Το εκρηκτικό κοκτέιλ των λόγων κατάρρευσης του Συνεργατισμού, ή που οδήγησαν στην «άτακτη πώληση» της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας στην Ελληνική Τράπεζα, όπως το χαρακτήρισε ο Γεώργιος Αρέστη, έδωσε ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας της τότε Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Τάκης Ταουσιάνης στη δεύτερη κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Ο κ. Ταουσιάνης, που από τον Αύγουστο του 2016 μέχρι που παραιτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 2017, διατέλεσε Πρόεδρος της Επιτροπείας της τότε Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, διαχώρισε τις περιόδους στην προ του 2013 εποχή και μετά του 2013 όταν ο Συνεργατισμός είχε κρατικοποιηθεί.

Για την προ του 2013 εποχή, ο κ. Ταουσιάνης μίλησε για «ατασθαλίες, διαφθορά, κομματοκρατία – ευνοιοκρατία, σκόπιμη έλλειψη ικανοποιητικής εποπτείας, ακαταλληλότητα στελεχών και αδράνεια».

«Από το 1981 μέχρι το 2013 αυτό οδήγησε τον Συνεργατισμό στην καταστροφή», είπε.

Για την μετά του 2013 εποχή, ο κ. Ταουσιάνης μίλησε για τεράστια συσσωρευμένα προβλήματα, ιδιαίτερα το βουνό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, οι οποίες δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με απλές αυξήσεις κεφαλαίου.«Δεν ήταν απλά αρκετό να αυξήσεις το κεφάλαιο». Υπενθυμίζεται πως ο Συνεργατισμός ανακεφαλαιοποιήθηκε δύο φορές από το κράτος το 2013 και 2015 με κρατική ένεση ύψους €1,65 δισ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ολοκληρώνονται σήμερα εκτός απροόπτου, οι ακροάσεις για το Συνεργατισμό

Μίλησε επίσης για την αλλαγή του εποπτικού πλαισίου που ανέδειξε τις συσσωρευμένες αδυναμίες και προβλήματα που συνέτειναν σε ακόμα μεγαλύτερες ανάγκες τόσο κεφαλαίων όσο και οργάνωσης και συμμόρφωσης. Σύμφωνα με τον κ. Ταουσιάνη, άλλος ένας λόγος που οδήγησε στην κατάρρευση στην μετά του 2013 εποχή ήταν «μη επιλογή των καταλλήλων, και τέλος είναι χαμηλού επιπέδου εταιρική διακυβέρνηση και εν γένει συμπεριφορές, που είχαν ως αποτέλεσμα οι επόπτες να χάσουν πρώτα τη εμπιστοσύνη τους και μετά την υπομονή τους».

