Στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων είκοσι χρόνων έχει υποχωρήσει το ποσοστό της ανεργίας, δήλωσε η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου, παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό του Υπουργείου για το 2022 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.

Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, η κ. Αιμιλιανίδου είπε πως με βάση έκθεση της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Κύπρος βρίσκεται στη δεύτερη θέση από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστό εργαζομένων που στηρίχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η κ. Αιμιλιανίδου αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης, όπως την ολοκλήρωση του διαλόγου για τον εθνικό κατώτατο μισθό, την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, ενώ μέχρι το τέλος του έτους το Υπουργείο στοχεύει στην ψηφιοποίηση και ηλεκτρονική επεξεργασία των διαφόρων επιδομάτων, όπως το ανεργιακό, επίδομα μητρότητας, επίδομα ασθενείας και συντάξεις.

Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, η κ. Αιμιλιανίδου είπε πως η πανδημία του Covid έφερε «τεράστια προβλήματα» τα τελευταία δύο χρόνια, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει με επιτυχία τις δυσκολίες που προέκυψαν.

Ενδεικτικά, η Υπουργός Εργασίας ανέφερε ότι στηρίχθηκαν συνολικά 210.000 εργαζόμενοι με επιδότηση του μισθού τους με δαπάνη που ξεπέρασε τα €760 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα €160 εκατ. έχουν καταβληθεί με τη μορφή εφάπαξ χορηγίας σε επιχειρήσεις.

Παράλληλα, η κ. Αιμιλιανίδου σημείωσε πως με την ανάκαμψη της οικονομίας και τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ανεργία υποχώρησε στο 3,6% τον Οκτώβριο, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων 20 χρόνων.

«Αυτή τη στιγμήν έχουμε συνθήκες πλήρους απασχόλησης», πρόσθεσε.

Το 94% των δαπανών του Υπουργείου σε κοινωνικές παροχές

Σύμφωνα με την κ. Αιμιλιανίδου, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 ανέρχεται σε €625,3 εκ., €649,7εκ και €666,5 εκ. σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Προϋπολογισμό ύψους €623,9 εκ. το 2021, καταγράφοντας αύξηση €1,4 εκ. για το 2022, περαιτέρω αύξηση €24,4 εκ για το 2023 και ακόμη περαιτέρω αύξηση €16,8 εκ για το 2024.Περιλαμβανομένων και των δαπανών για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ύψους €30,9εκ, €27,95εκ και €32,9εκ για τα έτη 2022, 2023 και 2024 αντίστοιχα, οι οποίες περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης (ΓΔ ΕΠΣΑ), ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τα έτη 2022, 2023 και 2024, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ανέρχεται σε €656,2εκ., €677,6εκ και €699,4εκ. αντίστοιχα, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Προϋπολογισμό ύψους €639εκ. το 2021.

Τόνισε ωστόσο από το σύνολο των €656,2εκ. των προϋπολογιζόμενων δαπανών για το 2022 το 94% περίπου αφορά κοινωνικές παροχές, 4% αφορά μισθούς, ενώ οι καθαρά λειτουργικές δαπάνες περιορίζονται στο 2%.

«Είναι ξεκάθαρο ότι το κράτος πρόνοιας συνεχίζει να ενισχύεται όπως έχει ενισχυθεί όλα αυτά τα χρόνια», είπε.

Σημείωσε δε πως αν ληφθούν υπόψη και οι δαπάνες του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τότε οι δαπάνες του Υπουργείου ανέρχονται στα €2,5 δισ.

Για τη θέσπιση κατώτατου μισθού, η κ. Αιμιλινίδου, παρά τις ερωτήσεις, δεν καθόρισε πότε θα εφαρμοστεί, λέγοντας ότι ο στόχος παραμένει η ολοκλήρωση του κοινωνικού διαλόγου μέχρι το τέλος του έτους.

