Σε ήπιους τόνους κινήθηκε το τελευταίο debate του κρατικού καναλιού για τις Προεδρικές εκλογές του 2023 με φιλοξενούμενους τον Αβέρωφ Νεοφύτου, τον Ανδρέα Μαυρογιάννη και τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης αμφισβήτησαν τις προτάσεις ο ένας του άλλου, ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης επιχείρησε να ισορροπήσει ανάμεσα στους δύο αποφεύγοντας τη σύγκρουση αλλά αμφισβητώντας σε διαφορετικά σημεία τις προτάσεις των δύο συνομιλητών του.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου εστίασε στην ανάγκη να αποτρέψουμε τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται είπε με το εθνικό θέμα ενόψει τουρκικών εκλογών και την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας και μιας νέας φορολογικής μεταρρύθμισης που θα διασφαλίζει ότι καμιά οικογένεια δεν θα ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης μίλησε για περιβάλλον ανασφάλειας στην κυπριακή κοινωνία που σχετίζεται με το εθνικό θέμα, την οικονομία, την ακρίβεια και τα επίπεδα φτώχειας, την περιβαλλοντική ανασφάλεια. Πρέπει είπε να γυρίσουμε σελίδα με πορεία προς μια προοδευτική αλλαγή. Έκανε επίσης λόγο για αξιακή ανασφάλεια, λέγοντας πως είναι κρίμα και ντροπή για τον τόπο η έξαρση διαφθοράς και πως δεν αποτελεί δικαιολογία η αναφορά σε συστημικό διαχρονικό πρόβλημα. Η αναφορά αυτή προκάλεσε την πρώτη αντίδραση του Αβέρωφ ο οποίος είπε πως ο ίδιος δεν ντρέπεται για τη χώρα του και αλίμονο να διεκδικούσε την προεδρία σε μια χώρα για την οποία νιώθει ντροπή.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είπε πως ο ίδιος θα κάνει μια μεγάλη προσπάθεια ώστε η ΕΕ να συμβάλει στο σπάσιμο του αδιεξόδου στο κυπριακό, ενώ μίλησε για τη φορολογική μεταρρύθμιση, την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, το μεταναστευτικό, δείχνοντας προσχέδια νομοσχεδίων που έχει έτοιμα για να καταθέσει εάν και εφόσον εκλεγεί. Είπε επίσης πως ένα από τα κύρια προβλήματα που εντοπίζει είναι το στεγαστικό και πρότεινε την ενωποίηση όλων των σχεδίων κάτω από την ομπρέλα του φορέα στεγαστικής πολιτικής.
Έντονη συζήτηση έγινε και για την πρόταση του Αβέρωφ Νεοφύτου για φορολογική μεταρρύθιση η οποία αμφισβητήθηκε έντονα από τους δύο συνομιλητές του. Ο κ. Χριστοδουλίδης συγκεκριμένα αμφισβήτησε πως πρόκειται για μια στοχευμένη πρόταση λέγοντας πως θα εξυπηρετήσει τους υψηλά αμειβόμενους και όχι αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη. Μάλιστα παρουσίασε παραδείγματα από την πλατφόρμα που δημιουργήθηκε από το επιτελείο Νεοφύτου. Ο οποίος με τη σειρά του απάντησε πως η πρόταση του έχει νταβάνι και στοχεύει στη στήριξη της μεσαίας τάξης. Ο κ. Μαυρογιάννης τη χαρακτήρισε ως πρόχειρη πρόταση η οποία αδιαφορεί όπως είπε για τα έσοδα και θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Για το μεταναστευτικό οι τρεις υποψήφιοι συμφώνησαν ως προς τη διάγνωση του προβλήματος. Ο κ. Νεοφύτου προειδοποίησε ότι μπορεί μια μέρα η Τουρκία να αξιοποιήσει τους μετανάστες και να κατακτήσει και την υπόλοιπη Κύπρο με τα πόδια. Τάχθηκε υπέρ πιο αυστηρών μέτρων στην πράσινη γραμμή και εστίασε κυρίως στην ανάγκη διμερών συμφωνιών για επαναπατρισμό. Ο κ. Χριστοδουλίδης εστίασε στην ανάγκη επιτάχυνσης των σχετικών διαδικασιών μέσω της συστέγασης των υπηρεσιών του κράτους σε υφυπουργείο μετανάστευσης. Ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε ότι με φράκτες δεν σταματά το πρόβλημα και πως πρέπει να σταλεί το μήνυμα πως οι παράτυποι που έρχονται στην Κύπρο φεύγουν γρήγορα.
