Σοβαρή πολιτική κρίση η οποία ξέσπασε μετά την ανακοίνωση του ισχυρού σιίτη κληρικού Moqtada al Sadr ότι θα αποσυρθεί από την πολιτική, ενδέχεται να οδηγήσει σε μίνι-εμφύλιο τη χώρα. Τουλάχιστον 20 άνθρωποι σκοτώθηκα στη διάρκεια σφοδρών συγκρούσεων στη Βαγδάτη τη Δευτέρα, αφού οπαδοί του εισέβαλαν σε κυβερνητικό μέγαρο και συγκρούστηκαν με αντίαπλες σιιτικές οργανώσεις.
O Sadr κέρδισε τις εκλογές τον περασμένο Οκτώβριο, ωστόσο δεν κατάφερε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση αφού έπρεπε να συνεργαστεί με μια συμμαχία κομμάτων που υποστηρίζονται από το Ιράν. Στο παρελθόν ο Sadr υπήρξε στενός σύμμαχος του Ιράν. Σήμερα έχει επανατοποθετήσει τον εαυτό του ως εθνικιστής ο οποίος θέλει να τερματίσει την αμερικανική και ιρανική επιρροή στις εσωτερικές υποθέσεις του Ιράκ.
Ποιοι μάχονται;
Οι συγκρούσεις γίνονται ανάμεσα σε μαχητές που πρόσκεινται στον Sadr γνωστές ως Ταξιαρχίες της Ειρήνης, μαχητές υποστηριζόμενους από το Ιράν και μέλη των Ιρανικών δυνάμεων ασφαλείας.
Οι περισσότερες συγκρούσεις σημειώνονται γύρω από την πόλη της Βαγδάτης και συγκεκριμένα την Πράσινη Ζώνη. Πρόκειται για μια βαριά οχυρωμένη περιοχή που φιλοξενεί κυβερνητικά κτίρια και ξένες πρεσβείες. Το προσωπικό της Ολλανδικής Πρεσβείας αλλά και η γερμανική αποστολή, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω των συγκρούσεων.
Οι 20 νεκροί ήταν υποστηρικτές του Sadr, ενώ άλλοι 380 άνθρωποι τραυματίστηκαν σύμφωνα με το πρακτορείο AFP.
Ανησυχία Γκουτέρες
Εκπρόσωπος του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες ανησυχεί έντονα για τα γεγονότα και καλεί για άμεσα βήματα αποκλιμάκωσης της κατάστασης.
Την Τρίτη ο Sadr απολογήθηκε στον λαό του Ιράκ για τη βία και διέταξε τους υποοστηρικτές του να εγκαταλείψουν τις διαδηλώσεις.
«Αυτή δεν είναι μια επανάσταση γιατί έχει χάσει τον ειρηνικό της χαρακτήρα. Το χύσιμο ιρακινού αίματος απαγορεύεται», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Έκλεισε τα σύνορα του το Ιράν
Στο μεταξύ το Ιράν έκλεισε τα σύνορα του με το Ιράκ και κάλεσε τους πολίτες του να αποφεύγουν τα ταξίδια στη χώρα. Εκατομμύρια Ιρανοί ταξιδεύουν στην ιρακινή πόλη Κερμπάλα κάθε χρόνο για τη θρησκευτική γιορτή Αρμπάιν που σημαδεύει το τέλος μιας 40ήμερης περιόδου πένθους για τον εγγονό του προφήτη Μωάμεθ, ιμάμη Χουσέιν. Φέτος το Αρμπάιν πέφτει στις 16-17 Σεπτεμβρίου.
«Προσπαθούμε να διευθετήσουμε μια έκτακτη πτήση για να φέρουμε πίσω Ιρανούς από το Ιράκ και τη Βαγδάτη που βρίσκονται τώρα στο αεροδρόμιο. Ελπίζουμε να τους απομακρύνουμε σήμερα», μετέδωσε η κρατική τηλεόραση επικαλούμενη υψηλόβαθμο αξιωματούχο της υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας.
