Ως αναπόσπαστο μέρος της επαγγελματικής ομάδας συμβούλων για το προτεινόμενο «Mall of Limassol» και εταίρος στην εταιρεία J+A Philippou Architects & Engineers, ο Δρ. Παύλος Φιλίππου, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τα οφέλη που ενδέχεται να προσφέρει η προτεινόμενη ανάπτυξη στην κοινότητα της Λεμεσού.

Το προτεινόμενο εμπορικό κέντρο διαφέρει σαφώς από τα περισσότερα εμπορικά κέντρα που λειτουργούν σήμερα στην Κύπρο. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα εμπορικό εγχείρημα με “τούβλα και κονίαμα” και θα είναι πλήρως ενσωματωμένο στην υπάρχουσα κοινότητα, προσφέροντας περισσότερες μοναδικές εμπειρίες με κάθε τρόπο που μπορεί να κανείς φανταστεί – Περισσότερες Επιλογές, Μεγαλύτερη Ποικιλία, Μεγαλύτερη Διαφοροποίηση, Μεγαλύτερη Ευκολία, Περισσότερες Αυθεντικές Εμπειρίες και Μεγαλύτερη Επικέντρωση στην Οικογένεια.

Η πρόσφατη πανδημία του κορονοϊού COVID-19 ενίσχυσε περισσότερο αυτή την τάση, συμβάλλοντας στην γέννηση της ιδέας της “πόλης των 15 λεπτών”, η οποία έγινε δημοφιλής από πολλούς συγγραφείς και πολιτικούς. Η αρχή πίσω από αυτή την ιδέα είναι να αυξηθεί η ζωτικότητα κάθε αστικής περιοχής, να μειωθεί η εξάρτηση από το αυτοκίνητο, να προωθηθεί ο υγιεινός τρόπος ζωής και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και η ευημερία όλων των κατοίκων της πόλης. Ως εκ τούτου, η πιο πρόσφατη αναζήτηση για τις κοινότητες είναι να έχουν Περισσότερα σε κάθε επίπεδο αλληλεπίδρασης και εμπειρίας.

Προσφέροντας μια συμπληρωματική ποικιλία, τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών χώρων, που είναι συλλογικά προσβάσιμοι για συγκέντρωση και αλληλεπίδραση μέσα σε μια περιοχή μεικτής χρήσης, οι προσπάθειες αυτές επιδιώκουν να δημιουργήσουν ευκαιρίες για ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα, πολιτισμούς και ηλικιακές ομάδες να συνδεθούν και να αλληλοεπιδράσουν μεταξύ τους σε διαφορετικά περιβάλλοντα – δημιουργώντας ζωντανές κοινότητες. Προκύπτει ότι αυτού του είδους τα περιβάλλοντα είναι εγγενώς βιώσιμα με τις διάφορες έννοιες που μπορεί να προσδώσει κανείς στον όρο – καθώς μειώνουν τις μετακινήσεις σε μεγάλες αποστάσεις, υποστηρίζουν τη βιώσιμη κινητικότητα, αναβαθμίζουν ή/και επεκτείνουν το δημόσιο χώρο, προωθούν την αποδοτικότητα των πόρων και διατηρούν ή/και προωθούν τις πράσινες υποδομές (απαραίτητες για τη βιοποικιλότητα και την οικολογική ισορροπία).

Από τη σύλληψη της ιδέας για το προτεινόμενου Mall of Limassol διαπιστώθηκε ότι η γύρω αστική περιοχή στερείται δημόσιων χώρων και έχει περιορισμένες επιλογές εμπορίου και αναψυχής. Ο επιλεγμένος χώρος είναι καλά τοποθετημένος, με ισχυρό μέτωπο στη λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού, έναν βασικό εμπορικό άξονα, βρίσκεται κοντά σε ένα δημόσιο σχολείο στα δυτικά και σε μια αναπτυσσόμενη οικιστική περιοχή στα ανατολικά και βόρεια. Επιπλέον, η περιοχή αντιμετωπίζει ήδη κυκλοφοριακά προβλήματα. Το προτεινόμενο σχέδιο βασίζεται σε μια στρατηγική με τέσσερις αλληλένδετες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.

