Μπορεί η κυπριακή κοινωνία και ιδιαίτερα οι Αμμοχωστιανοί να μην έχουν συνέλθει από τις σοκαριστικές εικόνες που είδαν 46 χρόνια μετά από την κατεχόμενη πόλη τους, όμως η διπλωματία θα πρέπει το επόμενο διάστημα, που κατά γενική ομολογία δρομολογούνται και αναμένονται εξελίξεις να βρει λύσεις και να σπάσει τα αδιέξοδα. Στη διαδρομή του κυπριακού χάθηκαν «ευκαιρίες» ενώ η παρούσα συγκυρία περιβάλλεται από αρνητικά δεδομένα που καθιστούν το μέλλον δυσοίωνο. Τις πτυχές αυτές άγγιξαν στο στούντιο της εκπομπής Alpha Ενημέρωση ο τέως Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ρολάνδης και το μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας Μάριος Ηλιάδης.
Η ευκαιρία με το Αγγλο-αμερικανο-καναδικό σχέδιο
Ο Νίκος Ρολάνδης περιέγραψε το αγγλο-αμερικανο-καναδικό σχέδιο που προσφέρθηκε στην Κύπρο το 1978 ως την καλύτερη ευκαιρία που υπήρξε διαχρονικά για την επίλυση του κυπριακού. Μεταξύ άλλων προνοούσε και την επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της με την έναρξη των συνομιλιών και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος τους, θα παρέμεναν στα σπίτια τους.
Μετά από διαβουλεύσεις με την αμερικανική κυβέρνηση διαφάνηκε ότι η ελληνική κυβέρνηση το βλέπει θετικά και πως η τουρκική πλευρά δεν το έβλεπε αρνητικά. Παρά τις προσπάθειες ελληνοαμερικανών της παροικίας, αλλά και της Κυβέρνησης Καραμανλή στην Αθήνα, εν τέλει ο Πρόεδρος Κυπριανού αποφάσισε να το απορρίψει. Σύμφωνα με τον Νίκο Ρολάνδη ο λόγος ήταν το γεγονός ότι η τότε Σοβιετική Ένωση δεν το ενέκρινε θέση την οποία υιοθέτησε και το ΑΚΕΛ. Ακολούθησε προσπάθεια για να μπει το συγκεκριμένο σχέδιο υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ αντί των «δυτικών», ωστόσο απέτυχε.
Δυσοίωνο το μέλλον, να εμπλέξουμε τους γείτονες στις διαπραγματεύσεις
Ο Μάριος Ηλιάδης, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του κυπριακού, υποστήριξε ότι μετά το άνοιγμα της Αμμοχώστου οι προοπτικές για να υπάρξει ένας διάλογος στο κυπριακό που να οδηγήσει στη λύση μηδενίζονται, χωρίς να σημαίνει ότι θα πρέπει να αρνηθούμε ή να μην εργαστούμε εποικοδομητικά. Εξέφρασε την άποψη ότι οι διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Κύπρο και γύρο από την Κύπρο είναι πολύ πιο σύνθετες.
«Αν αυτή η ανάλυση είναι βάσιμη, έχω την άποψη ότι δύσκολα θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία από μόνοι μας. Είμαι θιασώτης της ιδέας να διευρύνουμε τις περιφερειακές συσπειρώσεις, να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό την ΕΕ και όποιους άλλους διεθνείς παράγοντες μπορούμε έτσι που η συνομιλία να γίνεται ανάμεσα τους όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην περιφέρεια στις χώρες που βρέχονται από την ανατολική Μεσόγειο γιατί το θέμα του φυσικού αερίου είναι επίμαχο. Αυτή η συσπείρωση και αυτή συνεργασία θα διαφοροποιήσει κάπως το ισοζύγιο δύναμης ανάμεσα στην Τουρκία και στην Κύπρο και τις άλλες χώρες που πλήττονται από την τουρκική επιθετικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι στο EastMed Gas Forum θα έπρεπε να κληθεί και η Τουρκία. Τόνισε όμως ότι θα πρέπει να επιδιώξουμε να εμβαθύνουμε στο περιεχόμενο του φόρουμ κατά τρόπο που όλες οι χώρες να μπορούν να διαπραγματευτούν μελλοντικά με την Τουρκία.
«Αυτή η επιθετικότητα της Τουρκίας δεν στρέφεται μόνο εναντίον της Κύπρου και των χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν εμβαθύνει κανείς στις επιδιώξεις της Τουρκίας θα δει ότι οδηγεί τον κόσμο και την περιοχή μας σε ένα πόλεμο πολιτισμών. Στέκεται και βάζει εναντίον του δυτικού τρόπου ζωής, του δυτικού μοντέλου οργάνωσης στις δυτικές κοινωνίες, κράτη που είναι στηριγμένα πάνω στην φιλελεύθερη δημοκρατία την οποία αμφισβητεί μέσα από την αναβίωση του ισλαμισμού και του ισλαμικού κράτους. Η Τουρκία διολισθαίνει επικίνδυνα προς την κατεύθυνση του ακραίου ισλαμισμού και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχει ανοίξει τόσα μέτωπα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τόνισε πως στη δική του αντίληψη το πρόβλημα είναι ευρύτερο και δεν είναι μόνο το κυπριακό.
«Δεν εισηγούμαι κατ’ ανάγκη ότι εμείς πρέπει να ασχοληθούμε με όλα τα άλλα προβλήματα ωστόσο το να μετέχουμε σε μια διεθνή διάσκεψη που θα επιλυθεί το σύνολο των προβλημάτων, νομίζω κερδισμένη θα βγει και η Κύπρος με τις άλλες χώρες», ανέφερε.