«Είναι μια τεράστια μεταρρύθμιση, η οποία πρέπει να έχει τη συναίνεση των κοινωνικών εταίρων», είπε, διευκρινίζοντας ότι το θέμα δεν τελειώνει μόνο με τη θέσπιση του κατώτατου μισθού, αφού θα υπάρχει σώμα ειδικών το οποίο θα επανεξετάζει το ύψος του κατώτατου μισθού κάθε δύο χρόνια.

Νομοθετική ρύθμιση τηλεργασίας με χρόνο αποδέσμευσης

Εξάλλου,  η κ. Αιμιλιανίδου είπε ακόμη ότι θα προωθηθεί και νομοσχέδιο για την τηλεργασία, που αφορά κυρίως τον ιδιωτικό τομέα. Είπε πως το Υπουργείο ακολούθησε το αντίστοιχο ελληνικό νομοσχέδιο και σημείωσε ότι το θέμα θα περιληφθεί στον κοινωνικό διάλογο και πρόσθεσε ότι θα καθορίζεται και ώρα αποδέσμευσης, μετά το πέρας της οποίας ο εργοδότης δεν θα δικαιούται να απασχολεί τον εργδοτούμενό του. Είπε ακόμη ότι θα υπάρξει και σχέδιο 10μηνης επιδότησης για πρόσληψη εργαζομένων με τηλεργασία για απασχόληση ενός έτους.

Έλλειψη εργατικού δυναμικού: Τελευταίοι στη σειρά οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες

Εξάλλου, σε σχέση με τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, η Υπουργός Εργασίας είπε πως είναι λογικό να υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού όταν καταγράφεται χαμηλό ποσοστό ανεργίας. Ανέφερε ότι έχει ζητήσει από το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ πληροφορίες για τις κενές θέσεις εργασίας και πρόσθεσε ότι το Υπουργείο βρίσκεται στο στάδιο της αναθεώρησης ξένων εργατών.

«Θα το αναθεωρήσουμε με βάση τις πραγματικές ανάγκες», είπε, διευκρινίζοντας πως σειρά προτεραιότητας στην κάλυψη των αναγκών αυτών έχουν πρώτα οι 14.000 άνεργοι στην Κύπρο, ακολούθως οι Ευρωπαίοι πολίτες και στη συνέχεια έρχονται οι εργάτες από τρίτες χώρες», είπε.

Πάντως, η κ. Αιμιλινίδου απέρριψε κατηγορηματικά, όπως είπε, τη θέση ότι πολλοί ικανοί για εργασία προτιμούν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ). Λέγοντας ότι μετά από τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων και του ορίου των €5.000 καταθέσεων, τα άτομα που υπάγονται στο ΕΕΕ είναι οι πιο ευάλωτοι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Σημείωσε πως οι οικογένειες που στηρίζονται από το ΕΕΕ από τις 25.000 το 2018 μειώθηκαν στις 20.000 μέχρι σήμερα.

Η αλήθεια και ο κριτής

Πάντως, η κ. Αιμιλιανίδου συμφώνησε με επίκριση εκ μέρους του ΑΚΕΛ πως κριτής της κατάστασης είναι η αλήθεια. «Αυτή είναι η αλήθεια, ότι μέσα στην κρίση βοηθήθηκαν 210.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι θα έμεναν με εισόδημα μηδέν. Άρα προσπαθώ να καταβάλω ποια είναι η αλήθεια και ποια δεν είναι η αλήθεια», είπε.

Σημείωσε πως το επίδομα χαμηλοσυνταξιούχου με δύο διαδοχικές αυξήσεις από τα €150 επί προηγούμενης διακυβέρνησης έφτασε τα €710.

Η Υπουργός Εργασίας απαντούσε σε σχόλιο του βουλευτή του ΑΚΕΛ Ανδρέα Καυκαλιά, ο οποίος είπε πως «κριτής της αλήθειας δεν είναι ό,τι παρουσιάζεται από πλευρά της κυβέρνησης, ούτε τι λέμε εμείς. Σίγουρα κριτής της αλήθειας δεν είναι οι πανηγυρικές αναφορές που ακούσαμε από τον ΔΗΣΥ».

