Οι δυνατότητες ενεργειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων μετά την κρίση στη Μέση Ανατολή, εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια συζήτησης πάνελ του 19th Annual Cyprus Summit που διοργάνωσε ο Economist.

Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γεώργιος Παπαναστασίου, τόνισε την κρίσιμη σημασία της ανάπτυξης υποδομών για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου που βρίσκεται στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Επισήμανε ότι ενώ η Κύπρος διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, η έλλειψη βασικών υποδομών εμποδίζει την αποτελεσματική αξιοποίησή τους.

«Χωρίς τις απαραίτητες υποδομές είναι σαν να μην υπάρχουν αυτές οι ανακαλύψεις στην ΑΟΖ μας», ανέφερε ο κ. Παπαναστασίου.

Σχολιάζοντας την περιφερειακή κατάσταση, σημείωσε ότι η Αίγυπτος αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή έλλειψη φυσικού αερίου και καθημερινές διακοπές ρεύματος. Τόνισε επίσης την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων από το Ισραήλ, καθιστώντας τη χώρα σε μεγάλο βαθμό αυτοδύναμη από πλευράς ενέργειας.

Αντίθετα, είπε, η Κύπρος αντιμετωπίζει υψηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και δεν έχει ακόμη αξιοποιήσει πλήρως τους πόρους της στην ΑΟΖ λόγω της απουσίας των απαραίτητων υποδομών. Ο Υπουργός τόνισε την ανάγκη ανάπτυξης υποδομών για τη διασφάλιση του ενεργειακού μέλλοντος και της οικονομικής ευημερίας της χώρας.

Σημείωσε επίσης ότι ακόμη και αν οι εξαγωγές φυσικού αερίου κατευθυνθούν αλλού, τα έσοδα που θα προκύψουν θα ωφελήσουν τους πολίτες της Κύπρου και θα συνεισφέρουν στο μέλλον της χώρας.

Αναφορικά με το αυξανόμενο κόστος που σχετίζεται με τις εκπομπές ρύπων, που επιβαρύνουν την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου, ο Υπουργός αποκάλυψε ότι το κόστος αυτό αναμένεται να φτάσει το μισό δισεκατομμύριο ευρώ τον επόμενο χρόνο, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος.

Ο Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Υποθέσεων και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Αμερικανικό Κολλέγιο της Ελλάδας, τόνισε τον κεντρικό ρόλο του Ισραήλ στην περιοχή και τις πιθανές αρνητικές συνέπειες της αναστολής ενεργειακών έργων. Ανέφερε ότι εάν οι υποδομές δεν γίνουν στόχος, το Ισραήλ είναι απίθανο να σταματήσει το πρόγραμμά του.

Ο κ. Φίλης εξέφρασε επίσης αισιοδοξία για το ενδεχόμενο κοινοπραξιών μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, ακόμη και εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης. Σχετικά με τα σχέδια εξαγωγής ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, είπε ότι πλέον πρόκειται για ένα σενάριο υψηλού ρίσκου. Η τρέχουσα κατάσταση, ανέφερε, στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή του Ισραήλ προς την Κύπρο και την Ελλάδα.

Τόνισε περαιτέρω τη φθίνουσα παραγωγή φυσικού αερίου της Αιγύπτου, τον περιορισμό του εξαγωγικού δυναμικού της και την ώθηση της κυβέρνησης να δώσει προτεραιότητα στις ανάγκες της εγχώριας αγοράς. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις LNG της Αιγύπτου παρέχουν τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Κύπρο ευκαιρία για εξαγωγές, όπως είπε.

Σημείωσε ακόμα την πιθανότητα το Ισραήλ να χρησιμοποιεί μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου για την εσωτερική του αγορά, κάτι που δεν αποτελεί καλό σενάριο, όπως είπε, αφού η Κύπρος δεν μπορεί από μόνη της να μετατρέψει την Ανατολική Μεσόγειο σε παγκόσμιο ενεργειακό κόμβο. Επεσήμανε επίσης τον κίνδυνο περιθωριοποίησης της Τουρκίας στις ενεργειακές εξελίξεις, που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει την Άγκυρα να επιστρέψει σε επιθετικές ενέργειες του παρελθόντος, όπως η ανάπτυξη πλοίων γεωτρύπανων στα κυπριακά ύδατα, αποθαρρύνοντας έτσι τους πιθανούς επενδυτές.