Τις λεπτομέρειες της διάσωσης της κυπριακής οικονομίας το 2013, εξήγησε ο Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, στην Επιτροπή Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στα πλαίσια του τακτικού οικονομικού διαλόγου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη.

Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Ντάισελμπλουμ ανέφερε το ιστορικό των αποφάσεων, δήλωσε ότι η αντίθετη προσέγγιση θα είχε καταστροφικότερα αποτελέσματα και σημείωσε ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος πριν τις εκλογές.

Αναλυτικά, ο Πρόεδρος ανέφερε: “πηγαίνετε πίσω σε αποφάσεις που ελήφθησαν στην αρχή του 2013. Πρώτα από όλα, εκτιμώ ότι όλοι συνειδητοποιούμε ότι η κατάσταση στην Κύπρο είχε αφεθεί επί μακρόν, ξεπέρασε τις εκλογές, θεωρώ ότι το πρόγραμμα για την Κύπρο θα έπρεπε να είχε ενεργοποιηθεί πολύ πιο νωρίς, αλλά τη στιγμή που εγώ εισήλθα σε αυτή την εργασία (προεδρία του eurogroup), τον Φεβρουάριο του 2013, ήταν απολύτως ξεκάθαρο”  ότι δεν θα μπορούσαν να αναβάλουν το θέμα για πιο κάτω.

“Το πρώτο σημείο στη δική μου ανάλυση είναι πως θα ήταν πολύ καλύτερα για την Κύπρο αν η κατάσταση είχε αντιμετωπιστεί πολύ νωρίτερα και το πρόγραμμα είχε ξεκινήσει νωρίτερα”, τόνισε. “Εχετε δίκιο βεβαίως, υπήρχαν δύο διακριτές αποφάσεις. Υπήρχε μια πολύ ισχυρή αίσθηση στο eurogroup ότι μια προσέγγιση bail in ήταν αναπόφευκτη ήδη από την αρχή των συζητήσεων. Αλλά, με πάσα ειλικρίνεια, ήταν η κυπριακή κυβέρνηση που δεν ήθελε αυτή την προσέγγιση, και για αυτό φτάσαμε σε εκείνη την πρώτη απόφαση που είχε δεχθεί τόσο βαριά κριτική, το πρώτο εκείνο πλάνο που προέβλεπε μια οριζόντια εισφορά στους λογαριασμούς, σε όλες τις τράπεζες και για όλους. Ήταν ένας φόρος”, ξεκαθάρισε ο Πρόεδρος. “Ένας φόρος, μια συνεισφορά για να σωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Κύπρο. Σε σχέση με το αν αυτό ήταν θεμιτό ή όχι, η κύρια κριτική ήταν πως οι καταθέσεις ήταν εγγυημένες. Όμως στην πράξη, αν δείτε το μέγεθος του χρηματοπιστωτικού τομέα στην Κύπρο, τις καταθέσεις που είχαν οι τράπεζες, δεν υπήρχε κανένα διαθέσιμο, αποτελεσματικό πλάνο εγγύησης εντελώς”. Συνεπώς η εγγύηση των καταθέσεων στην Κύπρο σε εκείνο το χρονικό σημείο ήταν κατά φαντασία. Και η κριτική ότι κάναμε ζημιά στο σύστημα εγγύησης καταθέσεων ήταν εξίσου κατά φαντασίαν”. Γιατί η Κύπρος δεν θα ήταν ποτέ έτοιμη να προστατεύσει, να εγγυηθεί, να διασώσει, όλες τις συσσωρευμένες καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες. Αυτή ήταν η πραγματική κατάσταση. Αλλά η προσέγγιση του bail in δεν υποστηρίχθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση και καταλήξαμε σε μια διαφορετική λύση, το φόρο. Ήταν το κυπριακό κοινοβούλιο και όχι η ΕΚΤ που απέρριψε εκείνη τη λύση και επιστρέψαμε στο δωμάτιο και διαπραγματευτήκαμε εκ νέου τη λύση του bail in, που ήταν προτιμητέα από μια μεγάλη μερίδα κρατών και θεσμών στο eurogroup, ήδη από την αρχή. Έτσι το θυμάμαι”, τόνισε ο Γ. Ντάισελμπλουμ.

Κληθείς να απαντήσει αν η κυβέρνηση συμφώνησε, σημείωσε: “φυσικά, αλλιώς δεν θα λαμβάναμε αυτή την απόφαση. Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι, η αντίθετη προσέγγιση, αν ήταν ένα bail out, των τραπεζών και πλήρης προστασία των καταθέσεων, θα είχε χρεοκοπήσει την Κύπρο εντελώς. Το γεγονός ότι κάναμε bail in, μείωσε τον όγκο του πακέτου για την Κύπρο και ως εκ τούτου περιόρισε το πρόγραμμα στα 10 δις. Αν είχαμε να κάνουμε bail out σε όλες τις τράπεζες, περιλαμβανομένων των μεγάλων τραπεζών που εν μέρει εκκαθαρίστηκαν εν μέρει αναδιαρθρώθηκαν, η Κύπρος θα είχε σήμερα ένα πολύ, πολύ πιο μεγάλο κρατικό χρέος. Είμαι χαρούμενος μέχρι αυτή τη μέρα που δεν πήραμε αυτή την προσέγγιση,” Αυτό κάναμε με την Ελλάδα και αφήσαμε την Ελλάδα με τόσο μεγάλο χρέος. Αυτό είναι άδικο για τους φορολογούμενους”, κατέληξε ο Πρόεδρος Ντάισελμπλουμ.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα ο απερχόμενος Πρόεδρος του Eurogroup δήλωσε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πως βρισκόμαστε κοντά σε μια ιδιωτική λύση για τα κόκκινα δάνεια, έτσι ώστε να μη επιβαρυνθούν και πάλι οι φορολογούμενοι, ενώ παράλληλα “γίνονται τα απαραίτητα για την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων”, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα είναι αυτές τα θύματα των πλειστηριασμών. 

