Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου [email protected] 

Τις δυο προτάσεις του Νόμου του Βουλευτή του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου οι οποίες επιχειρούν φορολόγηση του 90% υπερκερδών στην ενέργεια συζητά σήμερα η Επιτροπή Ενέργειας της Βουλής. Οι προτάσεις προβλέπουν και τη φορολόγηση υπερκερδών των εταιρειών πετρελαιοειδών. Επιπρόσθετα, η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου κουνά το δάκτυλο στη ΡΑΕΚ. Μέσω επιστολής της ημερομηνίας 24 Οκτωβρίου 2022, την οποία εξασφάλισε το Alphanews.live, η Υπουργός ζητά, πέραν των μέτρων που λήφθηκαν και συνεχίζουν να λαμβάνονται από την κυβέρνηση αναφορικά με τη συγκράτηση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος, όπως εξεταστεί από μέρους της ΡΑΕΚ η δυνατότητα λήψης πρόσθετων προσωρινών μέτρων, αλλά και μόνιμων ρυθμίσεων, ώστε η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού να λειτουργεί με γνώμονα τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τον καταναλωτή, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη την περαιτέρω προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, την ασφάλεια και οικονομική λειτουργία του συστήματος. Μεταξύ άλλων, η Υπουργός Ενέργειας ζητά την αναθεώρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού της τιμής αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ-η καθώς και περιορισμό της κατανάλωσης ηλεκτρισμού σε δημόσια κτίρια.

Οι προτάσεις νόμου του ΑΚΕΛ

Με την πρώτη πρόταση που κατέθεσε το ΑΚΕΛ, οι παραγωγοί ηλεκτρισμού με τη χρήση ΑΠΕ, στη βάση διμερών συμβολαίων, θα φορολογηθούν σύμφωνα με τροποποίηση του νόμου περί της λειτουργίας του Ταμείου ΑΠΕ και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Σε περίπτωση που πρόταση νόμου λάβει τελικά θετική ψήφο, η φορολόγηση θα γίνει μέσω της επιβολής «τέλους ανταπόδοσης» στους παραγωγούς. Με δεύτερη πρόταση νόμου, που τροποποιεί τον περί φορολογίας νόμο, το ΑΚΕΛ ζητά τη φορολόγηση, επίσης με 90%, των απροσδόκητων κερδών των προμηθευτών ηλεκτρισμού από ΑΠΕ για το έτος 2022. Το ίδιο ποσοστό φορολογίας θα ισχύσει και για τα απροσδόκητα κέρδη των διανομέων καυσίμων (όχι των πρατηριούχων) και των εταιρειών πετρελαιοειδών, πάλι για το 2022. Φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών από ΑΠΕ φαίνεται με ανακοινώσεις τους κατά διαστήματα και άλλα κόμματα όπως ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ-ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ και το ΕΛΑΜ.

 

Εισηγήσεις Υπ. Ενέργειας προς τη ΡΑΕΚ

Όπως αναφέρει η Υπουργός στην επιστολή της, για συγκράτηση του συνολικού κόστους ηλεκτροπαραγωγής, γίνεται εισήγηση όπως εξεταστούν τα ακόλουθα, τα οποία θα μπορούσαν να υλοποιηθούν άμεσα και να έχουν θετικό αντίκτυπο στη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού:

1. τρόπους για μείωση της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και επιβολής υποχρεωτικού ανώτατου ορίου στα αγοραία έσοδα, στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης, σύμφωνα με τα άρθρα 4 έως 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854 σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας, παρότι τα άρθρα αυτά δεν εφαρμόζονται υποχρεωτικά για την Κύπρο. «Εισηγούμαστε όπως τέτοιου είδους ρυθμίσεις περιοριστούν στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα ή/και σε κοινούς ή δημόσιους χώρους ούτως ώστε να μην επηρεάσουν δυσμενώς νοικοκυριά ή τη βιομηχανία και το επιχειρείν»,
2. την αναθεώρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού της τιμής αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ-η, ώστε η τιμή να αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος της ενέργειας, την, υπό προϋποθέσεις, ένταξη έργων ΑΠΕ-η, εκτός σχεδίων, στη μεταβατική ρύθμιση λ.χ. έργων ΑΠΕ-η με δυνατότητα κατανομής (dispatchable),
3. την τροποποίηση των κανόνων Μεταβατικής Ρύθμισης με στόχο τον περιορισμό των αποκλίσεων από τις δηλωθείσες θέσεις, εξαλείφοντας τυχόν κίνητρο για διοχέτευση περίσσειας ενέργειας στο σύστημα.

Αναφορικά με το υφιστάμενο πλαίσιο εφαρμογής της ΑΑΗ που αποφάσισε η ΡΑΕΚ, η Υπουργός ζητά από τη ΡΑΕΚ όπως προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν με την αξιολόγηση των πιο κάτω εισηγήσεων:

1. τη διεύρυνση της εκπροσώπησης, με συμβατικές μονάδες, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και αποκρινόμενο φορτίο, καθώς και του μεγέθους των φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021,
2. τη διεύρυνση της προθεσμιακής αγοράς με συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμου του 2022,
3. την εισαγωγή ρυθμίσεων με στόχο τη μείωση του συνολικού κόστους αποζημίωσης της ενέργειας από ΑΠΕ στην προ-ημερήσια αγορά (δηλ. το γινόμενο ενέργειας και τιμής), είτε περιορίζοντας τα αγοραία έσοδα για συγκεκριμένες κατηγορίες συμμετεχόντων στην αγορά κατ’ αντιστοιχία των προνοιών του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854 σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας ή/και αποσυνδέοντας την τιμή που λαμβάνουν οι ΑΠΕ από την οριακή τιμή της αγοράς που καθορίζεται από τις συμβατικές μονάδες παραγωγής,
4. την εισαγωγή κατάλληλων κινήτρων στους συμμετέχοντες στην αγορά ώστε το μεγαλύτερο μερίδιο της συναλλασσόμενης ενέργειας να πραγματοποιείται μέσω διμερών συμβολαίων, μειώνοντας έτσι τον όγκο συναλλαγών (σε MWh) στην προ-ημερήσια αγορά,
5. την εισαγωγή εργαλείων διαχείρισης και αντιστάθμισης του κινδύνου τόσο σε επίπεδο αγορών που λειτουργούν κεντρικά από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), αλλά και μεταξύ τρίτων μερών, όπως μέσω της προτεραιοποίησης στην κατανομή για έργα ΑΠΕ που επιλέγουν να συνάψουν με τρίτους τέτοιες συμβάσεις,
6. την ενεργοποίηση των προνοιών του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021, ειδικότερα του Μέρους Χ «Ενίσχυση της θέσης και της Προστασίας των Καταναλωτών», όπως τον καθορισμό ευνοϊκού ρυθμιστικού πλαισίου για τις Ενεργειακές Κοινότητες, το συντομότερο δυνατό.