Η προτεινόμενη ανάπτυξη στοχεύει να είναι εντελώς διαφορετική από ένα τυπικό εμπορικό κέντρο, το οποίο συνήθως περιβάλλεται από μεγάλους χώρους στάθμευσης και είναι αποσυνδεδεμένο από την πόλη.  Αντίθετα, το έργο αυτό στοχεύει στην ενεργό εμπλοκή με το άμεσό του περιβάλλον, σεβόμενο παράλληλα τους κατοίκους της περιοχής.

Πέρα από την Κύρια Ζώνη Λιανικού Εμπορίου του έργου [ανατρέξτε στο στοιχείο 8 της Εικόνας 1], η προτεινόμενη ανάπτυξη είναι επίσης εξοπλισμένη με μια Αγορά [ανατρέξτε στο στοιχείο 3 της Εικόνας 1], η οποία δύναται να παρέχει στους τοπικούς εμπόρους και μικροπαραγωγούς την ευκαιρία να προσφέρουν τα εξειδικευμένα προϊόντα/υπηρεσίες τους στην κοινότητα και τους επισκέπτες της Λεμεσού. Το έργο αναγνωρίζει πλήρως ότι ένεκα του γεγονότος ότι τα ακίνητα έχουν καταστεί οικονομικά απρόσιτα, καθώς και η άνοδος των ηλεκτρονικών αγορών, έχουν κάνει εξαιρετικά δύσκολο για αυτές τις ομάδες να παρουσιάσουν τις υπηρεσίες και προϊόντα τους. Η εν λόγω προσθήκη στην προτεινόμενη ανάπτυξη  στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, ακολουθώντας την παραδοσιακή έννοια της Αγοράς. Παράλληλα, θα σέβεται απόλυτα την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης, υιοθετώντας στο σχεδιασμό της μεγάλα τοξωτά παράθυρα με μπαλκόνια «Juliette» και τελειώματα από αμμόλιθο, υποστηρίζοντας περαιτέρω την αναζήτηση πιο αυθεντικών (πραγματικών) εμπειριών.

Επιπλέον, η προτεινόμενη ανάπτυξη παρέχει μια εκτεταμένη και συμπληρωματική σειρά δημόσιων και δημόσια προσβάσιμων από το κοινό ανοιχτών χώρων, οι οποίοι σκοπό έχουν να λειτουργούν αρμονικά με τους εσωτερικούς και καλυμμένους υπαίθριους χώρους του έργου. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Ένα ενιαίο, συνεκτικό και εκτεταμένο (~ 5.230 m2) Δημόσιο Πάρκο [βλ. στοιχείο 1 της Εικόνας 1] στο οικιστικό τμήμα της περιοχής, στη συμβολή των οδών Κοσμά Αιτωλού και 1ης Οκτωβρίου. Αυτό θα παραδοθεί (από πλευράς ιδιοκτησίας) στο Δημόσιο, αλλά θα διαχειρίζεται και θα συντηρείται από το προτεινόμενο Mall of Limassol, ως το επίκεντρο της πράσινης υποδομής για τη γύρω περιοχή. Αυτό όχι μόνο προσφέρει μια πράσινη ρυθμιστική ζώνη μεταξύ της Ανάπτυξης και της οικιστικής περιοχής, αλλά ενσωματώνει την υπάρχουσα αστική ζωή σε ένα περιβάλλον μικτής χρήσης που προσφέρει Περισσότερα.
• Μια αστική πλατεία στη συμβολή της Λεωφόρου Σπύρου Κυπριανού και της οδού 1ης Οκτωβρίου [ανατρέξτε στο στοιχείο 4 της Εικόνας 1], η οποία προσφέρει έναν νέο ανοιχτό δημόσιο χώρο που ενεργοποιείται από δύο πλευρές και προσφέρει οπτική ανακούφιση από την πολυσύχναστη λεωφόρο. Αποτελεί την πρόσοψη του προτεινόμενου εμπορικού κέντρου της Λεμεσού, συνδυάζοντας υπαίθριους χώρους και ιστορική αρχιτεκτονική σε ένα σύγχρονο χώρο-ορόσημο για τη Λεμεσό.
• Μια πράσινη ρυθμιστική ζώνη [ανατρέξτε στο στοιχείο 2 της Εικόνας 1], που περιλαμβάνει μια αναβαθμισμένη περιοχή εξοπλισμένη με δέντρα, παρέχοντας οπτική συνέχεια μεταξύ του δημόσιου πάρκου, της Αγοράς και της αστικής πλατείας, ενώ παράλληλα θωρακίζει οπτικά την γειτνιάζουσα περιοχή από τον ανοιχτό χώρο στάθμευσης του έργου [ανατρέξτε στο στοιχείο 7 της Εικόνας 1]. Στόχος του έργου είναι να προσφέρει μια οπτικά ευχάριστη εμπειρία στους γείτονές του, προσφέροντας κυρίως πράσινες γραμμές θέασης.
• Μια Πλατεία (Piazza) [ανατρέξτε στο στοιχείο 6 της Εικόνας 1], τοποθετημένη μεταξύ της κύριας ζώνης λιανικού εμπορίου και της Αγοράς, η οποία αποτελείται από μια επιλογή προσεγμένων εστιατορίων σε μια ζωντανή “ανοιχτή-κλειστή” διάταξη – που συνδέεται φυσικά με την αστική πλατεία, αλλά σε υπερυψωμένο επίπεδο.

Σε ότι αφορά τις στρατηγικές αποφάσεις σχεδιασμού, όλες οι κύριες δραστηριότητες του έργου διατηρούνται μακριά από τα όρια της οικιστικής περιοχής, όπως αποδεικνύεται, για παράδειγμα, από το γεγονός ότι οι περισσότεροι χώροι στάθμευσης είναι τοποθετημένοι στο επίπεδο του υπογείου με την κύρια οχηματική προσβασιμότητα της ανάπτυξης να επιλύεται από την κύρια λεωφόρο. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το ύψος του έργου έχει βαθμονομηθεί προσεκτικά σύμφωνα με τα γειτονικά κτίρια, ελαχιστοποιώντας τα οπτικά εμπόδια.

Μαζί, αυτά τα τέσσερα στοιχεία παρέχουν μια ουσιαστική, ποιοτική σειρά ανοικτών χώρων, καθόλα προσβάσιμων προς το κοινό, εξασφαλίζοντας οπτικό όφελος για τους κατοίκους της περιοχής.

Όσον αφορά τις κυκλοφοριακές προκλήσεις της αστικής περιοχής, η προτεινόμενη ανάπτυξη υποχρεώθηκε από το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) στην εκπόνηση μιας πρωτοφανούς (για τα κυπριακά δεδομένα) και λεπτομερούς Μελέτης Εκτίμησης Κυκλοφοριακών Επιπτώσεων (ΜΕΚΕ), η οποία πραγματοποιήθηκε υπό στενή παρακολούθηση και σταδιακή (βήμα προς βήμα) έγκριση από το ΤΔΕ. Η εν λόγω ΜΕΚΕ εξέτασε όλα τα σχετικά θέματα που σχετίζονται με την κυκλοφορία (συμπεριλαμβανομένης της παροχής στάθμευσης και των λειτουργικών ζητημάτων). Έχοντας αξιολογήσει προσεκτικά την υφιστάμενη κατάσταση και τον τρόπο με τον οποίο αυτή θα αλλάξει με το έργο, έχουν συμφωνηθεί διάφορα μέτρα μετριασμού με το ΤΔΕ, στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισής της ΜΕΚΕ του έργου, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στην αναβάθμιση του Δημόσιου Οδικού Δικτύου σε κοντινή απόσταση από το έργο. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

• Σημαντική συμβολή στην αναβάθμιση του Δημόσιου Οδικού Δίκτυού της περιοχής, μέσω της κατασκευής νέων υποδομών – όπως κυκλικοί κόμβοι και νέα σύνδεση με τον αυτοκινητόδρομο.
• Επιπλέον, άλλα τμήματα του Δημόσιου Οδικού Δικτύου της περιοχής πρόκειται να βελτιωθούν ή/και να αναβαθμιστούν – όπως βελτιώσεις οδικών κόμβων και εγκατάσταση έξυπνων φωτεινών σηματοδοτών.
• τον έλεγχο της οχηματικής κίνησης σε ότι αφορά οχήματα τροφοδοσίας, μέσω προκαθορισμένων χρονικών διαστημάτων παραδόσεων, κατά τις ώρες χαμηλής κυκλοφορίας
• Εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της χρήσης εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς, όπως πρόνοια για υπηρεσία λεωφορείου προς/από την προτεινόμενη ανάπτυξη

• Ειδικοί χώροι και σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα
• Παροχή τουλάχιστον 80 θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων

 

Συλλογικά τα μέτρα αυτά επιδιώκουν να βελτιώσουν σημαντικά την κυκλοφοριακή κατάσταση και να αντιμετωπίσουν επαρκώς τα ανακύπτοντα ζητήματα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το προτεινόμενο έργο του Mall of Limassol, σε συνδυασμό με τα προαναφερόμενα μέτρα μετριασμού, θεωρείται μια κατά πολύ ανώτερη προοπτική, σε σχέση με την εναλλακτική λύση που προτείνεται με βάση το τοπικό σχέδιο για την ανάπτυξη του οικοπέδου 547 – η οποία συνεπάγεται δύο εμπορικά κτίρια στη λεωφόρο, καθώς και 21 πολυκατοικίες με περίπου 300 διαμερίσματα χωρίς ουσιαστικά μέτρα μετριασμού ή συνεισφορά σε δημόσιες κυκλοφοριακές λύσεις.

Συμπερασματικά, η προτεινόμενη ανάπτυξη κατάφερε να ενσωματώσει όλες τις πληροφορίες, προτάσεις και οδηγίες που προτάθηκαν από τις εμπλεκόμενες δημόσιες αρχές, τόσο κατά το στάδιο της προκαταρκτικής διαβούλευσης όσο και κατά την επακόλουθη επίσημη διαδικασία διαβούλευσης, διαμορφώνοντας έτσι μια πρόταση που σέβεται πλήρως και ενσωματώνεται στον περιβάλλοντα αστικό χώρο. Το πιο πάνω, θα  είναι πέρα από τη δέσμευση της ανάπτυξης να υιοθετήσει πρακτικές βιωσιμότητας πράσινων κτιρίων – συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για όλες τις λειτουργίες της, ώστε να ελαχιστοποιηθεί το αποτύπωμα άνθρακα.

Το έργο επιδιώκει να βελτιώσει την αστική περιοχή που το φιλοξενεί με ποικίλους τρόπους και μέσω πολλαπλών μέσων, ενώ παράλληλα σέβεται με ποικίλους τρόπους τις ανέσεις των κατοίκων που το περιβάλλουν. Για παράδειγμα, το Δημόσιο Πάρκο (το οποίο θα συντηρείται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα από το έργο) προσφέρει στην αστική περιοχή έναν εκτεταμένο δημόσιο υπαίθριο χώρο πρασίνου που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στη Λεμεσό ή/ και στις κυπριακές πόλεις γενικότερα, γεγονός που βελτιώνει τόσο τον οπτικό χαρακτήρα της περιοχής, όσο και τους δημόσια προσβάσιμους πόρους της. Αυτό, επιπρόσθετα του γεγονότος ότι η Αγορά σε συνδυασμό με την παρακείμενη Αστική Πλατεία, ενεργοποιούν το νοτιοανατολικό κομμάτι του δρόμου, προσδίδοντας στην πολυσύχναστη λεωφόρο μια οπτική ανακούφιση, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα μια ευκαιρία για φιλοξενία ειδικών εκδηλώσεων.

Η προτεινόμενη ανάπτυξη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ακόμη εμπορικό κέντρο για τη Λεμεσό. Στοχεύει στη δημιουργία ενός πολυχώρου με ατμόσφαιρα χωριού, το οποίο θα λειτουργεί ως δημόσια προσβάσιμη υποδομή που θα εμπλέκεται με τον περιβάλλοντα χώρο χωρίς να προκαλεί αναστάτωση. Το έργο αυτό ακολουθεί τις σύγχρονες αρχές του αστικού σχεδιασμού, παρέχοντας χώρους χωρίς αποκλεισμούς, καλά συνδεδεμένους, που υποστηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το προτεινόμενο Mall of Limassol θα προσφέρει μια πλουσιότερη εμπειρία για την κοινότητα με έναν ολοκληρωμένο, βιώσιμο και υπεύθυνο τρόπο, ενώ θα προσφέρει στην κοινότητα Περισσότερα σε κάθε επίπεδο.