Του Νικόλα Ζαννέττου
Χωρίς μεγαλόστομες διακηρύξεις και συνθήματα η Κυβέρνηση θα επιχειρήσει και στη συνέχεια να δημιουργήσει μέσω από τη διαχείριση της εξωτερικής πολιτικής να δημιουργήσει συνθήκες για επίλυση του κυπριακού, δηλώνει σε συνέντευξη του στο AlphaNewsLive ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, τονίζει πως η Κυβέρνηση εργάζεται για να πετύχει την καλύτερη προετοιμασία αλλά και ουσιαστικότερη εμπλοκή των μελών του του Συμβουλίου Ασφαλείας σε μια επικείμενη διάσκεψη για το κυπριακό. Σε ότι αφορά τα ενεργειακά τονίζει ότι έμφαση δίνεται στην καλύτερη δυνατή κατάληξη των διαπραγματεύσεων για το κοίτασμα Αφροδίτη, παρά σε χρονοδιαγράμματα και ημερομηνίες.
Αυτούσια η συνέντευξη
Ο Πρόεδρος δήλωσε πολλές φορές ότι στο Κραν Μοντάνα, κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να πετύχει το ζητούμενο της λύσης του κυπριακού, ωστόσο οι θέσεις της Τουρκίας δεν το επέτρεψαν. Ο ψηφοφόρος που επιθυμεί λύση του κυπριακού, διερωτάται τί διαφορετικό θα πράξει στην νέα προσπάθεια που θα υπάρξει μετά τις προεδρικές εκλογές ώστε η αδιαλλαξία αυτή να καμφθεί. Πέραν από την προετοιμασία, τί διαφορετικό θα γίνει;
Αποτελεί γεγονος οτι αποτέλεσμα στο Κρανς Μοντανά, παρά την εποικοδομητική μας προσέγγιση, δεν οδήγησε, δυστυχώς, στον επιδιωκόμενο στόχο που δεν ήταν άλλος από τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας. Πέραν άλλων θέσεων και προσεγγίσεων, η εμμονή της Τουρκίας σε εγγυητικά και παρεμβατικά δικαιώματα και μόνιμη στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο εμπόδισαν την επίτευξη του πολυπόθητου στόχου. Η ανεπιθύμητη κατάληξη ενός κύκλου διαπραγματεύσεων, που ξεκίνησε πριν δυόμισι περίπου χρόνια, είναι λογικό να προκαλεί απογοήτευση και αισθήματα πικρίας στον καθένα από μας που αντιλαμβάνεται το απαράδεκτο της παρούσας κατάστασης πραγμάτων, την ανάγκη ανατροπής των τετελεσμένων της κατοχής και της επανένωσης της Κύπρου.
Ταυτόχρονα όμως, κανείς που έχει ασχοληθεί στοιχειωδώς με την ιστορία των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι ο προεδρος Αναστασιαδης εργαστηκε περισσοτερο απο οποιονδηποτε αλλο για επιλυση του Κυπριακου και μεσα σε αυτο το πλαισιο, τους τελευταίους 30 μήνες της διαπραγματευτικής διαδικασίας προέκυψαν, για πρώτη φορά, τόσο σε θέματα ουσίας όσο και σε θέματα διαδικασίας, σημαντικότατες εξελίξεις προς όφελος του συνόλου του Κυπριακού λαού που επηρεάζουν κατά τρόπο θετικό και τη μορφή και το περιεχόμενο μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Ανάμεσα σε άλλα, για πρώτη φόρα (1) Μέσα από συντονισμό και στοχευμένες ενέργειες με την Ελληνική Κυβέρνηση αναδείχθηκε η σημασία και συζητήθηκε με την Τουρκία το Κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, (2)Έγινε ανταλλαγή χαρτών για τις περιοχές υπό εδαφική αναπροσαρμογή εντός συμφωνημένου πλαισίου απόκλισης, (3) Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετείχε ενεργά στις διεργασίες που αφορούσαν τόσο τις εσωτερικές όσο και τις διεθνείς πτυχές του Κυπριακού. Έγινε πλέον σαφές ότι η συμβατότητα της λύσης με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο είναι εκ των ων ουκ άνευ, (4) Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί ασχολήθηκαν εκτεταμένα τόσο για θέματα που άπτονται του Κεφαλαίου της Οικονομίας όσο και για θέματα που άπτονται γενικότερα της οικονομικής πτυχής της λύσης που ουσιαστικά αγγίζει όλα τα Κεφάλαια των διαπραγματεύσεων αλλά και τη βιωσιμότητα του επανενωμένου κράτους, (5) Συζητήθηκαν εν εκτάσει θέματα που άπτονται της πρώτης μέρας της λύσης έτσι ώστε στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξέλιξης το σύνολο του Κυπριακού λαού να μπορεί να βιώσει αμέσως τα οφέλη της επανένωσης, (6) Επαναβεβαιώθηκε μια εκ των βασικών αρχών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορά το ατομικό δικαίωμα στην περιουσία όπως και οι προσφερόμενες θεραπείες, ενώ διασφαλίστηκε και το δικαίωμα προσφυγής στο ΕΔΑΔ για όποιο συμπατριώτη μας δεν θα είναι ικανοποιημένος από την τελική διευθέτηση, (7) Διασφαλίστηκαν για το σύνολο του Κυπριακού λαού οι τρεις βασικές ελευθερίες που άπτονται των θεμάτων εγκατάστασης, διακίνησης και απόκτησης περιουσίας, όπως και οι τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνοψίζονται στην ελεύθερη διακίνηση προσώπων, διακίνηση αγαθών, διακίνηση υπηρεσιών και διακίνηση κεφαλαίων, (8) Συμφωνήθηκε η ανάγκη ύπαρξης μηχανισμού παρακολούθησης εφαρμογής της λύσης για αντιμετώπιση των όποιων ανησυχιών σε σχέση με την ανταπόκριση της Τουρκίας στις υποχρεώσεις της που θα απορρέουν από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού.
Η επίτευξη των πιο πάνω, όπως και αρκετών άλλων δεδομένων που προέκυψαν μέσα από την τελευταία διαπραγματευτική διαδικασία, ήταν το αποτέλεσμα μιας τιτάνιας προσπάθειας στη βάση συγκεκριμένου σχεδιασμού και στρατηγικής. Αυτή η στρατηγική ήταν και είναι άμεσα συνυφασμένη και με την εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας που στόχο είχε, ανάμεσα σε άλλα, την επανάκτηση της αξιοπιστίας μας και την αναβάθμιση της διεθνούς υπόστασης του κράτους και, κατ’ επέκταση, την αποστολή μηνυμάτων προς την Άγκυρα που αφορούν τις συνέπειες για την ίδια από τη συνέχιση του απαράδεκτου status quo στο νησί. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδιασμού προς εξυπηρέτηση και του υπ’ αριθμόν ένα στόχου, δηλαδή της λύσης του Κυπριακού, η Κυπριακή Δημοκρατία του 2017, σε διεθνές επίπεδο πέτυχε να αφήσει πίσω της το παρελθόν. Με μια εξωτερική πολιτική που δεν είναι πλέον μονοθεματική, η παρούσα διακυβέρνηση έχει μετατρέψει την Κύπρο σε σημείο θετικής αναφοράς και πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Η Κύπρος σήμερα είναι ο πιο αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος και παροχέας ασφάλειας σε μια περιοχή αστάθειας και αβεβαιότητας με ιδιαίτερη γεωστρατηγική σημασία τόσο για τους ισχυρούς δρώντες στο διεθνές σύστημα όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο τρόπος ενάσκησης, λοιπόν, της εξωτερικής μας πολιτικής ήταν καθοριστικός στο να προκύψουν και οι προαναφερθείσες εξελίξεις στο Κυπριακό και να καταστεί αναγκαιότητα το γεγονός ότι μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού για να είναι προς όφελος του συνόλου