Της Μιράντας Λυσάνδρου

Με 36 εκατ. ευρώ, με ολόκληρο δηλαδή το κονδύλι που υπάρχει διαθέσιμο, σκοπεύει το Υπουργείο Μεταφορών να προικοδοτήσει την τρίτη, και μάλλον τελευταία προκήρυξη, του Σχεδίου παροχής οικονομικών κινήτρων για αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η νέα προκήρυξη δεν θα έχει ημερομηνία λήξης όπως συνέβη με τις δύο προηγούμενες, με το Σχέδιο να μένει ανοικτό μέχρι εξαντλήσεως ολόκληρου του ποσού.   

Παρότι ακόμη τυγχάνει επεξεργασίας από το Υπουργείο Μεταφορών ο επανασχεδιασμός του Σχεδίου, με στόχο να γίνει πιο λειτουργικό και ευέλικτο, και παρότι δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα υποβάλλονται και θα τυγχάνουν επεξεργασίας οι αιτήσεις, ο κ. Βαφεάδης είναι αρκετά αισιόδοξος ότι το Σχέδιο θα ανακοινωθεί εντός Δεκεμβρίου με την ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για το κοινό να ανοίγει μέσα τον Ιανουάριο.

Ο στόχος του Υπουργού είναι να ελέγξει πώς κινείται η αγορά και εάν χρειαστεί να έχει χρόνο μπροστά του να αναπροσαρμόσει εκ νέου το Σχέδιο, ώστε να υπάρξει η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων.

Στις 1.450 οι παραγγελίες ηλεκτροκινήτων

Στις δύο προηγούμενες προκηρύξεις διατέθηκαν συνολικά γύρω στα €17 εκατ. για αγορά οχημάτων χαμηλών και ηλεκτρικών ρύπων και για απόσυρση ρυπογόνων αυτοκινήτων. Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί 1.450 περίπου παραγγελίες αυτοκινήτων χαμηλών και μηδενικών ρύπων, 475 ηλεκτρικών μοτοσικλετών και 325 ηλεκτρικών ποδηλάτων.Το Σχέδιο χρηματοδοτείται με €45 εκατ. από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ενώ έχει ήδη εγκριθεί ένα επιπλέον ποσό ύψους €8 εκατ. από το Σχέδιο Rescue EU.

Μελετούνται αλλαγές και στις χορηγίες

Στο προηγούμενο σχέδιο οι χορηγίες για απόσυρση και αντικατάσταση ΙΧ με καινούργιο plug in hybrid ανερχόταν στα €7.500, η απόσυρση και αντικατάσταση με καινούργιο ηλεκτρικό ανερχόταν στις €10 χιλιάδες και η χορηγία για αγορά ηλεκτρικού μεταχειρισμένου ήταν οι €5.000. Είναι ανοικτό πάντως το ενδεχόμενο να διαφοροποιηθεί και το ύψος των χορηγιών για τη νέα προκήρυξη.    

Από το 2025 πέφτουν οι τιμές

Το συνολικό ποσό των €53 εκατ. δεν αρκεί βεβαίως για να δοθεί ώθηση στην επίτευξη των στόχων του 2030 για κυκλοφορία 36 χιλιάδων ηλεκτρικών οχημάτων στους δρόμους της Κύπρου. Μέχρι τότε, ωστόσο, πιστεύεται ότι οι τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων θα μειωθούν αισθητά, καθιστώντας το ηλεκτρικό όχημα πιο προσιτό ακόμη και χωρίς επιχορήγηση. Το 2030, για παράδειγμα, η τιμή ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου αναμένεται να είναι αρκετές χιλιάδες πιο κάτω από ένα αυτοκίνητο εσωτερικής καύσης.

1.699 κυκλοφορούν στην Κύπρο

Στην Κύπρο πάντως τα Σχέδια Χορηγιών έχουν δουλέψει θετικά αφού έχουν πολλαπλασιάσει τα ηλεκτρικά οχήματα στους δρόμους.

Το 2020 κυκλοφορούσαν μόλις 246 ηλεκτρικά οχήματα σαλούν, το 2021 αυξήθηκαν στα 339, το 2022 στα 828 και μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 1699 οχήματα. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε και στα σαλούν υβριδικά με ρευματολήπτη, γνωστά ως plug in hybrid, τα οποία επίσης επιχορηγούνται. Συγκεκριμένα από 47 το 2020 έφτασαν τα 790 τέλη Νοεμβρίου. Σήμερα κυκλοφορούν επίσης στους δρόμους 1.195 ηλεκτρικές μοτοσικλέτες από 577 το 2020. Εθνικός στόχος είναι όπως το 2030 το 25% των νέων εγγραφών οχημάτων να είναι ηλεκτρικά με απώτερο σκοπό όπως, μέχρι το 2035 το ποσοστό αυτό να αυξηθεί στο 100%.

