Σειρά συγκεκριμένων μέτρων που είτε έχουν ήδη δρομολογηθεί για την αγορά εργασία είτε ξεκίνησαν να υλοποιούνται και σταδιακά αποδίδουν θετικά αποτελέσματα, παρουσίασε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννης Παναγιώτου κατά τη συνάντηση του την Πέμπτη με τους Προέδρους και τους Γενικούς Διευθυντές της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ.

Σε δηλώσεις μετά από τη συνάντηση που έγινε στο Υπουργείο Εργασίας, ο κ. Παναγιώτου τόνισε ότι «έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα και σχεδιάζεται η υλοποίηση περισσοτέρων» και είπε ότι κατά τη συνάντηση «επιβεβαιώθηκε η συναντίληψη σχετικά με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σύμφωνα με την ανάπτυξη της οικονομίας, για τις οποίες το Υπουργείο Εργασίας ανταποκρίνεται μεθοδικά και αποτελεσματικά, ενισχύοντας τις δυνατότητες για περαιτέρω βελτίωση».

Ειδικότερα, ο κ. Παναγιώτου είπε ότι ΟΕΒ και ΚΕΒΕ ενημερώθηκαν αναλυτικά για τα στατιστικά στοιχεία και τα αριθμητικά δεδομένα και εξέφρασε βεβαιότητα ότι «με την συνεργασία της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ, του επιχειρηματικού κόσμου και των κοινωνικών εταίρων θα καταφέρουμε μαζί να ανταποκριθούμε ουσιαστικά στις προκλήσεις και να ενισχύουμε ακόμη περισσότερο την κυπριακή οικονομία για το συλλογικό καλό της χώρας μας».

«Είναι σημαντική η συνεργασία όλων των κοινωνικών εταίρων για την καλύτερη ρύθμιση της αγοράς εργασίας, ώστε παράλληλα με την ορθολογική έλευση υπηκόων τρίτων χωρών να καταστεί αυτή ελκυστικότερη για τους Κύπριους και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εργαζόμενους», υπογράμμισε.

Αναφερόμενος πιο συγκεκριμένα στα μέτρα που είτε έχουν δρομολογηθεί είτε ξεκίνησαν να υλοποιούνται, ο Υπουργός Εργασίας είπε ότι «περιορίστηκε ο χρόνος εξέτασης των αιτήσεων για άδειες εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών σε σύγκριση με τις αντίστοιχες περιόδους κατά τα προηγούμενα χρόνια με προοπτική τη σύντομη επίτευξη του στόχου για ολοκλήρωση της εξέτασης των αιτήσεων εντός ενός μηνός από την ολοκληρωμένη υποβολή τους».

Ανέφερε επίσης ότι εξορθολογίζεται η εσωτερική διαδικασία διαχείρισης των αιτήσεων για αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, μέσα από την επικαιροποίηση των σχετικών εντύπων που υποβάλλονται και την απλοποίηση των συνοδευτικών στοιχείων και «επισπεύθηκε κατά τρεις μήνες η έναρξη της υποβολής αιτήσεων για άδειες εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών για την ξενοδοχειακή βιομηχανία και ξεκίνησαν να υποβάλλονται και να εξετάζονται αιτήσεις από την 1η Δεκεμβρίου 2023, αντί από τον Μάρτιο όπως ίσχυε στο παρελθόν».

Επιπλέον, ο κ. Παναγιώτου είπε ότι προγραμματίζεται η εφαρμογή διαδικασίας προέγκρισης αδειών εργασίας για αντικατάσταση αιτητών ασύλου εντός των προβλεπόμενων ορίων για έγκαιρη πλήρωση των κενών που δημιουργούνται, ώστε να περιοριστούν τα κενά στελέχωσης που προκύπτουν.  

Είπε ακόμη ότι «διευρύνεται η δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται στην Κύπρο ως φοιτητές, μέσα από την ανανέωση του διατάγματος που ορίζει τις προϋποθέσεις για παροχή της δυνατότητας για εργασία και τα επιτρεπόμενα επαγγέλματα, καθώς και μέσα από την προώθηση των κατάλληλων νομοθετικών αλλαγών για την παροχή της δυνατότητας παραμονής στην Κύπρο για εργασία μετά την ολοκλήρωση των πτυχιακών σπουδών».