του Κυπριακού λαού θα πρέπει να ενισχύει ακόμη περισσότερο το ρόλο της χώρας μας στην περιοχή, να αναβαθμίζει περαιτέρω τη γεωστρατηγική της σημασία και την υπόστασή της σε διεθνές επίπεδο, χωρίς τις όποιες εξαρτήσεις από τρίτες χώρες στην άσκηση της εξωτερικής της πολιτικής και χωρίς πρόνοιες και δεδομένα που είτε θέτουν εμπόδια και δυσκολίες στη λειτουργικότητά της ή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, είτε αποσκοπούν να εξυπηρετήσουν στόχους και επιδιώξεις άλλων χωρών. Έγινε σαφές ότι το επανενωμένο κράτος θα πρέπει να μπορεί να λειτουργεί ομαλά, σε περιβάλλον ασφάλειας και ευημερίας, κατά τρόπο ανεξάρτητο και ακέραιο έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί τον απαιτούμενο σταθεροποιητικό παράγοντα μιας «δύσκολης» αλλά με μεγάλη γεωστρατηγική σημασία, περιοχής.
Η εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας κινείται με συγκεκριμένο πλάνο, σχεδιασμό και δράσεις. Η στοχευμένη στρατηγική στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ανάμεσα σε άλλα, αναβάθμισε για πρώτη φορά σε τέτοιο επίπεδο και τη διεθνή υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στέλνοντας και τα ανάλογα μηνύματα στην Άγκυρα, και επιτρέποντας να προκύψουν για πρώτη φορά μέσα από τη διαπραγματευτική διαδικασία εξελίξεις που επηρεάζουν θετικά, τόσο σε θέματα ουσίας όσο και σε θέματα διαδικασίας μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού.
Αυτά τα χαρακτηριστικά της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως και ο τρόπος προσέγγιση μας σε σχέση με την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, δύο δηλαδή βασική πυλώνες της διακυβέρνησης Αναστασιάδη που έφεραν συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα, θα πρέπει να συνεχιστούν. Μέσα ακρίβως σε αυτό το πλαίσιο που πολιτευτήκαμε και πετύχαμε να επιτευχθούν νέα δεδομένα στον εξωτερικό μας προσανατολισμό και ταυτόχρονα επέτρεψε να επιτευχθούν για πρώτη φορά σημαντικά αποτελέσματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να συνεχιστεί.
Στην αντίπερα όχθη έχουμε είτε «στρατηγικές» άνευ περιοεχομένου όπως επίσης μη ξεκάθαρες κουβέντες, σύγχηση και αμβισβήτηση του επιδιωκόμενου στόχου, είτε συνταγές που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων και σε θεματα εξωτερικής πολιτικής, που δεν έφεραν κανένα θετικό αποτέλεσμα. Οι ακρότητες είναι πάντα επικύνδυνες και δημιουργούν ανασφάλεια και αστάθεια. Όσο επικίνδυνη είναι η άποψη ότι η λύση στο Κυπριακό μπορεί να προέλθει μόνο με υποχωρήσεις της ελληνκυπριακής πλευρας, άλλο τόσο επικύνδυνη είναι και η πρόταξη υπερβολικών προθέσεων ή/και προαιτούμενων για την επίτευξη της.
Οι μεγαλόστομες διακηρύξεις και τα συνθήματα άνευ περιεχομένου δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν τη διαχείριση σοβαρών θεμάτων όπως η εξωτερική πολιτική και η προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού. Απαιτείται σταθερότητα, σοβαρότητα και στοχοπροσηλωμένες δράσεις. Για να επιτευχθεί ο στόχος απαιτείται μεθοδικότητα, επιμονή και συνέπεια. Με αυτό ακριβώς τον τρόπο θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε.
