Της Χριστίνας Κάσια
Για περιορισμό και παραβίαση της ελευθερίας των δημοσιογράφων μιλούν οι διευθυντές ειδήσεων των κυπριακών Μέσων, αντιδρώντας στο προωθούμενο άρθρο 4 του κανονισμού για την Ελευθερία των Μέσων Mαζικής Ενημέρωσης σε σχέση με τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων.
Ενόσω το θέμα βρίσκεται υπό συζήτηση, εμείς απευθυνθήκαμε σε διευθυντές ειδήσεων κυπριακών Μέσων και τους ζητήσαμε τη δική τους άποψη επί του ζητήματος.
Παρακολουθήσεις δημοσιογράφων: Δεν ικανοποιούν οι απαντήσεις της κυβέρνησης
Γιώργος Κασκάνης: Ο Μεγάλος Αδελφός στο σπίτι μας
Νόμιμη εισχώρηση του Μεγάλου Αδελφού στα σπίτια και τις ζωές μας «βλέπει» ο Διευθυντής Ειδήσεων του Alpha Κύπρου Γιώργος Κασκάνης, ο οποίος σχολιάζει ότι είναι μια προσβλητική υπόνοια είναι η διασύνδεση της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας με την παρακολούθηση των δημοσιογράφων.
«Εάν το ζητούμενο είναι, όπως αντιλαμβάνομαι, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, το ερώτημα που εγείρεται είναι ένα: Ποιος και γιατί θεωρεί ύποπτους οποιασδήποτε μορφής επικοινωνίας ή σχέσης με τρομοκράτες, τους δημοσιογράφους;
Μια τέτοια υπόνοια είναι, το λιγότερο, προσβλητική για το επάγγελμά μας. Και εάν μια τέτοια προσέγγιση περάσει σε ένα επάγγελμα στο οποίο, υποτίθεται, διασφαλίζεται η ελευθερία, ο κόσμος θα πρέπει να αντιληφθεί ότι στο τέλος ΟΛΟΙ θα θεωρούνται ύποπτοι. Και, κάπως έτσι, ο Μεγάλος Αδελφός όχι μόνο μπαίνει στο σπίτι και την προσωπική μας ζωή, αλλά το κάνει και νόμιμα.
Η επίκληση του όρου «εθνική ασφάλεια» είναι τόσο προβληματική που μέσα της χωρά τα πάντα. Εμείς, οι παλαιότεροι δημοσιογράφοι, είχαμε στο παρελθόν την αίσθηση αλλά και σοβαρές ενδείξεις ότι τα τηλέφωνά μας παρακολουθούνταν στη διάρκεια σοβαρών πολιτικών γεγονότων στον τόπο μας. Σας διαβεβαιώ ότι ήταν πολύ οδυνηρή εμπειρία την οποία εμείς οι δημοσιογράφοι δεν είναι δυνατό να νομιμοποιήσουμε κιόλας.»
Γιάννης Νικολάου: Η Δημοκρατία μπαίνει «στον γύψο»
«Η Δημοκρατία μπαίνει ‘στον γύψο’», σε περίπτωση που περάσει η ρύθμιση, υπογραμμίζει ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΡΙΚ Γιάννης Νικολάου και μιλά για τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που θα φέρει και τα χίλια μύρια κακά που έπονται.
«Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα. Οι δημοσιογράφοι δεν παρακολουθούνται, τελεία!
Ειδεμή ανοίγει ο ασκός του Αιόλου και ενός κακού χίλια μύρια κακά έπονται.
Εγώ από την αναφορά «παρακολούθηση δημοσιογράφων για λόγους ασφαλείας από κυβερνητικές υπηρεσίες πληροφοριών, υπό όρους και προϋποθέσεις κ.λπ. κ.λπ.» διαβάζω μόνο το «ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ». Όλα όσα έπονται δεν είναι τίποτε άλλο από φληναφήματα και προσπάθεια ωραιοποίησης της απαράδεκτης πρόνοιας για παρακολούθηση δημοσιογράφων και κατ’ επέκταση παραβίαση του ιερού δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη ενημέρωση.