Λάθος μου που δεν παραιτήθηκα μετά την ανάθεση στην Αλταμίρα

Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Ταουσιάνης είπε πως ως Πρόεδρος της Επιτροπείας είχε τόσο κατ’ ιδίαν είτε ως επιτροπεία συναντήσεις με τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη μία φορά τον μήνα κατά μέσο όρο, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη συνάντηση που είχε μαζί του περί τα τέλη του 2016, αφού ο ίδιος είχε διαφωνήσει με την απευθείας ανάθεση στην Αλταμίρα της διαχείρισης των ΜΕΧ του Συνεργατισμού. «Όταν διαφώνησα κάθετα με τη θέση της πλειοψηφίας της Επιτροπείας να προχωρήσουμε με απευθείας ανάθεση στην Ατλαμίρα της διαχείρισης των ΜΕΧ, θεώρησα υποχρέωσή μου να απευθυνθώ στον μέτοχο για να του κρούσω τον κώδωνα του κινδύνου ότι αυτή η απόφαση ήταν λανθασμένη», είπε, προσθέτοντας πως ο Υπουργός είχε διαφωνήσει μαζί του. Είπε ακόμη ότι μετά που παρέθεσε τους ενδοιασμούς του, ο ΥΠΟΙΚ αποφάσισε να ζητήσει fairness opinion και να ζητήσει όπως η απόφαση περάσει από την Έκτακτη Γενική Συνέλευση, δηλαδή να αποφασιστεί από τον μέτοχο που ήταν το κράτος. «Ελέχθησαν τόσα πολλά για την ανάθεση Θεωρώ ότι ίσως ήταν από τα λάθη μου ότι δεν παραιτήθηκα από τότε, το 2016 ή αρχές του 2017. Με την τελική θέση θα έπρεπε να είχα παραιτηθεί από τότε, διότι πραγματικά ήταν τόσο έντονη η διαφωνία μου και με την πλειοψηφία της επιτροπείας αλλά και με τον μέτοχο», είπε. Για το θέμα της Αλταμίρα, ο κ. Ταουσιάνης είπε πως το είχε συζητήσει και κατά την διάρκεια του exit interview που είχε με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, τον Ιανουάριο του 2018. «Μπορώ να πω ότι σε εκείνη τη συνάντηση μιλήσαμε περισσότερο από ποτέ για το θέμα της Αλταμίρα. Ναι, τους προβλημάτιζε πάρα πολύ το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης για την διαδικασία που ακολουθήθηκε», συμπλήρωσε. Είπε ακόμη ότι και η Κεντρική Τράπεζα είχε διαφωνίες με τη διαδικασία επιλογής της Αλταμίρα, η οποία κλήθηκε να διαχειριστεί ΜΕΧ που αντιστοιχούσαν στο 40% του κυπριακού ΑΕΠ, όπως είπε. «Μιλάμε για τεράστια ποσά και ακόμη μου είναι αδιανόητο πώς κυβερνητική τράπεζα μπορεί να προχωρήσει με απευθείας ανάθεση για τέτοιο ποσό και σίγουρα οι εκτός Κύπρου (επόπτες) ήταν έκπληκτοι», είπε.

 Ανακρίβειες ότι είχε ζητήσει αύξηση αντιμισθίας του Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Ταουσιάνης χαρακτήρισε ανακρίβεια τις αναφορές που έγιναν από τον Υπουργό Οικονομικών ενώπιον της Επιτροπής ότι είχε ζητήσει αύξηση της αντιμισθίας του Προέδρου με αντιστάθμισμα να μην έχει αυτοκίνητο.

«Εγώ εξεπλάγην για αυτή την αναφορά. Εγώ αυτού του είδους τη συζήτηση με τον ΥΠΟΙΚ δεν την έκανα. Δεν συζήτησα θέμα αντιμισθίας και αυτοκινήτου με τον Υπουργό».

Όπως είπε, κατά τις αρχικές επαφές που είχαμε με τον Διονύση Διονυσίου και τον Γραμματέα της Επιτροπείας Παντζαρο τον ενημέρωσαν για τα ωφελήματα που έχει ο Πρόεδρος. «Τους είπα δεν χρειάζεται να μου αναφέρετε τίποτα, δεν έρχομαι στην επιτροπεία ούτε για τα ωφελήματα. Δεν το κάνω για τα λεφτά. Όσα είναι είναι, δεν έχω καμία απολύτως απαίτηση. Οπότε το γεγονός ότι εγώ ζήτησα αύξηση ή αποποιήθηκα του αυτοκινήτου δεν είναι σωστό. Με ενόχλησε προσωπικά», είπε.