Πριν από τη διάσκεψη της Γενεύης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε δηλώσει ότι Διάσκεψη χωρίς τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, δεν μπορεί να υπάρξει. Εν τέλει φάνηκε πως δεν ήταν τόσο απλό, εξού και τελικά δεν ήταν εκεί. Αν υπάρξει νέα Διάσκεψη, θα κληθούν να είναι εκεί; Και με ποιο τρόπο;
Αν η Τουρκία πραγματικά επιθυμεί επίλυση του Κυπριακού, δεν μπορεί να συνεχίσει να έχει αρνητική θέση στην ουσιαστική συμμετοχή και εμπλοκή των Μόνιμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σε μια Διάσκεψη για την Κύπρο, αλλά και για την μετά τη λύση περίοδο.
Υπάρχουν πολλά δεδομένα που συνυγορούν υπέρ μας τέτοιας εξέλιξης και που δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει αν πραγματικά επιθυμεί επίλυση του Κυπριακού.
Καταρχήν να σας υπενθυμίσω ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εμπλέκεται ουσιαστικά στα του Κυπριακού από τον Μάρτιο του 1964.
Δεύτερο, έχει αποδειχτεί κατ’ επανάληψη, ειδικότερα τατελευταία χρόνια και, πιο συγκεκριμένα, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, πως η όποια επίλυση περιφερειακών ή/και διεθνών προβλημάτων, κατέστη εφικτή μετά και από την ουσιαστική εμπλοκή των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, τόσο στο δρόμο προς επίτευξη λύσης όσο και στην μετά τη λύση εποχή, δηλαδή στην διασφάλιση εφαρμογή της.
Τρίτον, κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας λειτουργεί μεροληπτικά υπέρ της δικής μας πλευράς ή της Κυπριακής Δημοκρατίας και, κατ’ επέκταση, να υποστηρίξει ότι δεν μπορεί να εμπλακεί στα του Κυπριακού. Εξάλλου, ανάμεσα στα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας υπάρχουν ισχυροί σύμμαχοι της Τουρκίας.
Υπάρχουν και πολλά άλλα που μπορούν να επισημανθούν και εύκολα αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει επιχειρηματολογία που μπορεί να στηριχθεί η τουρκική πλευρά για συνέχιση μιας θέσης που συνοψίζεται στην μη ουσιαστική εμπλοκή του Συμβουλίου Ασφαλείας στα του κυπριακού.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω έργαζόμαστε με πολύ συγκεκριμένο σχεδιασμό προς τα Ηνωμένα Έθνη όπως και προς την κατεύθυνση των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας για επίτευξη τόσου του στόχου κατάλληλης προετοιμασίας μιας ενδεχόμενης νέας Διάσκεψης για την Κύπρο, όσο επίσης της ουσιαστικής συμμετοχής των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας σε μια τέτοια Διάσκεψη.
Ο κ. Τορναρίτης παραδέχθηκε ότι η πρόταση του Προέδρου για την ασφάλεια, περιελάμβανε και την παρουσία Τούρκων Αστυνομικών για κάποιο χρονικό διάστημα, οι οποίοι θα επιβλέπουν την εφαρμογή της λύσης. Αυτό δεν είναι αντιφατικό με την αρχή που ο Πρόεδρος έθεσε ότι ο εποπτευόμενος δεν μπορεί να εποπτεύει την εφαρμογή;
Αυτό που υποστήριξε ο κ. Τορναρίτης και αυτό που ισχύει σε σχέση με τους Τούρκους αστυνομικούς δεν αφορά σε καμία περίπτωση την επίβλεψη την εφαρμογή της λύσης. Να σας υπενθυμίσω ότι η πρόταση μας σε σχέση με την παρακολούθηση εφαρμογής της εφαρμογής της λύσης αφορά τα Ηνωμένα Έθνη και πιο συγκεκριμένα, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Και για να επανέλθω και στην προηγούμενη σας ερώτηση, είναι και αυτή η διάσταση, δηλαδή η παρακολούθηση εφαρμογής της λύσης από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ένας επιπλέον παράγοντας που επιμένουμε στην ουσιαστική συμμετοχή των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας σε μια Διάσκεψη για την Κύπρο.