Ο Ευρωπαϊκός Νόμος για την Ελευθερία των Μέσων (EMFA), ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να διασφαλίσει όχι απλώς τη διατήρηση αλλά και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των Μέσων Ενημέρωσης και φυσικά των δημοσιογράφων και των πηγών τους.
Η προστασία των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων και των πηγών τους, από οποιανδήποτε απειλή κατά της ανεξαρτησίας και της ασφάλειάς τους είναι μια αναπόδραστη προϋπόθεση για την αποτελεσματική δημοσιογραφία και τη συντακτική ελευθερία. Αποτελεί ένα θεμελιακό στοιχείο των δημοκρατικών κοινωνιών, οι οποίες πρέπει να διασφαλίζουν και να διαφυλάττουν ως κόρη οφθαλμού το δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται για θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος.
Οι υπηρεσίες ΜΜΕ δεν μπορεί να θεωρούνται ως «άλλη μια επιχείρηση». Το αποτέλεσμα της νομοθετικής διαδικασίας του EMFA πρέπει να διατηρήσει μια δυναμική που να σέβεται την ιδιαιτερότητα του τομέα των μέσων ενημέρωσης, τον πλουραλισμό και την ανεξαρτησία του από παρεμβάσεις ή/και παρακολουθήσεις, είτε αυτές προέρχονται από κυβερνήσεις είτε από υπηρεσίες πληροφοριών (κυβερνητικές ή άλλες), είτε γενικώς, είτε υπό όρους και προϋποθέσεις.
Εάν περάσει οποιαδήποτε πρόνοια για παρακολούθηση δημοσιογράφων, η Δημοκρατία μπαίνει «στον γύψο»! Και αν η Δημοκρατία «μπει στον γύψο» εξ επιβολής κάποιας δικτατορίας, αυτό είναι μεν τραγικό, αλλά υπάρχει μια αμυδρή χαραμάδα φωτός στο βάθος του τούνελ του χρόνου, διότι ουδεμία δικτατορία άρχει εσαεί. Κάποια στιγμή όλες οι δικτατορίες πέφτουν και ο γύψος σπάζει. Όταν όμως η Δημοκρατία «μπει στον γύψο» μέσω νόμιμων διαδικασιών, οι συνέπειες είναι κατά παρασάγγας χειρότερες.
Άρα πρέπει να σταθούμε στη βασική Αρχή ότι οι δημοσιογράφοι δεν παρακολουθούνται. Ούτε τα κινητά τους τηλέφωνα, ούτε οι υπολογιστές τους, ούτε οι πηγές τους. Δεν εκφοβίζονται, δεν απειλούνται, δεν υπόκεινται σε παρεμβάσεις.»
Πέτρα Αργυρού: Μια συγκεκαλυμμένη σύγχρονη μορφή δικτατορίας
Σαν μια συγκεκαλυμμένη σύγχρονη μορφή δικτατορίας, χαρακτηρίζει την προωθούμενη ρύθμιση η Διευθύντρια Ειδήσεων του Sigma Πέτρα Αργυρού, αναφέροντας ότι πρόκειται για μια κατάφορη παραβίαση της ελευθερίας του δημοσιογράφου.
«Ο προωθούμενος κανονισμός, συνιστά κατάφορη παραβίαση της ελευθερίας του δημοσιογράφου να ασκεί το λειτούργημά του, με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Πρόκειται για μια συγκεκαλυμμένη σύγχρονη μορφή δικτατορίας, που στόχο έχει τη συγκάλυψη σκανδάλων και συνιστά πλήγμα στην προσπάθεια ελέγχου των φορέων εξουσίας. Ο κανονισμός στοχοποιεί, ουσιαστικά τους δημοσιογράφους και υπονομεύει το όπλο του απορρήτου για την προστασία της πηγής πληροφόρησης. Η επίκληση της έκδοσης δικαστικού διατάγματος για παρακολούθηση δεν μπορεί να θεωρείται ή και να εκλαμβάνεται ως ασφαλιστική δικλείδα, παρά μόνον ως επίφαση με απώτερο σκοπό τη φίμωση.»
