Ισχυρή ανάπτυξη εξακολούθησε να έχει η κυπριακή οικονομία ωστόσο οι κλυδωνισμοί του εξωτερικού περιβάλλοντος αυξάνονται και σημαντικές εθνικές αδυναμίες παραμένουν.

Αυτό αναφέρει η κοινή έκθεση των θεσμών, που συντάχθηκε μετά το πέρας της 6ης αποστολής μεταπρογραμματικής εποπτείας στην Κύπρο από κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που συνδυάστηκε με αποστολή “Μεταπρογραμματικής Παρακολούθησης” του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μεταξύ 18 και 22 Μαρτίου.

Προειδοποίηση για ΜΕΔ Η έκθεση προειδοποιεί για βασικές αδυναμίες της κυπριακής οικονομίας, ιδίως τα πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), το ιδιωτικό, το δημόσιο και το εξωτερικό χρέος σε ένα πλαίσιο χαμηλής αύξησης της παραγωγικότητας και την υψηλή εξάρτηση από ροές ξένων κεφαλαίων.

Αναλυτικά, η δήλωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από τους θεσμούς στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο αναφέρει ότι “παρά την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, για τρίτη συνεχή χρονιά σημειώνεται αξιοσημείωτα ισχυρή ανάπτυξη, φθάνοντας το 3,9% το 2018”.

Σύμφωνα με την έκθεση, 

“η ανάπτυξη οφείλεται στην εγχώρια ζήτηση και στις εξαγωγές υπηρεσιών, ιδίως στον τομέα του τουρισμού, ενώ ο πληθωρισμός παρέμεινε υποτονικός”. Προστίθεται ότι “η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να συνεχίσει να καταγράφει ισχυρές επιδόσεις το 2019, χάρη στην ταχεία μείωση της ανεργίας και την ελαφριά αύξηση στους μισθούς. Παρ` όλα αυτά, η δυναμική της ανάπτυξης προβλέπεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε λιγότερο ευνοϊκούς  εξωτερικούς παράγοντες. Αυτές οι προκλήσεις επιδεινώνονται περαιτέρω από τις βασικές αδυναμίες της κυπριακής οικονομίας, ιδίως τα πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων, το ιδιωτικό, το δημόσιο και το εξωτερικό χρέος σε ένα πλαίσιο χαμηλής αύξησης της παραγωγικότητας και υψηλής εξάρτησης από τις ροές ξένων κεφαλαίων” συμπληρώνεται.

Η έκθεση αναφέρει ότι “η βασική δημοσιονομική επίδοση συνέχισε να είναι πολύ έντονη το 2018 λόγω των αυξημένων εσόδων, παρόλο που το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης μετατράπηκε σε έλλειμμα λόγω των εφάπαξ τραπεζικών μέτρων στήριξης που σχετίζονται με την πώληση της Κυπριακής Συνεργατικής Τράπεζας (CCB).”

“Για το 2019 και το 2020, το δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να συνεχίσει να εμφανίζει σημαντικά πλεονάσματα. Οι κίνδυνοι σχετίζονται κυρίως με τον δημοσιονομικό αντίκτυπο της μεταρρύθμισης της υγειονομικής περίθαλψης και το αποτέλεσμα των δικαστικών αποφάσεων σχετικά με τα προηγούμενα μέτρα ελέγχου του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο τομέα”, προειδοποιούν οι ελεγκτές και καταγράφουν ότι “επιπλέον, μια πιο απότομη από την αναμενόμενη επιβράδυνση ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς τα δημοσιονομικά έσοδα”.

Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σημαντικά το 2018

Advertisement

“λόγω των τραπεζικών μέτρων στήριξης που σχετίζονται με την πώληση της ΣΚΤ, αλλά αναμένεται να μειωθεί σταθερά στη συνέχεια”. “Το ψηλό δημόσιο χρέος υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης της συνετής διαχείρισης των δαπανών για να σταθεροποιηθεί η καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης”, καταγράφει η έκθεση.

Οι ελεγκτές σημειώνουν ότι “πέρυσι, η Κύπρος σημείωσε σημαντική πρόοδο στην εξυγίανση του τραπεζικού της τομέα και στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) που κατέχουν οι τράπεζες, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις”. 

