20 Ιουλίου 1974. Ο τότε Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετζεβίντ, δίνει την εντολή για την τουρκική εισβολή την οποία ονόμασε «Αττίλας». Το σύνθημα για την έναρξη της εισβολής ήταν: Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές».
Σε Αθήνα και Λευκωσία επικρατούσε το χάος. Το μέγεθος της προδοσίας, ήταν αδιανόητο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός μιλώντας μερικές ημέρες μετά τη δεύτερη εισβολή που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Αμμοχώστου, στην προσπάθεια του να δικαιολογήσει το θάνατο, την καταστροφή και την προσφυγιά που έφερε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αναφερόταν στα αποτελέσματα του προδοτικού πραξικοπήματος.
«Ήμασταν σίγουροι ότι αυτό θα ήταν το τέλος του ανεξάρτητου κράτους της Κύπρου, της de facto Ένωσης και η έναρξη νέων σφαγών σε βάρος των Τουρκοκυπρίων. Έτσι νιώσαμε ότι αν δεν δρούσαμε άμεσα θα χάνονταν τα πάντα. Όχι μόνο η ελευθερία και η ασφάλεια των Τούρκων αλλά ολόκληρου του κράτους της Κύπρου. Δεν θέλαμε να καταλήγαμε σε στρατιωτική επέμβαση για αυτό και πήγα άμεσα στη Βρετανία μετά το πραξικόπημα. Πήγα εκεί στις 17 Ιουλίου και μίλησα με τους κύριους Γουίλσον και Κάλαχαν και ρώτησα κατά πόσο θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι από κοινού ως εγγυήτριες δυνάμεις. Δυστυχώς δεν έλαβα θετικά απάντηση, δεν είχαμε χρόνο για χάσιμο και έτσι δράσαμε», ανέφερε χαρακτηριστικά, αφήνοντας μάλιστα αιχμές κατά των Βρετανών ότι αν επεδείκνυαν ενδιαφέρον θα έβρισκαν μια πιο ειρηνική λύση.
Σε ερώτηση για το κατά πόσο με την αλλαγή ηγεσίας στην Αθήνα και την επαναφορά της Δημοκρατίας θα μπορούσε να βρεθείς κάποιας μορφής δίαυλος επικοινωνίας, ο Τούρκος Πρωθυπουργός απάντησε:
«Αν έβλεπαν τα διεθνή τους προβλήματα με ένα ρεαλιστικό τρόπο, δεν θα έπρεπε να νιώθουν ηττημένοι. Όμως δυστυχώς δεν βλέπουν αυτά τα ζητήματα με ρεαλισμό και σύγχρονη σκοπιά. Έχω επαναλάβει προσφάτως ότι διατηρούν τις μνήμες της βυζαντινής ιστορίας, τα ιδεώδη του ελληνισμού, της Ένωσης και ούτω καθεξής. Οποιοδήποτε έθνος στον κόσμο που διατηρεί τέτοια όνειρα της ένδοξης ιστορίας του παρελθόντος, δεν θα ησυχάσει ποτέ στον σημερινό κόσμο. Για παράδειγμα η Τουρκία που έχει πιο πρόσφατη αυτοκρατορική ιστορία είχε παρόμοια όνειρα, για ανεξαρτησία των παλιών εδαφών της, που θα κατέληγε σήμερα η Τουρκία;», διερωτήθηκε ο Ετζεβίτ ενόσω ακόμα η Τουρκία υλοποιούσε τα επεκτατικά της σχέδια στην Κύπρο. Βέβαια το μήνυμα του είναι ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ με την Τουρκία του Ερντογάν σήμερα, να αναφέρεται κατά καιρούς στα σύνορα της καρδιάς του και τη γαλάζια πατρίδα.
Με μάτια βουρκωμένα…
«Δεν ξέρω πως θα επιλυθεί η διαμάχη. Το μόνο που ξέρω είναι ότι θα υπερασπιστούμε τη γη των πατέρων μας και λυπούμε που βρισκόμαστε σε αυτή τη θέση και χιλιάδες νέοι άνθρωποι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι έπρεπε να χάσουν τη ζωή τους για να ικανοποιήσουν τις τουρκικές επεκτατικές βλέψεις», απάντησε στις 16 Αυγούστου του 1974 στο πρακτορείο Associated Press ο Προεδρεύοντας της Δημοκρατίας αείμνηστος Γλαύκος Κληρίδης, συμπληρώνοντας ότι ο ίδιος δεν θα ήθελε να υπογράψει μια συμφωνία που θα τον καθιστούσε προδότη της χώρας του.
Σε άλλη συνέντευξη του στο βρετανικό BBC, λίγες ώρες μετά που η Τουρκία παραβίασε την εκεχειρία λόγω της κατάρρευσης των συνομιλιών στη Γενεύη, δήλωνε αηδιασμένος με τη συμπεριφορά των χωρών που μπορούσαν να αποτρέψουν την τουρκική εισβολή.
«Αντί να το πράξουν, κάθονται και ικανοποιούνται με το να περνούν διάφορα ψηφίσματα», έλεγε τότε.
Δείτε το σχετικό απόσπασμα στο πιο κάτω ντοκιμαντέρ στο 17.20