Ανέφερε επίσης ότι εξελίσσεται η συνομολόγηση διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες για την έλευση εργαζομένων σε διακρατικό πλαίσιο που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων λειτουργιών στελέχωσης και ελέγχου εφαρμογής των προνοιών του θεσμικού πλαισίου, ενώ ξεκίνησε η διαδικασία για την δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας για την ηλεκτρονική υποβολή και διαχείριση των αιτήσεων για άδειες εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Εργασίας, αναδιοργανώθηκε ο Κλάδος Αλλοδαπών του Τμήματος Εργασίας με ενίσχυση της στελέχωσης και των μηχανισμών εποπτείας και με έμφαση στην κεντρική διαχείριση των αιτήσεων για άδειες εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών, για την αποτελεσματικότερη ανταπόκριση στην διαχείριση των αναγκών της αγοράς εργασίας.

Πρόσθεσε ότι «τίθενται σε λειτουργία αναβαθμισμένες δυνατότητες αυτοματοποιημένης ενημέρωσης των εργοδοτών σχετικά με αλλαγές στο καθεστώς διαμονής αιτητών ασύλου, για αποφυγή της εγγραφής τους ως εργοδοτουμένων ή συνέχιση της εργοδότησης τους μετά από απόρριψη της αίτησης για παροχή διεθνούς προστασίας, καθώς και για αποφυγή της εργοδότησης σε επαγγέλματα στα οποία δεν έχουν πρόσβαση ή κατά την χρονική περίοδο που δεν έχει συμπληρωθεί το προβλεπόμενο διάστημα των 9 μηνών».

Επίσης, ανέφερε πως «αποφασίστηκε η διενέργεια ηλεκτρονικής απογραφής όλων των εργαζομένων μέσω του αναβαθμιζόμενου ψηφιακού συστήματος του Υπουργείου Εργασίας για αποτελεσματικότερη αξιολόγηση και αξιοποίηση των δεδομένων της αγοράς εργασίας».

Ερωτηθείς σε ποια επαγγέλματα διευρύνεται η εργοδότηση των υπηκόων τρίτων χωρών, ο κ. Παναγιώτου είπε ότι θα ακολουθήσει ευρύτερος κοινωνικών διάλογος και «τον Ιανουάριο όταν θα εκδοθεί το νέο διάταγμα θα περιληφθούν σε αυτό».

Εξάλλου, σε δήλωση του ο ΓΓ του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, αφού ευχαρίστησε τον Υπουργό για την ενημέρωση, είπε ότι τα μέτρα περιλαμβάνουν και αναδιαρθρώσεις του Υπουργείου αλλά «και πιο αυξημένη χρήση της τεχνολογίας για να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία».

«Είπαμε στον Υπουργό ότι στηρίζουμε κάθε κίνηση που γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση», ανέφερε και πρόσθεσε πως «θα υπάρξει η δική μας εργασία στον βαθμό που χρειάζεται» και στην περίπτωση που υπάρξουν κάποια προβλήματα θα υπάρξει ανταλλαγή απόψεων με το Υπουργείο Εργασίας.

Ανέφερε ότι θα αναμένουν να διαπιστώσουν ότι «στην πράξη παρατηρείται μια βελτίωση σε αυτή την κατάσταση» και εξέφρασε βεβαιότητα ότι θα έχουν «ουσιαστικό αποτέλεσμα μέσα στην αγορά εργασίας».

Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, αφού ευχαρίστησε τον Υπουργό για την πρόσκληση να συζητήσουν «ένα θέμα που καίει την οικονομία» και για την όλη προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το θέμα, είπε ότι στο θέμα της στελέχωσης της αγοράς εργασίας υπάρχουν τρία στάδια, προσθέτοντας ότι το ένα στάδιο αφορά τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις τους, το δεύτερο αφορά τις επιχειρηματικές οργανώσεις και το Υπουργείο και το τρίτο στάδιο αφορά το Υπουργείο.

«Το πρώτο στάδιο είναι να πείσουμε (ΟΕΒ και ΚΕΒΕ) για τις ανάγκες και το μέγεθος των αναγκών και αυτό το έχουμε κάνει», ενώ το δεύτερο στάδιο που αφορά και τις δύο πλευρές «είναι να σχεδιάσουμε τις λύσεις», πρόσθεσε.

Ο κ. Αντωνίου είπε ότι για τις λύσεις, «όπως τις έχει περιγράψει ο Υπουργός, υπάρχει πολύ καλός σχεδιασμός» και πρόσθεσε ότι το τρίτο στάδιο είναι η υλοποίηση των μέτρων.