Σε σχέση με την ενεργειακή πολιτική, ο Αβέρωφ Νεοφύτου ανέφερε πως αποτελεί όπλο για να σπάσει το αδιέξοδο στο κυπριακό. Η λύση για αξιοποίηση των κοιτασμάτων είπε είναι ένας σταθμός υγροποίησης για εξαγωγή. Με τη λύση του κυπριακού είπε, δεν αποκλείει και αγωγό προς την Τουρκία, ενώ επισήμανε πως ο αγωγός EastMed δεν είναι βιώσιμος σύμφωνα με μελέτες εμπειρογνωμόνων. Ο κ. Χριστοδουλίδης διαφώνησε με αυτή την προσέγγιση εστιάζοντας στις άμεσες ανάγκες της ΕΕ για φυσικό αέριο και μάλιστα άμεσα. Εκτίμησε ότι σε 1-2 χρόνια θα μπορεί να γίνει εξαγωγή κυπριακού φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο. Ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε πως το ενεργειακό είναι ίσως η μεγαλύτερη αποτυχία της παρούσας διακυβέρνησης η οποία έπρεπε όπως υποστήριξε να αξιοποιούσε τα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα για εγχώρια κατανάλωση ώστε να βοηθήσει την οικονομία.
Κληθείς να σχολιάσει την πρόταση του για επέκταση της νεκρής ζώνης στην Αμμόχωστο ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε ότι είναι εφικτό εάν και εφόσον ζητηθεί από τη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών και ακολούθως αν περάσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Ερωτηθείς αν είναι υπαρκτός ο κίνδυνος προσάρτησης των κατεχομένων από την Τουρκία, απάντησε πως υπάρχει ο κίνδυνος και πως πρέπει με αξιοπιστία να προσπαθήσουμε για να αποτρέψουμε ένα τέτοιο σενάριο δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να έχουμε μια σημαντική ευκαιρία μετά τις τουρκικές εκλογές.
Ο κ. Νεοφύτου ανέφερε πως ο ίδιος θα εργαστεί για να αποτρέψει πιθανούς κινδύνους μέχρι τις τουρκικές εκλογές και να προετοιμάσει το έδαφος για μια νέα προσπάθεια. Τάχθηκε υπέρ ενός συστήματος ασφάλειας μέσω του ΝΑΤΟ, αυτονομίας των δύο συνιστώντων κρατιδίων και ισχυρό κράτος που θα διασφαλίζει τα τρία singles. Ανέφερε ακόμη πως η διεθνής κοινότητα θα αξιολογήσει το ποιόν του νέου Προέδρου καθώς επίσης και τις δυνάμεις που τον υποστηρίζουν.
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι διαβλέπει ταύτιση Μαυρογιάννη και Αβέρωφ σε ότι αφορά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας μας. Η βάση λύσης είπε, δεν μπορεί και ούτε πρέπει να αλλάξει. Πρώτη του ενέργεια είπε Βρυξέλλες, Βερολίνο Παρίσι σε συνεννόηση με την ΕΕ ώστε να αναληφθεί πρωταγωνιστικός ρόλος. Η ΕΕ είπε έχει εκείνα τα κίνητρα που μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα σε αμοιβαία επωφελή κατάσταση μέσω της σύνδεσης των ευρωτουρκικών και του κυπριακού. Στόχος είπε είναι η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα.
O κ. Μαυρογιάννης εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του Αβέρωφ Νεοφύτου για τη θέση του για το ΝΑΤΟ χαρακτηρίζοντας την ως ασαφή, με τον Αβέρωφ να απαντά ότι η αξιοπιστία δεν είναι ισοδύναμο με την προσαρμοστικότητα κατηγορώντας τον ότι δεν είπε “ναι” στο σχέδιο Ανάν και υποστηρίζεται από πολιτικό κόμμα που την κρίσιμη ώρα είπε “όχι”. Κατηγόρησε επίσης τον Χριστοδουλίδη ότι αυτοί που τον στηρίζουν δεν συμφωνούν για το τι λύση θέλουν.
Στην ερώτηση τι θα πράξουν αν δεν περάσουν β’ γύρο, ο κ. Μαυρογιάννης είπε ότι θα πει πως σκοπεύει ότι θα πρέπει κανείς να αξιολογήσει τις επιλογές που θα έχει. Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως αν και θεωρεί πως θα κερδίσει τις εκλογές, προσωπικά αν μείνει εκτός δεύτερου γύρου θα τοποθετηθεί. Ο κ. Νεοφύτου απάντησε επίσης το ίδιο, επισημαίνοντας πως αν μείνει εκτός το κόμμα του έχει θεσμούς και διαδικασίες για να ληφθεί απόφαση.