Σύμφωνα με την έκθεση “το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν σημαντικά κυρίως λόγω των δύο εφάπαξ συναλλαγών, δηλαδή της μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων της ΣΚΤ στην κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ΚΕΔΙΠΕΣ και την πώληση ενός μεγάλου χαρτοφυλακίου ΜΕΔ από την Τράπεζα Κύπρου”. Όπως αναφέρουν “αυτό ενίσχυσε τους ισολογισμούς των δύο μεγαλύτερων τραπεζών” και “ανεξάρτητα από αυτή τη σημαντική πρόοδο, η μείωση των ΜΕΔ εξακολουθεί να αποτελεί βασική προτεραιότητα, καθώς ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στον κυπριακό τραπεζικό τομέα εξακολουθεί να είναι ο δεύτερος ψηλότερος στη ζώνη του ευρώ”.

“Εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία”

Επιπλέον, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που μεταβιβάστηκαν στην ΚΕΔΙΠΕΣ και σε άλλες εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων “εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία”, αναφέρουν. 

“Για να συνεχιστεί η εξυγίανση των ΜΕΔ, είναι πλέον απαραίτητο να ενισχυθεί η πειθαρχία των δανειοληπτών σε ό,τι αφορά την αποπληρωμή των δανείων και να μειωθεί το μη βιώσιμο χρέος, χρησιμοποιώντας πλήρως τα αναθεωρημένα πλαίσια αφερεγγυότητας και αποκλεισμού”, προειδοποιούν οι ελεγκτές. 

“Η αυστηρή αξιολόγηση συμμόρφωσης με τα κριτήρια επιλεξιμότητας και η ταχεία ενεργοποίηση διαδικασιών εκποιήσεων, σε περίπτωση που προκύψει εκ νέου αθέτηση υποχρεώσεων, θα είναι καθοριστικής σημασίας για την απόδοση του επικείμενου σχεδίου ΕΣΤΙΑ για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που εξασφαλίζονται με υποθήκη πρώτης κατοικίας”, καταγράφουν.

“Μια άλλη βασική προτεραιότητα είναι η καθιέρωση της ΚΕΔΙΠΕΣ ως επιτυχημένης εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με την αντίστοιχη απόφαση περί κρατικών ενισχύσεων”, σημειώνουν οι ελεγκτές και τονίζουν ότι αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού πλαισίου διακυβέρνησης, το οποίο θα εγγυάται λειτουργική ανεξαρτησία από το κράτος και ικανοποιητικό εποπτικό πλαίσιο.

Οι ακόμη ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες παρέχουν μια ευκαιρία για την ενίσχυση του ρυθμού των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την τόνωση της δυνητικής ανάπτυξης. Βασική προτεραιότητα θεωρείται η δικαστική μεταρρύθμιση, η οποία είναι απαραίτητη για τη λειτουργία της οικονομίας.

“Αυτό αφορά την αύξηση της εξειδίκευσης των δικαστηρίων, την εκκαθάριση της μεγάλης συσσώρευσης υποθέσεων και την αναθεώρηση των ξεπερασμένων κανόνων πολιτικής δικονομίας”, ξεκαθαρίζουν οι ελεγκτές. 

Αυτό θα είχε επίσης “θετικό αντίκτυπο στην πειθαρχία αποπληρωμής δανείων” επισημαίνεται.

Επιπλέον, αναφέρεται ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί γρήγορα “η μακρόχρονη μεταρρύθμιση του συστήματος έκδοσης και μεταφοράς τίτλων ιδιοκτησίας” και είναι επίσης απαραίτητο να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, ιδίως η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και των τοπικών αυτοδιοικήσεων, τονίζουν.

Επιπλέον, το επιχειρηματικό περιβάλλον “πρέπει να βελτιωθεί, μεταξύ άλλων μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών εξασφάλισης αδειών για επενδύσεις στην Κύπρο, του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της ολοκλήρωσης των έργων ιδιωτικοποίησης”.

“Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα βοηθήσουν στη διαφοροποίηση των επενδύσεων σε άλλους τομείς πέραν των κατασκευών και του τουρισμού, οι οποίοι αποτελούν σήμερα τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης”, αναφέρει η έκθεση. “Η εφαρμογή του εθνικού συστήματος υγείας αναμένεται να βελτιώσει την πρόσβαση σε προσιτές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, με τη μείωση των υψηλών άμεσων ιδιωτικών δαπανών. Ταυτόχρονα, θα είναι σημαντικό να περιοριστούν οι σχετικοί δημοσιονομικοί κίνδυνοι”, καταλήγει.

Η επόμενη αποστολή θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του 2019.