Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ενέκρινε σήμερα την εγκαθίδρυση του μηχανισμού “Υποστήριξης Πανδημικής Κρίσης”, που θα διατεθεί σε όλα τα Μέλη του ESM. Τα χαρακτηριστικά και οι όροι της διευκόλυνσης συμφωνήθηκαν από το Eurogroup στις 8 Μαΐου 2020. Η διευκόλυνση βασίζεται στην υπάρχουσα προληπτική πιστωτική γραμμή που ονομάζεται Enhanced Conditions Credit Line (ECCL).

“Τα επόμενα δυόμισι χρόνια, ο ESM θα έχει διαθέσιμα 240 δισεκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσει τα μέλη του να καταπολεμήσουν την πανδημική κρίση. Πρόκειται για ένα καινοτόμο μέσο με ευνοϊκούς όρους δανεισμού και χωρίς μακροοικονομικούς όρους. Με τη δημιουργία αυτού του μέσου σε χρόνο ρεκόρ, οι υπουργοί Οικονομικών έδειξαν ότι ο ESM είναι ένα πραγματικό backstop έκτακτης ανάγκης με μια ευέλικτη εργαλειοθήκη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των αναγκών της εποχής μας”, δήλωσε ο Mário Centeno, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ESM.

“Ως αποτέλεσμα της πανδημίας και της άνευ προηγουμένου οικονομικής ύφεσης, οι κυβερνήσεις αύξησαν τις δαπάνες τους για να καλύψουν τις επείγουσες ανάγκες τους σε υγειονομική περίθαλψη. Ως αποτέλεσμα, και τα 19 μέλη του ESM θα έχουν πολύ μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα φέτος. Με το ESM Pandemic Crisis Support, τα μέλη μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα μέρος αυτών των αναγκών με ασφαλή τρόπο, με πολύ χαμηλά επιτόκια. Αυτό μπορεί να είναι ελκυστικό, δεδομένου ότι η μόνη προϋπόθεση που συνδέεται με αυτήν την οικονομική υποστήριξη είναι η απαίτηση να δαπανηθούν τα χρήματα σε άμεσες και έμμεσες δαπάνες του τομέα της υγείας, που συνδέονται με την πανδημία”, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ESM Klaus Regling.

Όπως ανακοινώθηκε, “προκαταρκτικές εκτιμήσεις από την Κομισιόν, σχετικά με τους κινδύνους χρηματοοικονομικής σταθερότητας, τη φερεγγυότητα των τραπεζών, τη βιωσιμότητα του χρέους και τα κριτήρια επιλεξιμότητας για πρόσβαση στην υποστήριξη πανδημικής κρίσης, επιβεβαίωσαν ότι όλα τα μέλη του ESM είναι επιλέξιμα για υποστήριξη”.

Για ένα αιτούν Μέλος του ESM, το διαθέσιμο ποσό θα είναι 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του (ΑΕγχΠ) από τα τέλη του 2019, ως σημείο αναφοράς. Εάν όλες οι 19 χώρες αντλούσαν από το πιστωτικό όριο, το σύνολο θα ανερχόταν σε περίπου 240 δισεκατομμύρια ευρώ. Μόλις υπογραφεί μια διευκόλυνση, ο ESM  μπορεί να εκδώσει χρήματα κάτω από το πιστωτικό όριο για μια περίοδο δώδεκα μηνών, κάτι που μπορεί να παραταθεί δύο φορές για έξι μήνες.

Εάν ένα μέλος του ESM υποβάλει αίτηση για το πιστωτικό όριο, δεν χρειάζεται να αντληθούν χρήματα. Τα πιστωτικά όρια έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν και ως προστασία ή ασφάλιση. Εάν αναληφθούν δάνεια, θα έχουν μέγιστη μέση διάρκεια 10 ετών. Η χώρα θα πρέπει να πληρώνει περιθώριο 10 μονάδων βάσης (0,1%) ετησίως, προκαταβολικής χρέωσης 25 μονάδων βάσης (0,25%) και ετήσια χρέωση υπηρεσίας 0,5 μονάδων βάσης (0,005%).

Η συμφωνημένη μέση διάρκεια των δανείων δίνει στον ESM ευελιξία να χρησιμοποιεί το ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προϊόντων του. Οι τρόποι εκταμίευσης του 15% ανά μήνα του συνολικού όγκου στήριξης θα επιτρέψουν στον ESM να χρηματοδοτήσει ομαλά τις πιθανές ανάγκες ρευστότητας με την πάροδο του χρόνου.

Το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα χρηματοδότησης του ESM παραμένει στα 11 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2020. Ο ESM ολοκλήρωσε τον στόχο του να συγκεντρώσει 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2020, με 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ να απομένουν για το έτος. Εάν μια χώρα αντλεί από την Υποστήριξη Πανδημικής Κρίσης, τα σχέδια χρηματοδότησης του ESM θα προσαρμοστούν για τη χρηματοδότηση του δανείου.

Τα μέλη του ESM που επωφελούνται από την υποστήριξη της πανδημικής κρίσης θα υπόκεινται σε ενισχυμένη παρακολούθηση από την Κομισιόν. Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι απαιτήσεις παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων θα επικεντρωθούν στην πραγματική χρήση των κονδυλίων για την κάλυψη των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης. Επίσης, δεν θα υπάρχουν αποστολές ad-hoc εκτός από τις τυπικές που πραγματοποιούνται εντός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ο ESM θα εφαρμόσει το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για να αναλύσει την ικανότητα αποπληρωμής της δικαιούχου χώρας σε συντονισμό με την εποπτεία της Κομισιόν.

Μια χώρα μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στην υποστήριξη πανδημικής κρίσης του ESM αποστέλλοντας αίτημα στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ESM έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Τα μεμονωμένα αιτήματα για υποστήριξη πανδημικής κρίσης πρέπει να εγκριθούν με ομόφωνη ψήφο του Διοικητικού Συμβουλίου του ESM (19 Υπουργοί Οικονομικών της ζώνης του ευρώ).