Νομοσχέδια που παρέχουν στο Υπουργείο Εργασίας δύο «εργαλεία» στο πλαίσιο της πάταξης της αδήλωτης, παράνομης και υποδηλωμένης εργασίας, συζήτησε σήμερα η κοινοβουλευτική επιτροπή Εργασίας, με τον αρμόδιο Υπουργό να δηλώνει ότι αυτά θα ενισχύσουν το Υπουργείο στην καταπολέμηση του φαινομένου που αγγίζει το 8% στη αγορά εργασίας και στοιχίζει στο κράτος απώλειες της τάξης των €10 εκατ. από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Τα τρία νομοσχέδια επιτρέπουν στον Υπουργό Εργασίας να εκδίδει διάταγμα, με το οποίο να καθιστά υποχρεωτική για τον εργοδότη τη δήλωση των στοιχείων της ενημέρωσης για τους ουσιώδεις όρους εργοδότησης των εργοδοτουμένων του στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου και την παροχή εξουσίας σε επιθεωρητή για την επιβολή εξώδικου προστίμου στον εργοδότη, ύψους €1.000 σε περίπτωση διαπιστωθείσας αδήλωτης εργασίας μισθωτού έστω και αν πρόκειται για παράνομή απασχόληση. Στο ισχύον σύστημα σε εργοδότη ο οποίος διαπιστώνεται ότι εργοδοτεί παράνομα εργαζόμενο επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο, ενώ υποχρεούται να καταβάλει εισφορές στο ΤΚΑ για τους μήνες εργοδότησης κατά τους οποίου δεν καταβλήθηκαν οι εισφορές.

Η πλειοψηφία της επιτροπής φαίνεται να τοποθετείται θετικά έναντι των νομοσχεδίων, όπως και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώ οι εργοδοτικές οργανώσεις εξέφρασαν επιφυλάξεις για τον επιπλέον διοικητικό φόρτο της δήλωσης των στοιχείων καθώς και για το προτεινόμενο εξώδικο πρόστιμο.

Ενίσχυση των δυνατοτήτων των αρμόδιων υπηρεσιών

Παρουσιάζοντας τα νομοσχέδια ενώπιον της επιτροπής, ο κ. Παναγιώτου τόνισε ότι το φαινόμενο της αδήλωτης, παράνομης και υποδηλωμένης εργασίας στην οικονομία ανέρχεται σε περίπου 8% ενώ στην κατασκευαστική βιομηχανία αυξάνεται στο περίπου 12%, την ώρα που η μεγέθυνση του ΑΕΠ δημιουργεί ανάγκες για περαιτέρω εργοδότηση.

Όπως είπε, εφόσον η αγορά εργασίας μεγαλώνει, όσο αυξάνονται οι εργαζόμενοι, όσο αυξάνονται οι ανάγκες για την έλευση επιπρόσθετων εργαζομένων στη χώρα μας από το εξωτερικό, εφόσον η μεγέθυνση της οικονομίας υπερβαίνει τις δημογραφικές δυνατότητες, χρειάζεται η αγορά εργασίας μας να ρυθμίζεται ακόμη πιο καλά για να μπορεί το φαινόμενο αυτό να περιοριστεί ουσιαστικά σε περιπτώσεις ή τομείς της οικονομίας όπου εντοπίζεται αύξηση αυτού του φαινομένου να προσεγγίζονται με στοχευμένο τρόπο προτού μια προβληματική κατάσταση εκτροχιαστεί.

Τόσο στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρία όσο και μιλώντας ενώπιον της επιτροπής, ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου ανέφερε ότι «η απογραφή και επικαιροποίηση των όρων εργασίας των εργαζομένων θα επιτρέψει στο Υπουργείο να στοχεύσει καλύτερα και αποτελεσματικά τους ελέγχους που γίνονται χωρίς να χρειαστεί να στελεχωθεί με επιπρόσθετο στελεχιακό δυναμικό, που συνεπάγεται πρόσθετο κόστος ιδιαίτερα όταν επιδίωξη όλων μας είναι ο περιορισμός του κρατικού μισθολογίου». «Η τεχνολογία παρέχει δυνατότητες τις οποίες οφείλουμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε», συμπλήρωσε.

Ο Γιάννης Παναγιώτου είπε ακόμη πως η αδήλωτη, παράνομη και υποδηλωμένη εργασία δημιουργεί «πολύ μεγάλες» επιπτώσεις στην αγορά εργασίας προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, στην επιβάρυνση του ανταγωνισμού, στη θυματοποίηση των ευάλωτων εργαζομένων, αλλά και των εργοδοτών που τηρούν τις υποχρεώσεις τους, καθώς και στις απώλειες του ΤΚΑ που εκτιμώνται περίπου στα €10 εκατ. ετησίως.

Εξηγώντας ότι για εργαζόμενους που εργοδοτήθηκαν πριν από το 2021 δεν υπάρχουν διαθέσιμα τέτοια στοιχεία, το διάταγμα θα επιτρέπει στον Υπουργό Εργασίας να ορίζει τα πεδία η συμπλήρωση των οποίων θα είναι υποχρεωτική.

Ο κ. Παναγιώτου είπε ακόμη ότι μέσα από τη σύνδεση των συστημάτων του Υπουργείου Εργασίας μα τα συστήματα του Αρχείου Πληθυσμού του Υπουργείου Εσωτερικών έχει διαπιστωθεί η έκταση του φαινομένου στις πραγματικές του διαστάσεις.

Προκαταλαμβάνοντας τις επιφυλάξεις των εργοδοτικών οργανώσεων, ο Υπουργός Εργασίας επεσήμανε πως ο χρόνος που θα χρειαστεί για τη συμπλήρωση των στοιχείων έχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και ότι η πλατφόρμα είναι πολύ εύχρηστη και δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις.

