Ο Οίκος αξιολόγησης Scope Ratings αναβάθμισε την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα και την κατάταξη του μη εξασφαλισμένου χρέους της Κυπριακής Δημοκρατίας σε A- από BBB+, σηματοδοτώντας την πρώτη αξιολόγηση σε επίπεδο Α από Οίκο αξιολόγησης για την Κύπρο.

Αυτή η αναβάθμιση αντικατοπτρίζει τις ενισχυμένες δημοσιονομικές προοπτικές της Δημοκρατίας, την ανθεκτική οικονομική της ανάπτυξη και τη μείωση των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, με σταθερή προοπτική για το μέλλον, αναφέρει ο Οίκος. Η βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση αναβαθμίστηκε επίσης σε S-1 από S-2.

Σύμφωνα με τον Οίκο αξιολόγησης, η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου σε A- υποστηρίζεται από την ισχυρή δημοσιονομική απόδοση και τις σταθερές προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης. Επισημαίνεται ότι η Κύπρος σημείωσε σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα, ενώ ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ της μειώθηκε σημαντικά από το 115% το 2020 σε 77,3% το 2023. Αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί, με το χρέος να προβλέπεται να πέσει κάτω από το 60% έως το 2026 και κάτω από το 50% έως το 2029.

Σημειώνεται ακόμα ότι η αύξηση των εσόδων παραμένει ισχυρή, υποστηριζόμενη από την υγιή αγορά εργασίας, τις αυξανόμενες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας περαιτέρω τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.

Οι προβλέψεις του Scope δείχνουν δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,1% του ΑΕΠ για το 2024 και 3,0% για το 2025, με ένα μέσο πλεόνασμα 1,8% από το 2026 έως το 2029. Επιπλέον αποθέματα, όπως τα ταμειακά διαθέσιμα που υπερβαίνουν το 10% του ΑΕΠ, προσφέρουν ανθεκτικότητα έναντι ενδεχόμενων εξωτερικών σοκ.

Σημειώνεται ακόμα ότι η ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κύπρου, που προβλέπεται να φτάσει το 3,2% το 2024, υπερβαίνει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, τοποθετώντας την Κύπρο σε μια από τις υψηλότερες θέσεις. Η ζήτηση, αναφέρεται ακόμα, ενισχύεται από τη μείωση του πληθωρισμού, τα χαμηλά επιτόκια και το χαμηλό ποσοστό ανεργίας στο 4,6%.

Κύριοι τομείς όπως ο τουρισμός, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και οι κατασκευές συμβάλλουν σημαντικά, ενώ ο τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ICT) προσφέρει περαιτέρω διαφοροποίηση της οικονομίας. Αναφέρεται ακόμα ότι οι δημόσιες επενδύσεις που υποστηρίζονται από  το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω την ανάπτυξη μέχρι το 2026, με την πιθανή παραγωγή φυσικού αερίου το 2026 να συμβάλλει στη διαφοροποίηση της οικονομίας και την ενεργειακή ασφάλεια.

Ο τραπεζικός τομέας στην Κύπρο, επισημαίνεται, παρουσιάζει επίσης αυξημένη σταθερότητα, με σημαντικές βελτιώσεις στην κερδοφορία, την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων και τη ρευστότητα.

Σημειώνεται ότι κίνδυνοι για το χρηματοπιστωτικό σύστημα μειώνονται σταδιακά, με σταθερή πρόοδο που σημειώνεται από την κρίση του 2012-2013. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) έχουν μειωθεί, δείχνοντας μια πιο θετική προοπτική παρά το γεγονός ότι παραμένουν υψηλά σε σύγκριση με τα πρότυπα της ευρωζώνης. Ο τραπεζικός τομέας, πορστίθεται, ωφελείται από την αύξηση της κερδοφορίας που οδηγείται από τα υψηλότερα επιτόκια, καθώς και από ισχυρότερα κεφαλαιακά αποθέματα.

Προκλήσεις και περιορισμοί

Παρά αυτές τις θετικές εξελίξεις, η αξιολόγηση A- της Κύπρου περιορίζεται από προκλήσεις που σχετίζονται με τη μικρή, ανοιχτή οικονομία της και τις μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες. Όπως αναφέρετα,ι η υψηλή εξάρτηση από ξένους εργαζόμενους, τις εισαγωγές ενέργειας και τους εξωτερικούς τομείς καθιστά την Κύπρο ευάλωτη σε εξωτερικά σοκ, ενώ τα επίμονα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τονίζουν την εξάρτηση από ξένα κεφάλαια. Το υψηλό καθαρό εξωτερικό χρέος της Κύπρου αποτελεί έναν ακόμη περιορισμό στο πιστωτικό της προφίλ.

Ο Scope έδωσε σταθερή προοπτική στην Κύπρο, υποδεικνύοντας ισορροπημένους κινδύνους για τους επόμενους 12 έως 18 μήνες. Η δυνατότητα για περαιτέρω αναβάθμιση θα εξαρτηθεί από τη συνεχιζόμενη πρόοδο στη μείωση των εξωτερικών ανισορροπιών και τη συνεχιζόμενη μείωση των ΜΕΔ. Αντίθετα, η χαλάρωση των δημοσιονομικών πολιτικών, η αύξηση των εξωτερικών ανισορροπιών ή η επανεμφάνιση αδυναμιών στον τραπεζικό τομέα θα μπορούσαν να ασκήσουν πτωτική πίεση στην αξιολόγηση.

Η διαδικασία αξιολόγησης του Scope λαμβάνει, επίσης, υπόψη περιβαλλοντικές, κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες, οι οποίες επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη προοπτική της Κύπρου. Ως μικρό νησιωτικό κράτος, η Κύπρος αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω της υψηλής εξάρτησης από τον άνθρακα, ενώ τα κοινωνικά της μεγέθη επηρεάζονται από ζητήματα όπως η ανεργία των νέων. Οι δείκτες διακυβέρνησης υποστηρίζονται από σταθερές πολιτικές δομές αλλά περιορίζονται από περιφερειακές γεωπολιτικές εντάσεις, σημειώνεται.