Επαφής στο 22408926, ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.lifecyclamen.com.cy.

Πηγή: CINEA