Έλλη Κοτζαμάνη: Αφήστε ελεύθερους τους δημοσιογράφους
Την ελπίδα ότι στο πλευρό των δημοσιογράφων, θα ταχθεί και η κοινωνία εκφράζει η Διευθύντρια Ειδήσεων του ΑΝΤ1 Έλλη Κοτζαμάνη, η οποία τονίζει ότι η ελευθεροτυπία είναι άμεσα συνιφασμένη με την δημοκρατία.
«Ενώνουμε τη φωνή μας με όσους υψώνουν, τις τελευταίες ημέρες, κραυγή αντίδρασης, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στην επιχειρούμενη συμπερίληψη, σε Κανονισμό της ΕΕ ο οποίος θα μετατραπεί αυτόματα σε νόμο σε όλα τα κράτη-μέλη, πρόνοιας η οποία θα επιτρέπει τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων.
Συνιστά κατάφωρη παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου, και του ίδιου του στόχου της προωθούμενης Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, σχετικά με την προστασία της πολυφωνίας, η συζητούμενη πρόνοια η οποία θα επιτρέπει, έστω και υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις που περιγράφονται, τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, καθώς και ιδιοκτητών ή άλλων υπαλλήλων παρόχων υπηρεσιών ενημέρωσης.
Η ανεξαρτησία και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε δημοκρατικά κράτη είναι άμεσα συνιφασμένες με την διασφάλιση του δημοσιογραφικού απορρήτου και με την προστασία των δημοσιογραφικών πηγών. Σε μια χώρα όπως η Κύπρος, όπου αναμένουμε επί δεκαετίες τη διά νόμου διασφάλιση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων μας ως δημοσιογράφων, προς το δημόσιο συμφέρον και το καλό της κοινωνίας, δεν νοείται μια τέτοια πρόνοια, η οποία θα συνιστά ακόμα και εκτροπή της δημοκρατίας, αφού θα παρεμποδίζει την ερευνητική δημοσιογραφία και θα αναστέλλει τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης ως κοινωνικού εισαγγελέα. Ούτε και μπορεί να γίνει δεκτή η αιτιολογία πως ούτως ή άλλως οι παρακολουθήσεις πολιτών, στην Κύπρο, επιτρέπονται διά νόμου και υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Προσωπικά αναμένω ότι με τη δική μας θα ενωθούν και οι φωνές της ίδιας της κοινωνίας.
Αφήστε ελεύθερους τους δημοσιογράφους να επιτελέσουν την αποστολή τους!
Γνωρίζουν καλά τα όρια αυτής της αποστολής και πώς να αυτορυθμίζονται.»
Μιχάλης Παυλίδης: Αποσκοπούν να καλλιεργήσουν το αίσθημα του φόβου
Σκοπιμότητα «πίσω» από την τροποποίηση «βλέπει» ο Διευθυντής Ειδήσεων του OMEGA Μιχάλης Παυλίδης, ο οποίος διερωτάται για την χρησιμότητα μιας τέτοιας ρύθμισης, επισημαίνοντας ότι σκοπός είναι η καλλιέργεια του αισθήματος του φόβου.
«Κατ’ αρχάς να διερωτηθούμε ποια είναι η σκοπιμότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης για νόμιμες παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, με πρόσχημα την προστασία της ελευθεροτυπίας
Ειδικά στην Κύπρο, σχετική νομοθεσία επιτρέπει τις παρακολουθήσεις για ζητήματα που άπτονται εθνικής ασφάλειας ή τρομοκρατίας.
