Με τέσσερις ακόμη καταθέσεις για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Ιδρύματος συνεχίστηκαν οι εργασίες της Ερευνητικής Επιτροπής, όπου ακούστηκαν αρκετά για τις ατασθαλίες και τις παρεμβάσεις των κομμάτων που «ούτε ο Θεός δεν μπορούσε να τους διώξει».

Ενώπιον της Ερευνητικής, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος Γιώργος Αρέστη, θα κληθεί στις 17 Οκτωβρίου ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιος Ορφανίδης.

Ο Θεός και οι… αίγες

Τα κόμματα ήταν μέρος της σάρκας του Συνεργατισμού, δήλωσε ο πρώην Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (1998-2003), Νίκος Ρολάνδης, καταθέτοντας. Ο ίδιος είπε, ήταν θορυβημένος για την κατάσταση του Συνεργατισμού, όταν ανέλαβε στο Υπουργείο Εμπορίου το 1998.

Τον Μάρτιο του 2001 ο Νίκος Ρολάνδης απέστειλε στον τότε Έφορο Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών επιστολή, στην οποία έκανε αναφορά σε ατασθαλίες και παρατυπίες σε συνεργατικές εταιρείες, υποδεικνύοντάς του την ανάγκη να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για προληπτική εποπτεία και να ληφθούν μέτρα για διασφάλιση των συμφερόντων του Συνεργατισμού.

Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής κατά πόσον στο Υπουργείο εντόπιζαν τα προβλήματα που υπήρχαν στα ΣΠΙ και αν υπήρχε περιθώριο παρέμβασης, ο κ. Ρολάνδης ανέφερε ότι ο λειτουργός του Υπουργείου δεν μπορούσε να διορθώσει αυτές τις καταστάσεις, αλλά μπορούσε να τις ελέγξει και να δώσει οδηγίες στον Έφορο που ήταν αρμόδιος. Πρόσθεσε ότι και το Ελεγκτικό Συμβούλιο δεν μπορούσε να κάνει πολλά πράγματα με βάση το νόμο.

«Σε όλα αυτά τα ΣΠΙ, τα 362, υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις. Δηλαδή οι Επιτροπείες στα χωριά αποτελούντο από τα κόμματα που ήταν πιο δυνατά. Και οι μεγάλες Συνεργατικές Πιστωτικές Εταιρείες ήταν κοινή γνώσις ότι ελέγχονταν από κόμματα» είπε ο Νίκος Ρολάνδης.

Ο πρώην Υπουργός Εμπορίου είπε πως ο ίδιος έβλεπε τότε τη διαδικασία της εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο ενόψει της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως «πανάκεια» για τα προβλήματα του Συνεργατισμού.

«Προσπαθήσαμε ορισμένοι υπουργοί να ελέγξουμε όσο μπορούμε την κατάσταση. Εγώ θεωρούσα ότι θα φθάναμε στο τέλος κάποιου κακού δρόμου με την εναρμόνιση, δυστυχώς όμως απεδείχθη εκ των πραγμάτων ότι μετά την ένταξη το 2004 τα πράγματα δεν πήγαν καλύτερα. Δυστυχώς συνέχισε μια πορεία λανθασμένη και καταλήξαμε εδώ που καταλήξαμε» είπε.

Ερωτηθείς από την Επιτροπή κατά πόσον υπήρχε τρόπος τα κόμματα να απομακρυνθούν από τα ΣΠΙ, απάντησε χαρακτηριστικά ότι «αυτό όχι μόνο ο Ρολάνδης δεν μπορούσε να το κάμει, αλλά ούτε ο Θεός δεν μπορούσε να απομακρύνει τα κόμματα από το Συνεργατισμό. Τα κόμματα ήταν μέρος της σάρκας του Συνεργατισμού. Τα κόμματα ήταν εντονότατα ενδιαφερόμενα μέρη».

Είπε ακόμα ότι «δόθηκαν απεριόριστες εξουσίες σε ορισμένα πρόσωπα κατά καιρούς να καθοδηγούν, να ποδηγετούν κα να ελέγχουν το Συνεργατικό κίνημα».

Στην κατάθεσή του ο Νίκος Ρολάνδης είπε επίσης πως ο Συνεργατισμός «πέρασε πολύ σοβαρή κρίση» την περίοδο της «φούσκας» του χρηματιστηρίου, λόγω εκροών καταθέσεων. «Περάσαμε και μια πολύ σοβαρή κρίση τότε με το χρηματιστήριο. Που πουλούσαν τις αίγες και αγόραζαν μετοχές. Δυστυχώς τότε οι αγρότες ό,τι καταθέσεις είχαν τις τραβούσαν για να αγοράσουν μετοχές» είπε.

Μοχλός πίεσης

Στόχος των τραπεζών μέχρι το 2014, ακόμη και όταν ενεργοποιούσαν την διαδικασία της εκποίησης, δεν ήταν να φθάσουν στην πώληση των ακινήτων αλλά να την χρησιμοποιήσουν ως ένα ισχυρό μοχλό πίεσης για να φέρουν κοντά τους οφειλέτες, τόνισε ο Διευθυντής Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Ανδρέας Σωκράτους, καταθέτοντας το πρωί στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Από το 2015 που ψηφίστηκε η τροποποίηση της νομοθεσίας αν και υπάρχει μια σημαντική αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων όπου οι τράπεζες ξεκινούν την διαδικασία της εκποίησης είναι ένα πάρα πολύ μικρό το ποσοστό που καταλήγει σε εκποίηση, σημείωσε.

Ωστόσο, εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι τράπεζες σήμερα το χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης και έχουν αποτελέσματα προτού φθάσουν στο τελικό στάδιο της εκποίησης καθώς σήμερα έχουν και άλλα εργαλεία όπως είναι μεταξύ άλλων οι αναδιαρθρώσεις.

Παλαιότερα, ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις που αφήνετο το Κτηματολόγιο να προχωρήσει σε εκποίηση, ανέφερε και πρόσθεσε ότι αυτό δίδει και την εικόνα μέσα σε πια πλαίσια γινόταν η αξιοποίηση του εργαλείου της εκποίησης για ικανοποίηση χρέους.

Ο κ. Σωκράτους, αφού σημείωσε ότι οι εκποιήσεις γίνονταν συνήθως Κυριακή, είπε ότι όταν έφθανε η Παρασκευή έφθανε ξαφνικά στο γραφείο του διευθυντή του Κτηματολογίου ένα διάταγμα δικαστηρίου για αναστολή της διαδικασίας πώλησης με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει η εκποίηση του ακινήτου και έτσι ξεκινούσε από την αρχή η όλη διαδικασία της εκποίησης.

Ευθύνες και επιτόκια

Από πλευράς του ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών Κώστας Μελάς τόνισε πως ευθύνη για την κατάρρευση του Συνεργατισμού έχουν όσοι διαχειρίστηκαν τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια αλλά και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου διότι δεν επέβαλε κυρώσεις.

Ο Παύλος Ιωάννου, στη δεύτερη κατάθεση του αναφέρθηκε στο ιστορικό για το πως το “λάθος” των επιτοκίων στα δάνεια δημιούργησε περισσότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και ότι οι τράπεζες αντί να το μειώσουν στο 0%, το έριχναν το υφιστάμενο και κατά τον ίδιο εξαπατούσαν τους πελάτες.