Ανέφερε ότι στην Κύπρο «πάσχουμε στο σκέλος της εκτέλεσης», ενώ «έχουμε σωστή αντίληψη των προβλημάτων, των προκλήσεων και των αναγκών και πολύ καλό σχεδιασμό».

Ο ΓΔ της ΟΕΒ είπε ότι το Υπουργείο με τις ανακατατάξεις που έχει προσχεδιάσει επικεντρώνει την προσπάθεια του στην εκτέλεση και πρόσθεσε πως «θα κριθούμε όλοι από τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας».

«Η βούληση είναι δεδομένη και η επιθυμία να λυθεί αυτό το μεγάλο πρόβλημα της αγοράς εργασίας είναι ισχυρή και σε αυτό είμαστε όλοι εναρμονισμένοι για το καλό του τόπου μας», κατέληξε.

Σε παρέμβαση του, ο Υπουργός Εργασίας είπε ότι «επειδή διαπιστώνει ότι υπάρχει μια επιφυλακτικότητα από πλευράς των εργοδοτικών οργανώσεων για αναφορές σε πραγματικά στοιχεία και για συγκεκριμένες αναφορές που έγιναν κατά τη συζήτηση μας, έχουν ήδη σημειωθεί συγκεκριμένα επιτεύγματα που έχουν βελτιώσει την κατάσταση που ίσχυε προηγουμένως και για τα οποία οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων έχουν ενημερωθεί».

«Δεν βρισκόμαστε στην φάση του σχεδιασμού, δεν βρισκόμαστε στην φάση της ανταλλαγής ιδεών, έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα και σχεδιάζεται η υλοποίηση περισσοτέρων», είπε ο κ. Παναγιώτου και πρόσθεσε ότι «θα ήταν καλό να διευκρινιστεί κατά πόσον τα βήματα που έχουν γίνει και σε σχέση με την επιτάχυνση για τρεις μήνες της υποβολής αιτήσεων και για επίσπευση του χρόνου που χρειάζεται και για ενίσχυση των αρμόδιων υπηρεσιών είναι αντιληπτά και θεωρούνται σημαντικά ή αν θεωρούμε ότι βρισκόμαστε στο στάδιο της ανταλλαγής απόψεων για τη βελτίωση της κατάστασης που διαχρονικά ισχύει και εντοπίζεται ως προβληματική».

Ανέφερε ότι «είμαστε πλέον στην φάση όπου διορθώνουμε διαχρονικά προβλήματα για τα οποία χρειάζονται λύσεις οι οποίες είναι απαραίτητες, όχι μόνο για τις επιχειρήσεις αλλά και για την κυπριακή οικονομία».

Από την πλευρά του, ο ΓΔ της ΟΕΒ είπε ότι «υπάρχει μια πάρα πολύ καλή συνεργασία» και πρόσθεσε ότι η ευθύνη των εργοδοτικών οργανώσεων για να πείθουν «για το μέγεθος των αναγκών είναι μια διαχρονική διαδικασία την οποία επιτελούμε πιστεύω κατά τρόπο πειστικό».

Ανέφερε ότι ο σχεδιασμός έχει γίνει πριν πολλά χρόνια και χρειάζονται προσαρμογές τις οποίες ο Υπουργός έδειξε με τα αντανακλαστικά του ότι μπορεί ανά πάση στιγμή να τις υιοθετεί ή να προσανατολίζεται ακούγοντας τις ανάγκες όπως διαμορφώνονται» και πρόσθεσε ότι το ένα δεδομένο που υπάρχει είναι ότι η οικονομία αναπτύσσεται και «μεγαλώνουν διαρκώς» οι αριθμοί για εργατικό δυναμικό, ενώ το δεύτερο είναι ότι «διαφοροποιείται η σύνθεση του εργατικού δυναμικού», ειδικότερα «ως προς την προέλευση του εργατικού δυναμικού».

Ο κ. Αντωνίου είπε ότι το δημογραφικό πρόβλημα δημιουργεί «αντανακλαστικά προβλήματα στην αγορά εργασίας» και η συμμετοχή των αμιγώς Κυπρίων στην αγορά μειώνεται, ενώ η συμμετοχή κοινοτικών υπηκόων μειώνεται «με γοργούς ρυθμούς».

«Η μόνη λύση είναι η ικανοποίηση αυτών των αναγκών με εργαζόμενους από τρίτες χώρες», είπε και αναφέρθηκε στην ανάγκη υλοποίησης των αποφάσεων με ταχύτητα.