Ο Πρόεδρος του Eurogroup απέτισε φόρο τιμής στην Ελλάδα για τις  μεταρρυθμίσεις που έχει εφαρμόσει από το 2015, δηλώνοντας ότι η Ελλάδα εφάρμοσε ένα εντυπωσιακό και ευρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων στις δημόσιες δαπάνες, το κοινωνικό κράτος, τη δημόσια διοίκηση, την αγορά εργασίας, προϊόντων και υπηρεσιών. Συμπλήρωσε δε ότι παρά το γεγονός ΄ότι απομένει ακόμα πολλή δουλειά η Ελλάδα έχει ήδη αλλάξει σελίδα από οικονομικής και πολιτικής πλευράς.

Ο απερχόμενος Πρόεδρος του eurogroup Γ. Ντάισελπμπλουμ καλωσόρισε επιπλέον την επίτευξη τεχνικής συμφωνίας για την τρίτη αξιολόγηση αλλά εκτίμησε ότι είναι πιθανή μια έγκριση της εκταμίευσης στο επόμενο eurogorup, αν οι ελληνικές αρχές εφαρμόσουν τα συμφωνημένα προαπαιτούμενα και επαναβεβαίωσε ότι από τον Ιανουάριο και μετά οι πιστωτές αναμένεται να εκκινήσουν και πάλι τη συζήτηση για την συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε του ευρωβουλευτές ότι ο ESM εφάρμοσε ήδη τα βραχυπρόθεσμα μέτρα (τα οποία μείωσαν τη συνολική αξία του χρέους κατά 45 δις όπως ανακοίνωσε ο Κλάους Ρέγκλιγκ στο eurogroup). “Πρόκειται για πολύ θετικές εξελίξεις που θα βοηθήσουν στην έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα το καλοκαίρι του 2018”, τόνισε ο Πρόεδρος. Απαντώντας σε ερωτήσεις ο Πρόεδρος του eurogroup εξήγησε ότι σκοπός του πρώτου προγράμματος διάσωσης ήταν να μην επηρεαστεί και το υπόλοιπο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα από την ελληνική κατάρρευση. Έκανε λόγο για λάθη, “στα πρώτα προγράμματα αυτοσχεδιάσαμε”. Σημείωσε ότι “ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσαμε τις τράπεζες ήταν δαπανηρός και μη αποτελεσματικός. Είναι αλήθεια ότι στόχος ήταν να σωθούν οι επενδυτές εκτός Ελλάδας και γι αυτό είμαι υπέρ των κανόνων για το bail-in, έτσι ώστε να μην διασωθούν ξανά επενδυτές με χρήματα φορολογουμένων”, είπε ο Γ. Ντάισελμπλουμ, εξηγώντας ότι επρόκειτο για μια τεράστια κρίση, καθώς κινδύνευε με πλήρη κατάρρευση όλος ο χρηματοπιστωτικός τομέας στη ΕΕ. Ωστόσο, σημείωσε ότι στο τρέχον τρίτο ελληνικό πρόγραμμα χρειάστηκαν μόνο 4,5 δις. για τις τράπεζες καθώς είχε μεγάλη συμμετοχή ο ιδιωτικός τομέας. 

Κληθείς να απαντήσει αν είναι δυνατή η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ με τα χρήματα του προγράμματος που απομένουν (34,5 δις), ο Γ. Ντάισελμπλουμ αυτό είναι οικονομικά εφικτό, “καθώς τα δάνειά του ΔΝΤ είναι πιο ακριβά από τα ευρωπαϊκά”. Πολιτικά, ωστόσο σημείωσε ότι το eurogroup επιθυμεί να παραμείνει το ΔΝΤ αναμεμειγμένο στο ελληνικό πρόγραμμα”, υπενθυμίζοντας ότι οι τελικές αποφάσεις για το χρέος θα ληφθούν αργότερα, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, όταν θα εξεταστεί εκ νέου η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Τέλος σχολιάζοντας την εκλογή του Πορτογάλου Μάριο Σεντένο ως επόμενου Προέδρου, αναφέρθηκε στο έργο της Πορτογαλίας και την ολοκλήρωση του προγράμματος διάσωσης, κάνοντας λόγο για “συμβολική ανταμοιβή” της χώρας.