Γιατί χρειάζεται ειδική νομοθεσία για δημοσιογράφους – να νομιμοποιούνται οι κυβερνήσεις να παρακολουθούν τους υπολογιστές και τα τηλέφωνα τους;
Πρόκειται για μια πρωτοφανή προσπάθεια παρέμβασης, στοχοποίησης και περιορισμού της ελευθερίας των δημοσιογράφων που θέτει σε κίνδυνο την αποστολή τους και απειλεί τη θεμελιώδη αρχή της εμπιστευτικότητας και προστασίας των πηγών.
Προφανώς σε αυτό ακριβώς αποσκοπούν, να καλλιεργήσουν το αίσθημα του φόβου στους δημοσιογράφους και στις πηγές τους.»
Άριστος Μιχαηλίδης: Ανοίγουν τη βεντάλια των ετσιθελικών παρεμβάσεων
Την αντίθεσή του εκφράζει και ο Διευθυντής Σύνταξης της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» Άριστος Μιχαηλίδης, σημειώνοντας ότι ήδη υπάρχει πρόνοια στη χώρα μας που να επιτρέπει παρακολούθηση πολίτη και εξηγώντας πως μια τέτοια τροποποίηση θέτει στο στόχαστρο τόσο τους δημοσιογράφους, όσο και τις πηγές τους.
«Στην Κύπρο υπάρχει νομοθεσία, που επιτρέπει στις κρατικές υπηρεσίες να θέσουν κάποιον υπό παρακολούθηση σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αφού διασφαλιστεί πρώτα δικαστική εντολή. Δεν εξαιρούνται οι δημοσιογράφοι από αυτή την νομοθεσία, ούτε κανένας άλλος πολίτης. Αλλά, όταν στήνεις ειδική νομοθεσία για την παρακολούθηση δημοσιογράφων, υπάρχει άλλη σκοπιμότητα.
Ποια η ανάγκη να το κάνεις αφού υπάρχει ήδη νομοθεσία για όλους τους πολίτες; Διότι, πολύ απλά, οι κυβερνήσεις, θέλουν να έχουν ειδικά στο στόχαστρο τους δημοσιογράφους. Να μπορούν πιο εύκολα να διατάσσουν τους κοριούς τους να θέτουν έναν δημοσιογράφο υπό παρακολούθηση.
Με αυτή την νομοθεσία θα μπορούν να μαζεύουν στοιχεία από τηλέφωνα, κομπιούτερ ή άλλα μέσα του δημοσιογράφου με την πρόφαση της εθνικής ασφάλειας για να βρουν κάτι εναντίον του να τον έχουν στο χέρι. Ή, να μαθαίνουν τις πηγές του, που προστατεύονται νομικά και πολιτικά. Αυτό είναι που βλάπτει την ελευθεροτυπία. Διότι νομιμοποιούν πανευρωπαϊκά την αυθαιρεσία εναντίον της δημοσιογραφικής εργασίας. Όποιον δημοσιογράφο θεωρούν ότι γίνεται ενοχλητικός για τους ίδιους τον κηρύσσουν επικίνδυνο για την εθνική ασφάλεια και τον θέτουν υπό παρακολούθηση.
Από τη στιγμή που μπήκαν σε αυτή τη διαδικασία και το συζητούν, ακόμα κι όσοι πιθανόν να έχουν αγαθές προθέσεις, ανοίγουν τη βεντάλια των ετσιθελικών παρεμβάσεων στην ελεύθερη και υπεύθυνη δημοσιογραφία. Και στις μέρες μας, τις μέρες που ο κάθε πολίτης μπορεί να μεταδίδει «ειδήσεις» και «αποκαλύψεις», η υπεύθυνη δημοσιογραφία έχει ανάγκη την προστασία των Αρχών για να καθαρίζει τα πραγματικά γεγονότα και όχι τον στραγγαλισμό.»