Να σας αναφέρω επίσης, γιατί και πάλι σχετίζεται και με το προηγούμενο σας ερώτημα, ότι στην πρόταση για την Πολυεθνική Αστυνομική Δύναμη, που επαναλαμβάνω σε καμία περίπτωση δεν αναφέρεται και δεν σχετίζεται με την παρακολούθηση εφαρμογής της λύσης και μάλιστα θα έχει ημερομηνία λήξης, σημειώνεται ότι η εν λόγω Δύναμη «will be established by and under the authority of the UN Security Council, with the consent and cooperation of the Cyprus Government».
Γίνεται μεγάλη συζήτηση σε σχέση με την αξιοποίηση του φυσικού αερίου της Αφροδίτης. Εδώ και καιρό δεν έχει προκύψει κάτι νεότερο από τις διαπραγματεύσεις. Θα χαθούν τα χρονοδιαγράμματα που είχαν τεθεί αρχικά ώστε η Κύπρος να επωφεληθεί ουσιαστικά από αυτό το κοίτασμα; Πότε υπολογίζεται ότι θα φτάσουμε σε συμφωνία;
Οι όποιοι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κυβέρνησης και όπως και γενικότερα η διαχείριση θεμάτων υψίστης εθνικής σημασίας γίνονται με απόλυτη σοβαρότητα και με κύριο κριτήριο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κυπριακού λαού.
Σε διακρατικό επίπεδο, οι διαπραγματεύσεις προχωρούν κανονικά και η πολιτική βούληση Κύπρου και Αιγύπτου είναι δεδομένη και επιβεβαιωμένη, και σας παραπέμπω σχετικά και στην σημερινη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάσδη με τον Πρόεδρο Σίσι.
Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις συνεχίζονται εντατικά, αλλά εξαρτώνται και από εξωγενείς παράγοντες όπως για παράδειγμα τις τιμές αγοράς, τις αναγκαίες επενδύσεις/επενδυτές στις απαιτούμενες υποδομές, κ.α. Ανέκαθεν ο στόχος μας ήταν και παραμένει η κατάληξη στην καλύτερη δυνατή προσφορά για μεγιστοποιήση του οφέλους από την αξιοποιήση του φυικού αερίου για την Κύπρο και τον Κυπριακό λαό.
Συνεπώς, εμείς δίνουμε έμφαση όχι σε χρονοδιαγράμματα και ημερομηνίες, αλλά στην καλύτερη δυνατή κατάληξη των διαπραγματεύσεων, υπό τις περιστάσεις, με κύριο μέλημα μας το όφελος για την Κύπρο και τον Κυπριακό λαό.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα για τον Νίκο Χριστοδουλίδη; Θα τον ενδιέφερε το Υπουργείο Εξωτερικών αν και εφόσον επανεκλεγεί ο Nίκος Αναστασιάδης;
Έχω κατ’ επανάληψη αναφέρει ότι δεν μου αρέσει να κάνω τους όποιους μελλοντικούς σχεδιασμούς σε σχέση με το πρόσωπο μου γιατί πολύ απλά θεωρώ ότι κάτι τέτοιο επηρεάζει κάτά τρόπο αρνητικό την αποτελασματική ενάσκηση των σημερινών μου καθηκόντων. Επομένως, αυτή την στιγμή, παραμένω προσηλωμένος στα καθήκοντα μου, όπως επίσης στην στήριξη για επανεκλογή του Προέδρου Αναστασιάδη για συνέχιση μιας τιτάνιας προσπάθειας που σε συνεργασία με τον Κυπριακό λαό έφερε απτά αποτελέσματα που κανείς 5 χρόνια νωρίτερα δεν μπορούσε καν να φανταστεί.
