Δύο έργα αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ βρίσκονται κυριολεκτικά εδώ και αρκετούς μήνες στον αέρα. Ο λόγος για το τερματικό LNG στο Βασιλικό και το έργο της ενιαίας ανάπτυξης του λιμανιού και της Μαρίνας Λάρνακας. Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να διασώσει τα δύο έργα, εντούτοις προκύπτουν συνεχόμενα προβλήματα που θέτουν το μέλλον εν αμφιβόλω.
Στην περίπτωση του τερματικού LNG στο Βασιλικό, η αντιμαχία ανάμεσα στην ΕΤΥΦΑ και την ανάδοχο εταιρεία ουδέποτε καταλάγιασε. Τεχνοκράτες εντός της ΕΤΥΦΑ έλεγαν εδώ και καιρό πως η κινέζικη εταιρεία πέραν της αθέτησης των δεσμεύσεων της σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, αδυνατεί να παραδώσει το έργο στη βάση των συμφωνημένων προδιαγραφών, αξιώνοντας συνεχώς με εκβιαστικό τρόπο νέες οικονομικές απαιτήσεις. Το γεγονός ότι η συνεννόηση περνά για δεύτερη φορά σε διπλωματικό επίπεδο, δηλαδή ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κίνας, είναι ενδεικτικό της αδυναμίας συνεννόησης ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη. =
Το τελευταίο επεισόδιο αυτής της μακράς αντιπαράθεσης βρίσκει τις δύο πλευρές ένα βήμα πριν το οριστικό ναυάγιο, γεγονός που θα αποβεί σε βάρος των άμεσων συμφερόντων της Δημοκρατίας και του φορολογούμενου ο οποίος και πάλι θα κληθεί να πληρώσει τη νύφη. Παράλληλα ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος του συγκεκριμένου έργου εξαιτίας της ενεργειακής μετάβασης και του γεγονότος ότι σύντομα ο κόσμος θα στραφεί αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την Κύπρο να έχει μείνει εξαιρετικά πίσω εφόσον σήμερα εξακολουθεί να χρησιμοποιεί μαζούτ για την ηλεκτροπαραγωγή. Συνεπώς δεν είναι βέβαιο αν μέχρι την ολοκλήρωση αυτού του έργου, θα εξακολουθήσει να είναι το ίδιο ωφέλιμο για τον τόπο, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη το κόστος κατασκευής του.
Το έργο στη Λάρνακα
Διαφορά υπάρχει όμως και ανάμεσα στο κράτος και την εταιρεία που ανέλαβε το έργο της ενιαίας ανάπτυξης του Λιμανιού και της Μαρίνας Λάρνακας. Η υπόθεση βρίσκεται ήδη στα δικαστήρια και η επένδυση των 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ στον αέρα. Η κυβέρνηση στέκεται στο γεγονός ότι η εταιρεία δεν έχει καταθέσει στην τραπεζική εγγυητική, ενώ η εταιρεία εισηγείται τροποποιήσεις στο αρχικό συμβόλαιο λόγω των επιπτώσεων που υπήρξαν από την ημερομηνία υπογραφής του μέχρι σήμερα εξαιτίας εξωγενών παραγόντων. Η εταιρεία επιμένει πως δεν έχει λάβει ικανοποιητικές απαντήσεις και πως η συνεννόηση με το κράτος είναι εξαιρετικά δύσκολη. Το αποτέλεσμα είναι η όλη συζήτηση να παραμένει εδώ και αρκετό καιρό σε αδιέξοδο, με θύμα και πάλι την πόλη της Λάρνακας και τους κατοίκους της και τον φορολογούμενο πολίτη. Παράλληλα όσο το κράτος διαμηνύει πως έχει plan b αφήνοντας να εννοηθεί πως ενδεχομένως να προκύψει οριστικό ναυάγιο, είναι λογικό η εταιρεία να μην κάνει ούτε βήμα για την υλοποίηση του έργου.
Αυτά δεν είναι τα μοναδικά παραδείγματα έργων που ανέθεσε το κράτος στον ιδιωτικό τομέα και είχαν ανάλογη κατάληξη ή και πορεία. Πέραν από τις οικονομικές επιπτώσεις που έχουν ανάλογα έργα, την ίδια στιγμή εγείρεται και ζήτημα αξιοπιστίας για το ίδιο το κράτος όταν αυτό μελλοντικά θα βγει σε διαγωνισμούς για ανάλογα έργα. Ακόμα και αν για παράδειγμα ναυαγήσουν οι δύο πιο πάνω περιπτώσεις, η εξεύρεση νέων εταιρειών που θα υλοποιήσουν τα έργα, δεν θα είναι απλή υπόθεση, εφόσον είναι λογικό οι ενδιαφερόμενοι να προβληματιστούν για τους λόγους για τους οποίους ναυάγησαν οι προηγούμενες συνεργασίες. Το κράτος οφείλει να κάνει την δική του αυτοκριτική και να βελτιώσει τους μηχανισμούς εποπτείας, συνεννόησης και συντονισμού ανάλογων έργων, τόσο κατά τη διαδικασία της ανάθεσης όσο και κατά τη διαδικασία υλοποίησης τους.