Υπέρ της θέσπισης των νομοσχεδίων τάχθηκαν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Ο Μιχάλης Παπανικολάου, ΓΓ της συντεχνίας Οικοδόμων της ΠΕΟ εξέφρασε συμφωνία με τα νομοσχέδια και πρόσθεσε ότι το φαινόμενο της αδήλωτης εργασίας «οργιάζει» ειδικά στον κλάδο των κατασκευών όπου «γίνεται το μεγάλο πάρτι». Υπενθύμισε στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας για τις κατασκευές όπου το 40% των εργαζομένων έχουν μισθούς πολύ χαμηλότερους από τη συλλογική σύμβαση.

Ο Γενικός Οργανωτικός της ΣΕΚ Πανίκος Αργυρίδης χαιρέτισε τα νομοσχέδια λέγοντας ότι οι επιπτώσεις της παράνομης και αδήλωτης εργασίας είναι τεράστιες. «Χρειάζεται να καταβάλουμε όλοι τη συλλογική προσπάθεια κατά της αδήλωτης απασχόλησης», συμπλήρωσε.

Εκ μέρους της ΔΕΟΚ, ο Κωνσταντίνος Ελευθερίου εξέφρασε πλήρη συμφωνία με τη φιλοσοφία των νομοσχεδίων και πρόσθεσε:«θεωρούμε ότι η Βουλή πρέπει να τα ψηφίσει για να πατάξουμε το φαινόμενο με τον καλύτερο τρόπο».

Και ο ΓΓ της ΠΟΒΕΚ Στέφανος Κουρσάρης συμφώνησε με τα νομοσχέδια για πάταξη της αδήλωτης εργασίας, που, όπως είπε, πλήττει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ τάχθηκε και υπέρ της θέσπισης του νομοσχεδίου για ρύθμιση των τεχνικων επαγγελμάτων στις κατασκευές που εκκρεμεί από το 2016.

Επιφυλάξεις από εργοδοτικές οργανώσεις

Η Βοηθός Γενική Διευθύντρια της ΟΕΒ, Λένα Παναγιώτου εξέφρασε διαφωνία με την επιβολή του εξώδικου προστίμου και αντέτεινε την αύξηση του διοικητικού προστίμου, κάτι που επιτρέπει σε έναν εργοδότη να αμφισβητήσει με στοιχεία την άποψη ενός επιθεωρητή, ενώ αντίθετα το εξώδικο μπορεί να προσβληθεί μόνο μέσω δικαστικής διαδικασίας. Αναφορικά με την απογραφή συμφώνησε στην παραχώρηση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, αλλά «δεν συμφωνούμε στην μετατροπή ενός ηλεκτρονικού συστήματος σε σύστημα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων» Μιλάμε για χιλιάδες εργαζόμενους και το κόστος θα είναι τεράστιο, πρόσθεσε.

Παρομοίως, και ο Αιμίλιος Μιχαήλ, Διευθυντής Εργασιακών Σχέσεων του ΚΕΒΕ διαφώνησε με το θέμα της απογραφής λέγοντας ότι αυτό μπορεί να γίνει μια φορά και στη βάση συμφωνίας για τα στοιχεία που θα καταχωρηθούν. Εξήγησε πως αν χρειάζεται συνεχώς καταχώρηση των όρων εργασίας, κάθε αφορά που υπάρχει μία αλλαγή στους όρους θα πρέπει να καταχωρούνται. «Με χιλιάδες εργαζόμενους αντιλαμβάνεστε πόση ώρα θα χρειάζεται», είπε.

Μιλώντας μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Πρόεδρος της επιτροπής, Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς είπε ότι βλέπει με θετικό μάτι τα νομοσχέδια και πρόσθεσε ότι θα συνεχιστεί η συζήτηση επί της αρχής.

«Επιβάλλονται μέτρα, επιβάλλονται πολιτικές οι οποίες να δίνουν εργαλεία και περαιτέρω δυνατότητες στο κράτος για να πατάξει την αδήλωτη και υποδηλωμένη και παράνομη εργασία», είπε, προσθέτοντας ότι στόχος της επιτροπής είναι να οδηγήσει τα νομοσχέδια αν είναι δυνατόν πριν το τέλος του μήνα στην Ολομέλεια ή το αργότερο την πρώτη εβδομάδα του Οκτώβρη.

Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Σενέκκης εξέφρασε προβληματισμό για το ζήτημα της αναλογικότητας, ώστε οι ποινές να είναι μεν αποτρεπτικές αλλά όχι εξοντωτικές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Εκ μέρους ου ΕΛΑΜ ο Σωτήρης Ιωάννου εξέφρασε στήριξη για τα νομοσχέδια, αφού πιστεύουμε ότι «είναι ένα εργαλείο το οποίο πρώτα και πάνω απ’ όλα θα καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση και τις συνέπειες οι οποίες υπάρχουν όλα αυτά τα χρόνια στη Κυπριακή Δημοκρατία».

Ο Βουλευτής ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους αναφέρθηκε στο φαινόμενο της υποδήλωσης και σημείωσε ότι διαπιστώνεται ότι αρκετοί υπάλληλοι με τη δική τους συναίνεση δηλώνουν χαμηλότερες απολαβές και την ίδια ώρα λαμβάνουν επιδόματα από το κράτος.

Εκ μέρους της ΔΗΠΑ, ο Βουλευτής Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι η αδήλωτη εργασία είναι εις βάρος όλων των εργαζομένων και του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και είπε ότι θα στηρίξουν τα νομοσχέδια αφού «είναι προς την ορθή κατεύθυνση».