Πίσω από την εξελισσόμενη κρίση
Χιλιάδες άνθρωποι εισέβαλαν στο Προεδρικό μέγαρο του Ιράκ τη Δευτέρα σε αυτό που πλέον επισήμως ονομάζεται ως μια εξαιρετικά σοβαρή πολιτική κρίση στη χώρα. Οι διαδηλωτές, πιστοί υποστηρικτές του Σιήτη Κληρικού Moqtada al Sadr, οργίστηκαν με την απόφαση του να εγκαταλείψει την πολιτική σκηνή της χώρας. Ο ίδιος είχε προαναγγείλει κάτι τέτοιο και στο παρελθόν, ωστόσο ουδέποτε το έκανε πράξη.
Αναλυτές αναφέρουν πως η κίνηση του αυτή τη στιγμή έχει στόχο να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα στους υποστηρικτές τους και να συσπειρώσει τη βάση του με σκοπό να ανακτήσει τη δύναμη του.
Μιλώντας στο περιοδικό Foreign Policy, ο αρμόδιος για τα θέματα του Ιράκ στη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council, Abbas Kadhim, ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή ο Sadr επιχειρεί να πλησιάσει όσο το δυνατό γίνεται τη δεξαμενή των υποστηρικτών του.
«Στην ουσία λέει στους υποστηρικτές του ότι έχει ηττηθεί, αλλά εναπόκειται στους ίδιους να τον μετατρέψουν σε νικητή κάνοντας οτιδήποτε απαιτείται. Σε διαφορετική περίπτωση, τους λέει, τα παρατάμε και δεχόμαστε την ήττα μας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πρόιυμοι να κάνουν το οτιδήποτε», αναφέρει ο Kadhim.
Στην καρδιά της κρίσης βρίσκεται το πολιτικό αδιέξοδο το οποίο έχει παραλύσει τις κυβερνητικές διαδικασίες στη χώρα και έχει προκαλέσει βαθύτερα εσωτερικά ρήγματα μετά τις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου. Όλα αυτά καθώς πάνω από τη χώρα αιωρείται το ζήτημα της Ιρανικής επιρροής. Παρόλο που ο Sadr ήταν ο μεγάλος νικητής των εκλογών, απέτυχε να διαπραγματευτεί για τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης, αφού απέκλεισε από τις συζητήσεις τους αντίπαλους σιίτες ηγέτες. Αυτό οδήγησε το Ιράκ σε μια εποχή αβεβαιότητας αφού η νέα κυβέρνηση είχε ρόλο διαχειριστή και δεν μπορούσε ούτε να εγκρίνει προϋπολογισμούς, ούτε και νομοθεσίες.
Καθώς το Ιράκ παρέμενε εγκλωβισμένο σε αδιέξοδο τον Ιούνιο, ο Σαντρ διέταξε την παραίτηση των 73 δικών του βουλευτών. Η κίνηση αυτή αποδείχθηκε λανθασμένη αφού έχασε κάθε κοινοβουλευτική επιρροή για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες. Σε αντίθεση με τις δικές του εκτιμήσεις, οι αντίπαλοι του θεώρησαν ότι μπλόφαρε και δεν ζήτησαν την αποκατάσταση των βουλευτών του αλλά την αντικατάσταση τους από δικούς τους βουλευτές.
Από τον Ιούλιο, εκατοντάδες υποστηρικτές του Sadr, είχαν στηθεί έξω από το κτίριο του κοινοβουλίου με σκοπό να αποτρέψουν τις πολιτικές προσπάθειες των αντιπάλων του. Τη Δευτέρα οι συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 20 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 380. Έτσι η κυβέρνηση κάλεσε το στρατό να επιβάλει curfew.
Σκοπός του Sadr είναι να κατακτήσει το έθνος και να αναδειχθεί ως ο πιο ισχυρός άνδρας του Ιράκ, έλεγαν όλο αυτό το διάστημα οι αναλύσεις. Αν αυτό ευσταθεί τότε δεν αποκλείεται η νέα κρίση στη χώρα να επιδεινώσει την κατάσταση και να οδηγήσει εν τέλει σε ένα εμφύλιο ανάμεσα σε αντίπαλες σιιτικές ομάδες.