Στις δηλώσεις του, ο κ. Καυκαλιάς αναφέρθηκε στη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, την απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων, τη μείωση αγοραστικής δύναμης, την πρωτιά στην ενεργειακή φτώχεια, αδιέξοδα που πνίγουν τη νέα γενιά, κάτι που, όπως είπε, αποδεικνύει πως «οι πολιτικές της κυβέρνησης αποτυγχάνουν να υπερασπιστούν την κοινωνία».

Για το θέμα της ΑΤΑ, η κ. Αιμιλιανίδου ανέφερε πως οι αντίθετες απόψεις εργαζομένων και εργοδοτών (επαναφορά της ΑΤΑ και κατάργηση της ΑΤΑ αντίστοιχα) θα τεθεί στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου για να εξευρεθεί η χρυσή τομή, ενώ σημείωσε πως και το θέμα της άρσης της αναλογιστικής μείωσης του 12% σε όσους συνταξιοδοτούνται στο 63ο έτος της ηλικίας θα τεθεί επίσης στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού.

Σε σχέση με τη θέση του ΔΗΚΟ για άρση της μείωσης στους χαμηλοσυνταξιούχους, η κ. Αιμιλιανίδου εξήγησε πως αν αφαιρεθεί η μείωση του 12%, οι χαμηλοσυνταξιούχοι θα παίρνουν λιγότερο επίδομα γιατί η σύνταξή τους θα παρουσιάζεται αυξημένη.

Σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλα είπε πως το Υπουργείο αντεπεξήλθε με μεγάλη επιτυχία στις κρίση του Covid. «Παρά τις δύο πρωτοφανείς κρίσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, το 2013 και την κρίση του κορωνοϊού, τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής είναι αδιαμφισβήτητα, έχουμε το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας εδώ και πάρα πολλά χρόνια και το ιστορικά πιο χαμηλό ποσοστό το δείκτη κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού», είπε.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Λεωνίδας Λεωνίδου είπε πως το Υπουργείο Εργασίας έχει ανταποκριθεί σε ικανοποιητικό βαθμό στις προκλήσεις της πανδημίας. Αναφέρθηκε όμως στην γραφειοκρατία που επηρεάζει θέματα καταβολής επιδομάτων και στην ανάγκη του εκσυγχρονισμού και της ψηφιοποίησης των επιδομάτων. Τόνισε τέλος την ανάγκη οράματος για τη νέα γενιά και τη διαμόρφωση συνθηκών για επιστροφή των νέων επιστημόνων στην Κύπρο.

Εξάλλου,  ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε πως το κόμμα δεν ικανοποιήθηκε από τα όσα άκουσε για άτομα με αναπηρίες, τερματισμό επιδομάτων σε παράνομους μετανάστες και την κατάργηση της αναλογιστικής μείωσης του 12%.

Η δική μας προσπάθεια είναι μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών και άσκησης πίεσης να εμβολιάσουμε για στήριξη των συμπατριωτών μας και των ευάλωτων, είπε.

Εκ μέρους της ΕΔΕΚ ο Ανδρέας Αποστόλου ανέφερε πως καθώς κάποιες από τις υπηρεσίες του Υπουργού Εργασίας μεταφέρονται πλέον στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, «εμείς θέλουμε ένα Υπουργείο Εργασίας το οποίο θα ασχολείται με τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας για τους νέους». «Θέλουμε οι νέοι επιστήμονες να μένουν στο τόπο τους και να έχουν ποιοτικές θέσεις εργασίας», συμπλήρωσε.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας εξήρε τα όσα πέτυχε το Υπουργείο κατά την πανδημία, αλλά ζήτησε περισσότερα σε σχέση με τα θέματα της αδήλωτης εργασίας, τους ξένους εργάτες, τη θέσπιση του κατώτατου μισθού. Έθιξε το το θέμα της μη ανταπόκρισης του Υπουργείου σε αιτήματα των πολιτών και της καθυστέρησης στην καταβολή των επιδομάτων και πρόσθεσε ότι περιμένουμε να γίνουν περισσότερα στο θέμα της μηχανογράφησης των υπηρεσιών του Υπουργείου.