Σε ερώτηση για τον αριθμό των εργαζομένων που χρειάζεται η αγορά εργασίας και σε ποιους τομείς, ο ΓΓ του ΚΕΒΕ είπε ότι «οι ακριβείς αριθμοί δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν, αλλά σίγουρα υπάρχουν μεγάλες ανάγκες στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, η οποία αρχίζει λειτουργία τον Απρίλιο του 2024» και πρόσθεσε πως ίσως αυτές οι ανάγκες να αγγίζουν τις 10.000 με 12.000.

Ο κ. Τσιακκής είπε ότι το Υπουργείο Εργασίας δέχεται αιτήσεις από τον τρέχοντα μήνα και τις εξετάζει, ενώ για κάποιες από αυτές έχουν δοθεί οι εγκρίσεις.

Ανέφερε επίσης ότι πάρα πολύ κόσμο θέλει το λιανικό εμπόριο, αλλά και η εστίαση και «ίσως λιγότερες θέσεις στον κατασκευαστικό τομέα».

«Υπάρχουν ανάγκες σε όλο το φάσμα της οικονομίας, τόσο ανειδίκευτο όσο και εξειδικευμένο προσωπικό», πρόσθεσε.  

Ερωτηθείς κατά πόσον το προσωπικό που θα προσληφθεί θα είναι ενταγμένο στις συλλογικές συμβάσεις, ο κ. Τσιακκής είπε ότι «δεν είναι προϋπόθεση ότι όσοι έρχονται να εργαστούν θα πρέπει να είναι μέρος συλλογικής σύμβασης» και πρόσθεσε πως κατά επανάληψη ανέφεραν ότι «η ύπαρξη συλλογικών συμβάσεων δεν είναι νομοθετική υποχρέωση» και πρόσθεσε πως «οι κάθε επιχειρήσεις και κάθε κλάδος έχει την ευχέρεια, μέσω του συστήματος ελεύθερος διαπραγματεύσεων που έχουμε, να αποφασίσει κατά πόσον θα ανήκει σε μια συλλογική σύμβαση ή όχι».

«Αν θα απασχοληθούν σε τομείς ή επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε συλλογικές συμβάσεις, σίγουρα θα πρέπει να εφαρμόζουν τις πρόνοιες των συλλογικών συμβάσεων», πρόσθεσε.

Σε παρατήρηση ότι αρκετές χιλιάδες Κύπριοι μεταναστεύουν στο εξωτερικό, ο κ. Αντωνίου είπε ότι «τα τελευταία χρόνια υπήρξε αντιστροφή της μετανάστευσης» και πρόσθεσε ότι λόγω του ευρύτερου αναπτυξιακού κλίματος και της αισιοδοξίας που επικρατεί στην οικονομία, επιστρέφουν στην χώρα μας τόσο επειδή δημιουργούνται επιπρόσθετες ερευνητικές και ακαδημαϊκές ευκαιρίες με την ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και επειδή η χώρα μας προσφέρει ευκαιρίες σε θέσεις εργασίας, υψηλής προστιθέμενης αξίας».  

Σε ερώτηση κατά πόσον θα χρειαστεί χρόνος για να εκπαιδευτεί το ξένο προσωπικό, ο κ. Αντωνίου είπε ότι το ανειδίκευτο προσωπικό αν και δεν χρειάζεται κάποια ειδίκευση, «χρειάζεται χρόνο προσαρμογής στα κυπριακά δεδομένα».

«Για να μπει στην διαδικασία παραγωγής, χρειάζεται να καταλάβει που ήρθε, να ενημερωθεί για τις διαδικασίες και να ενσωματωθεί όσο γίνεται σε μια νοοτροπία που είναι ξένη προς την δική του», πρόσθεσε.  

Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, είναι ευθύνη και καθήκον της κάθε επιχείρησης.  

Ο ΓΓ του ΚΕΒΕ είπε σε σχέση με την ξενοδοχειακή βιομηχανία ότι «φέτος οι αιτήσεις γίνονται δεκτές από τον Δεκέμβριο σε αντίθεση με παλαιότερα χρόνια που γίνονταν τον Μάρτιο της χρονιάς που ακολουθεί.

«Αν το Υπουργείο εγκρίνει αυτές τις αιτήσεις γρήγορα, οι ξενοδόχοι θα έχουν αυτούς τους ανθρώπους για δύο μήνες να τους εκπαιδεύσουν», ανέφερε και πρόσθεσε για τους υπόλοιπους κλάδους «η παράκληση προς το Υπουργείο είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία για να μπορούν να έρθουν γρήγορα αυτοί οι άνθρωποι».