Η προώθηση της ηλεκτροκίνησης μέσω οικονομικών κινήτρων δεν είναι άσχετη με το τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας από τις εκπομπές των μηχανοκινήτων και ειδικότερα της υψηλής εξάρτησης από το ιδιωτικό όχημα.

Από το 2027 ο ρυπαίνων θα πληρώνει

Σήμερα τα 800 χιλιάδες οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους της Κύπρου εκπέμπουν το 50% των θερμοκηπιακών ρύπων και με βάση τις δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ μέχρι το 2030 θα πρέπει να μειωθούν τουλάχιστον στο 24%.

Στο μεταξύ από το 2027 το κόστος των θερμοκηπιακών αερίων που εκπέμπουμε στις μεταφορές θα το πληρώνουμε και υπολογίζεται ότι αυτό θα ξεπερνά τα 15 σεντ ανά λίτρο καυσίμου. Ένα κόστος που δεν θα πληρώνουν όσοι διακινούνται με ηλεκτρικό όχημα.

64% μείωση κόστους μετακίνησης

Κι αυτό δεν είναι το μόνο όφελος. Η ηλεκτροκίνηση ωφελεί πολλαπλώς την τσέπη μας αφού το κόστος φόρτισης είναι 64% χαμηλότερο σε σχέση με τη διακίνηση με συμβατικά καύσιμα, ενώ το κόστος συντήρησης είναι επίσης χαμηλότερο. Στα ηλεκτρικά οχήματα παρέχονται επίσης κίνητρα για δωρεάν στάθμευση σε δημοτικούς χώρους στάθμευσης, ενώ μηδενικό είναι και το τέλος κυκλοφορίας.

Εκτός από την τιμή αγοράς και το λειτουργικό κόστος, ένα θέμα που απασχολεί πολύ όσους σκέφτονται να αποκτήσουν ηλεκτρικό αυτοκίνητο είναι και η αυτονομία. Σήμερα υπάρχουν πέραν των 31 δημόσιων σημείων επαναφόρτισης παγκύπρια.

Από 31 δημόσιους σταθμούς φόρτισης σε πέραν των 1.000

Το Υπουργείο Μεταφορών προωθεί με χρηματοδότηση από την ΕΕ, άλλα 10 δημόσια σημεία ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων με συνολικό κόστος €940.000 που θα τοποθετηθούν σε νοσοκομεία, μουσεία, χώρους στάθμευσης, κεντρικές πλατείες ή και άλλα δημόσια κτήρια σε όλη την Κύπρο. Οι προσφορές αναμένεται να προκηρυχθούν αρχές του έτους.

Αυτό όμως που θα κάνει τη διαφορά είναι το Σχέδιο Χορηγιών που απευθύνεται σε ιδιώτες και αφορά στη δημιουργία 1.000 δημόσιων σταθμών φόρτισης. Δικαιούχοι είναι επιχειρήσεις, δήμοι και κοινότητες, ξενοδοχεία, πρατήρια καυσίμων και άλλοι φορείς του ιδιωτικού τομέα. Η πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου έκλεισε με την έγκριση αιτήσεων για δημιουργία 290 σταθμών επαναφόρτισης. Τον προσεχή Φεβρουάριο θα προκηρυχθεί και η δεύτερη φάση του Σχεδίου με προϋπολογισμό €2,5 εκατ.

180 επωφελήθηκαν της χορηγίας

Αυξημένο ενδιαφέρον συγκεντρώνει και το Σχέδιο Χορηγιών του Υπουργείου Ενέργειας για δημιουργία ιδιωτικών σταθμών επαναφόρτισης οχημάτων από φωτοβολταϊκό σύστημα με προϋπολογισμό €1,5 εκατ. Μέγιστο ποσό χορηγίας τα €1.500, ενώ παραχωρούνται χορηγίες και για προαιρετικές δαπάνες αγοράς μπαταρίας και φορτιστή. Μέχρι στιγμής επωφελήθηκαν γύρω στους 180 ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων.