Πρόταση νόμου όπως το 75% του συνολικού ποσού που προέρχεται από το ειδικό τέλος επί των καταθέσεων που καταβάλουν οι τράπεζες να πηγαίνει για ενίσχυση του Ταμείου Αλληλεγγύης για τους κουρεμένους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων και τους παλαιούς μετόχους της Τράπεζας Κύπρου και το υπόλοιπο 25% να πηγαίνει για αποζημίωση των ταμείων προνοίας, συζήτησε τη Δευτέρα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.

Την πρόταση κατέθεσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος ανέφερε ότι η πρόταση προνοεί ότι περίπου €80 εκ. που κάθε χρόνο πληρώνουν οι τράπεζες ως τέλος επί των καταθέσεων να πάει το 75% ή περίπου €60 εκ. τον χρόνο στο Ταμείο Αλληλεγγύης για τους κουρεμένους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων και τους παλαιούς μετόχους της Τράπεζας Κύπρου και ένα ποσό γύρω στα €20 εκ. για να καλύψει όλους τους εργαζομένους στις τράπεζες για να φθάσει η αποζημίωση στα ταμεία προνοίας τους μέχρι το 75%.

Ανέφερε ότι αυτό μπορεί να γίνει γιατί πλέον έχουν συμπληρωθεί τα 175 εκ. ευρώ για το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στο τέλος του 2023, άρα το σύνολο του τέλους επί των καταθέσεων πηγαίνει από τις αρχές του 2024 στο πάγιο ταμείο.

Ανέφερε ότι κάπου 900 και πλέον υπάλληλοι τραπεζών δεν καλύπτονται μέχρι το 75% στα ταμεία προνοίας τους και πρόσθεσε πως υπάρχουν 840 υπάλληλοι που συνέχισαν στην Τράπεζα Κύπρου το 2013 και όταν αφυπηρετούν το ταμείο προνοίας που παίρνουν είναι στο 52,5%.

«Με τη δική μας πρόταση θα γίνει αναπλήρωση για να μπουν όλοι στην ίδια κατηγορία και να παίρνουν μέχρι 75% το ταμείο προνοίας τους», πρόσθεσε.

Ο κ. Νεοφύτου είπε ακόμη ότι «δεν υπάρχει θέμα αντισυνταγματικότητας γιατί η πρόταση νόμου μας δεν εμπερικλείει οποιαδήποτε πρόταση για εκταμίευση», αλλά «καθορίζει που συγκεκριμένα έσοδα του κράτους θα κατανεμηθούν».

Ανέφερε ότι με την υπερψήφιση της πρότασης νόμου «υπολογίζουμε ότι κατά έτος οι κουρεμένοι καταθέτες, οι κάτοχοι αξιογράφων και οι μέτοχοι κατά €100.000 ζημιά που υπέστησαν το 2013 θα παίρνουν με 3%-4% επιστροφή», δηλαδή, όπως εξήγησε, αν κάποιος είχε κουρεμένο ποσό €100.000 θα παίρνει κατ΄ έτος 3-4 χιλιάδες ευρώ επιπρόσθετα από αυτά που έχει να λαμβάνει από το συσσωρευμένο ποσό στο Ταμείο Αλληλεγγύης που εδώ και χρόνια το κράτος βάζει €25 με €50 εκ. τον χρόνο.

Ο κ. Νεοφύτου είπε ακόμη ότι «πέραν των μεγαλύτερων θυμάτων στον τόπο μας που είναι οι πρόσφυγες, λόγω της τουρκικής κατοχής, τα δεύτερα μεγαλύτερα θύματα είναι οι κάτοχοι αξιογράφων, οι κουρεμένοι καταθέτες και οι μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου».

Σε ερώτηση μετά τη συνεδρία της Επιτροπής πού θα κατατίθεται το ποσό μετά τη συμπλήρωση των ποσών των ταμείων προνοίας, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι όταν φθάσουμε την οροφή του 75% για κάθε εργαζόμενο τραπεζών «θα πηγαίνει εξολοκλήρου στο Ταμείο Αλληλεγγύης».

Αναφερόμενος σε παράδειγμα, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι τα πρώτα 1-2 χρόνια θα είναι €60 εκ. για το Ταμείο Αλληλεγγύης, περίπου €18-20 εκ. για τα ταμεία προνοίας των εργαζομένων στις τράπεζες και μετά από δύο χρόνια ένα ποσό περίπου €80 εκ. θα πηγαίνει κατευθείαν στους κουρεμένους».

Ερωτηθείς κατά πόσον θα μπορούσε αυτό το νομοσχέδιο να προωθηθεί την περίοδο που το ΔΗΣΥ ήταν συγκυβέρνηση, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης δημιουργήθηκε το 2013 με δική του πρόταση νόμου την οποία συνυπόγραψαν και βουλευτές από άλλα κόμματα και ότι «επί δική μας διακυβέρνησης έμπαιναν τα ποσά €25 και πλέον εκατομμύρια συν €100 εκ. κρατικής περιουσίας στο Ταμείο Αλληλεγγύης».

Πρόσθεσε ότι «τα τέλη που πληρώνουν οι τράπεζες 25 εξηκοστά από τα €70-€80 εκ. πήγαιναν σε ένα ταμείο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών», το οποίο έπαψε να λειτουργεί καθώς συμπληρώθηκαν τα ποσά τέλος Δεκεμβρίου του 2023 και για αυτό υπέβαλε την πρόταση του νόμου το 2022 «γνωρίζοντας ότι υπήρχε η δυνατότητα, αφού συμπληρώθηκε το ποσό για το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, να χρησιμοποιηθούν για ένα πολύ καλύτερο σκοπό».

Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών Διονύσης Διονυσίου είπε σε σχέση με τους παλαιούς μετόχους της Τράπεζας Κύπρου, ότι το ΥΠΟΙΚ έχει δώσει σε πρώτη φάση προτεραιότητα στους κατόχους αξιογράφων και στους καταθέτες, προσθέτοντας ότι «θα γίνει μια ανάλυση των αιτήσεων (για αποζημίωση) που έχουμε για να βγει το κόστος» και δεν έχουν αποκλειστεί οι παλαιοί μέτοχοι.

Ανέφερε ότι το αποθεματικό του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης ανέρχεται σήμερα στα €210 εκατομμύρια και πρόσθεσε ότι θέση του ΥΠΟΙΚ είναι ότι δεν μπορείς να καθορίζεις προς τα πού θα πηγαίνουν τα έσοδα, καθώς με την πρόταση νόμου καθορίζεις πως €60 εκ. θα πηγαίνουν στο Ταμείο Αλληλεγγύης και τα υπόλοιπα μέχρι να συμπληρωθεί το ποσό για την κάλυψη των ταμείων προνοίας.

Άλλος εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ ανέφερε πως με τη λήξη της περιόδου υποβολής των αιτήσεων συνεχίζεται η διαδικασία της συλλογής και της επαλήθευσης των στοιχείων τόσο σε συνεργασία με τις δύο τράπεζες όσο και με κάποια εσωτερικά θέματα στο ΥΠΟΙΚ για να μπορέσουμε να εξάγουμε τα πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τους καταθέτες και τους κατόχους αξιογράφων».

Ο κ. Διονυσίου είπε ότι από το 2021 τα έσοδα καταλήγουν στο πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας και πρόσθεσε οι τράπεζες κατέβαλαν ποσοστό στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης, ενώ από τον Ιανουαρίου του 2024 όλες οι εισπράξεις από το ειδικό τέλος των τραπεζών καταλήγουν στο πάγιο ταμείο και υπολογίζονται στα 75 εκ. ευρώ.

Αναφορικά με τα ταμεία προνοίας, ο κ. Διονυσίου είπε ότι ετήσια μέσω του προϋπολογισμού καταβάλλονται τα εν λόγω ποσά στους δικαιούχους και θα συνεχίσει να γίνεται, ενώ σε παρέμβαση του ο κ. Νεοφύτου είπε ότι «αυτό δεν ισχύει».

Εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε ότι δεν άπτονται των αρμοδιοτήτων της ΚΤΚ οι προτάσεις νόμου, ενώ ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου σχολιάζοντας την πρόταση νόμου για την επιβολή του ειδικού φόρου, ανέφερε ότι εισήγηση του Συνδέσμου είναι τα έσοδα από την φορολογία ή μέρος αυτών θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών ή δανειοληπτών.

Ανέφερε επίσης ότι σήμερα τα έσοδα από τον ειδικό φόρο είναι πέραν των €60 εκ. αλλά κάποια στιγμή μπορεί να μειωθούν αυτά τα έσοδα λόγω μείωσης των καταθέσεων.

Ο ΣΥΚΑΛΑ, αφού επανέλαβε την πάγια θέση του συνδέσμου ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης θα έπρεπε να δημιουργηθεί μόνο για τους πληγέντες της πρώην Λαϊκής Τράπεζας (καταθέτες και κατόχους αξιογράφων), ανέφερε ότι δεν διαφωνεί με τη θέση να προεδρεύει εκπρόσωπος του Γενικού Διευθυντή του ΥΠΟΙΚ στην Επιτροπή διαχείρισης του Ταμείου Αλληλεγγύης φθάνει να είναι πάντα ο ίδιος ο εκπρόσωπος, ότι οι συνεδρίες πρέπει να είναι μηνιαίες και ότι οι έκτακτες συνεδρίες μπορεί να συγκαλούνται από τον Πρόεδρο της Επιτροπής μετά από κοινό αίτημα τριών (όχι τεσσάρων) μελών της Επιτροπής, η οποία να είναι εννεαμελής με 6 μέλη να είναι κρατικοί αξιωματούχοι και 3 αντιπρόσωποι των πληγέντων ομάδων.

Ο σύνδεσμος παλαιών μετόχων Τράπεζας Κύπρου συμφώνησε με την πρόταση νόμου του κ. Νεοφύτου, ενώ διαφώνησε με τη θέση του ΣΥΚΑΛΑ για αποζημίωση πρώτα των καταθετών της πρώην Λαϊκής Τράπεζας ενώ σε σχέση με τη θέση του ΥΠΟΙΚ για τη διαχείριση του Ταμείου Αλληλεγγύης ανέφερε ότι ο σύνδεσμος δεν έλαβε απάντηση σε τρεις επιστολές που απέστειλε στο ΥΠΟΙΚ για το πότε θα έρθει η σειρά των παλαιών μετόχων της Τράπεζας Κύπρου, τους οποίους το Υπουργείο χαρακτηρίζει ως «δυνητικούς αιτητές».

Ο εκπρόσωπος του συνδέσμου παλαιών μετόχων Λούης Κλάπας είπε ότι η τελευταία συνεδρία της επιτροπής διαχείρισης έγινε τον Σεπτέμβριο του 2023 και ότι το ΥΠΟΙΚ λέει πως διαχειρίζεται τα θέματα, αυτό γίνεται χωρίς τη συμμετοχή των τριών συνδέσμων που «έχουν σκοπό να βοηθήσουν και να ενδυναμώσουν τις αποδόσεις».

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι η πρόταση νόμου, η οποία αφορά την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το 2013 και την επιβολή του ειδικού τέλους, «είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση την οποία το ΔΗΚΟ θα την εξετάσει και θα αποφανθεί πάντοτε μέσα στα πλαίσια της υπευθυνότητας που όλοι μας πρέπει να εκφράζουμε όταν χειριζόμαστε θέματα που αφορούν την οικονομία».

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρέας Καυκαλιάς είπε ότι θέση του ΑΚΕΛ είναι πως «πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες για ουσιαστική στήριξη των κουρεμένων καταθετών και των κατόχων αξιογράφων, οι οποίοι θυματοποιήθηκαν με το κούρεμα του 2013 για να σωθούν οι τράπεζες» και πρόσθεσε πως «οποιαδήποτε πρωτοβουλία η οποία κινείται σε αυτή την κατεύθυνση αντιμετωπίζεται θετικά από εμάς».

Ανέφερε επίσης ότι πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών προβλέπει και την ίδρυση και λειτουργία Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Στήριξης των δανειοληπτών και πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ ζήτησε από την Επιτροπή όπως η πρόταση συζητηθεί στην αμέσως επόμενη συνεδρία.