Η Κύπρος κατέγραψε βελτίωση στις προσπάθειές της για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με την πρόσφατη αξιολόγηση που διενεργήθηκε από τον οργανισμό καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας MONEYVAL του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η αξιολόγηση επικεντρώθηκε σε νομοθετικά, ρυθμιστικά και θεσμικά μέτρα, με ιδιαίτερη προσοχή στη συμμόρφωση με τα πρότυπα της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF). Αν και έχει σημειωθεί πρόοδος, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες ελλείψεις, σύμφωνα με την έκθεση η οποία δημοσιεύθηκε την Τρίτη.

Η Κύπρος έχει σημειώσει κάποια πρόοδο στη βελτίωση του επιπέδου συμμόρφωσής της με τα πρότυπα της FATF, ιδίως όσον αφορά τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, τους παρόχους υπηρεσιών εικονικών περιουσιακών στοιχείων (VASP) και τις εξουσίες των αρχών για διερεύνηση και επιβολή του νόμου. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την πλήρη εφαρμογή αυτών των μέτρων.

Όσον αφορά τον κίνδυνο χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (TF) εντός του μη κερδοσκοπικού τομέα, σημειώνεται ότι οι κυπριακές αρχές έχουν ξεκινήσει μέτρα για την αξιολόγηση και την ενίσχυση των εποπτικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, αυτά τα μέτρα δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί πλήρως.

Η εφαρμογή του καθεστώτος VASP στην Κύπρο έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο. Ωστόσο, η αξιολόγηση ανέδειξε έλλειψη εθνικού σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εντοπίστηκαν στον τομέα VASP. Επιπλέον, εξακολουθούν να υπάρχουν τεχνικές ελλείψεις στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένου του «κανόνα ταξιδιού» (travel rule), που απαιτεί από τους παρόχους VASP να μοιράζονται πληροφορίες πελατών κατά τη διάρκεια των συναλλαγών.

Επιπλέον, η αξιολόγηση ανέδειξε κάποιες ελλείψεις στις ερευνητικές δυνατότητες των κυπριακών αρχών. Αυτές περιλαμβάνουν την έλλειψη εξουσιών για την παρέμβαση στο περιεχόμενο των επικοινωνιών που σχετίζονται με έρευνες για ξέπλυμα χρήματος, χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και διάφορες συναφείς παραβάσεις, όπως σεξουαλική εκμετάλλευση, συμμετοχή σε οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, απάτη, κλοπή, εμπόριο όπλων, διαφθορά και φορολογικά εγκλήματα.

Η MONEYVAL προτρέπει τις κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους

Στην ετήσια έκθεσή της για το 2022, η MONEYVAL προειδοποιεί ότι η ανάκτηση εσόδων από το έγκλημα σε όλες τις χώρες παραμένει ανεπαρκής και καλεί τις κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να ενισχύσουν τα εθνικά τους πλαίσια για τη διαχείριση και ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων.

Στο πλαίσιο της εποπτείας της, η MONEYVAL έχει διαπιστώσει ότι οι επιτυχείς κατασχέσεις εγκληματικών περιουσιακών στοιχείων είναι σχετικά σπάνιες σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις της για τα έσοδα από το έγκλημα. Για τον λόγο αυτό, υπογραμμίζει την ανάγκη όχι μόνο για το πάγωμα αλλά και για την κατάσχεση εγκληματικών κεφαλαίων. Για την επίτευξη αυτού, είναι κρίσιμη η ενίσχυση των εξουσιών και πόρων των γραφείων ανάκτησης και διαχείρισης εγκληματικών περιουσιακών στοιχείων.

«Τα κράτη δεν πρέπει μόνο να βελτιώσουν τα αποτελέσματά τους στον εντοπισμό και τη δέσμευση κεφαλαίων του εγκλήματος. Υπάρχει επίσης επείγουσα ανάγκη να βελτιώσουν σημαντικά τα αποτελέσματά τους στη δήμευση και τη διαχείριση εγκληματικών περιουσιακών στοιχείων, να υιοθετήσουν αυστηρότερες κυρώσεις και να αυξήσουν τον αριθμό των καταδικαστικών αποφάσεων για σοβαρά αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες», δήλωσε η Ελζμπιέτα Φράνκο-Γιάσκιεβιτς, Πρόεδρος της MONEVYAL.

Πρόσθεσε ότι ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει αναδείξει τη σχέση μεταξύ αυταρχικών καθεστώτων, διεφθαρμένων παραγόντων και παράνομων χρηματοοικονομικών ροών. Οι κυβερνήσεις, σημείωσε, θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στα εθνικά τους προγράμματα για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και να υιοθετήσουν αυστηρότερες πολιτικές για να αποτρέψουν το ξέπλυμα εσόδων που συνδέονται με διεφθαρμένα καθεστώτα.

Στην ετήσια έκθεσή της, η MONEYVAL αξιολογεί τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα και τις εξελίξεις στο νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, στα 33 κράτη και επικράτειες που υπόκεινται στην παρακολούθησή της από τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Τα κράτη αυτά συνέχισαν, κατά μέσο όρο, να επιδεικνύουν μέτριο επίπεδο αποτελεσματικότητας στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν στη διαχείριση κινδύνων, τη διεθνή συνεργασία και τη χρήση χρηματοοικονομικών πληροφοριών. Η συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα παρέμεινε ιδιαίτερα αδύναμη όσον αφορά την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα, τη συμμόρφωση του ιδιωτικού τομέα, τη διαφάνεια νομικών προσώπων, τις καταδίκες και τις κατασχέσεις για ξέπλυμα χρήματος και τις κυρώσεις για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής.

Όσον αφορά την τεχνική συμμόρφωση με συστάσεις σχετικά με νομοθετικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, τα μέλη της MONEYVAL επέδειξαν εξαιρετικά αποτελέσματα: εφάρμοσαν πλήρως το 72% των συστάσεων.

Μέχρι το τέλος του 2022, 21 από τα 26 κράτη και επικράτειες που αξιολογήθηκαν από την MONEYVAL στο πλαίσιο του 5ου κύκλου αμοιβαίων αξιολογήσεων υποβλήθηκαν σε ενισχυμένη διαδικασία παρακολούθησης λόγω του περιορισμένου επιπέδου συμμόρφωσής τους. Αυτά είναι η Αλβανία, η Ανδόρα, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γεωργία, το Γιβραλτάρ, η Ουγγαρία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Μονακό, η Μάλτα, η Πολωνία, η Δημοκρατία της Μολδαβίας, η Σερβία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Βρετανική Εξάρτηση της Νήσου του Μαν και η Ουκρανία. Η Αρμενία, η Αγία Έδρα, το Λίχτενσταϊν, το Σαν Μαρίνο και το Ισραήλ υπόκεινται στην κανονική διαδικασία παρακολούθησης του MONEYVAL.