Αναφέρθηκε δε σε αναφορές του κ. Διονυσίου ότι η αύξηση έγινε ύστερα από αίτημα του ΥΠΟΙΚ και απόφαση της Επιτροπείας στις 3 Μαΐου του 2016, για να προσθέσει πως «εγώ τον Αύγουστο πήγα». Έργο που έτρεξε το ΥΠΟΙΚ η ένταξη στο Χρηματιστήριο Ο κ. Ταουσιάνης διαφοροποιήθηκε από τις αναφορές του Χάρη Γεωργιάδη ότι ο ίδιος είχε προτείνει να αναλάβει το έργο της ένταξης του Συνεργατισμού στο Χρηματιστήριο, λέγοντας ότι αυτή η εισήγηση είχε γίνει πολύ πριν ανακοινωθεί η παραχώρηση δωρεάν μετοχών σε πελάτες του Συνεργατισμού για το οποίο ο ίδιος είχε διαφορετική προσέγγιση, ενώ οι επόπτες τόσο ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός όσο και η Κεντρική Τράπεζα είχαν τεράστιες, όπως είπε, ενστάσεις. Σημείωσε ότι προσφέρθηκε να τρέξει το έργο, αφού ο ίδιος είχε εμπειρία από την ιδιωτικοποίηση της Τράπεζας Αναπτύξεως, με μεγάλη επιτυχία για τον ιδιοκτήτη που ήταν το κράτος. «Μετά αρχές του 2017 (ο ΥΠΟΙΚ) μας κάλεσε στο γραφείο του μας κάλεσε με τον (Γενικό Διευθυντή Νικόλας) Χατζηγιάννη, μας είπε ότι αυτό το πρότζεκτ δεν ανήκει στην τράπεζα αλλά στο Υπουργείο και ζήτησε από την τράπεζα να βοηθήσουμε», είπε, προσθέτοντας ότι «μας ζήτησε να του παραχωρήσουμε τον κ. (Γιάννη) Σταυρινίδη, όσο χρειαζόταν σε αυτή την προσπάθεια που θα στηθεί στο Υπουργείο». Ο Μάριος Κληρίδης και η υπόσκαψη

Ο κ. Ταουσιάνης, επειδή όπως είπε, παρακολούθησε την κατάθεση του Μάριου Κληρίδη που προηγήθηκε της δικής του, επιβεβαίωσε τις αναφορές περί υπόσκαψής του, λέγοντας ότι είχε δέκτης τέτοιων πληροφοριών.

Είπε ειδικότερα ότι του το είχε αναφέρει το πρώην μέλος της Επιτροπείας Πανίκος Πούρος «ότι υπήρχε υπόσκαψη του κ. Κληρίδη» και ότι υπήρχε «και ψου ψου ψου στους διαδρόμους». Τέλος, στα mea culpa που παρέθεσε ενώπιον της Ερευνητικής, ο κ. Ταουσιάνης ενέταξε και το ότι υπερεκτίμησε την ικανότητά του να πείθει τους συναδέλφους του στην Επιτροπεία «ή υποτίμησα την επιρροή που είχε ο κ. Χατζηγιάννης σε ορισμένους κύκλους».

«Είναι χαρισματικός και πολύ δουλευτής, ήταν απίστευτες οι ώρες που δούλευε», σημειώνοντας ωστόσο ότι ο κ. Χατζηγιάννης «δεν είχε ορισμένα χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να είχε» για τη θέση που αναλάμβανε.

Απέρριψε το υπονοούμενο, όπως το χαρακτήρισε, που άφησε στην κατάθεσή του ο κ. Χατζηγιάννης ότι εγκατέλειψε τη θέση του Προέδρου λόγω της πίεσης.

«Η λέξη παραιτούμαι υπάρχει ακόμη στο λεξιλόγιο της νεοελληνικής γλώσσας και χθες που την κοίταζα σημαίνει ότι αποχωρώ εκούσια από μια θέση, μια υπηρεσία, εγκαταλείπω ένα αξίωμα που κατείχα. Και ναι υπάρχουν φορές που ένας δημόσιος λειτουργός, ένας τεχνοκράτης οφείλει να παραιτηθεί. Είναι θέμα ευθιξίας και θέμα αξιοπρέπειας και διερωτώμαι γιατί να μην γίνει κατανοητό αυτό το στοιχείο. Ναι υπάρχουν φορές που φεύγεις», κατέληξε.