Τους λόγους για τους οποίους κατα βάθος αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες είναι υπέρ μιας νίκης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναλύει σε άρθρο του το Politico. Στην εισαγωγή απαριθμούνται αρκετοί λόγοι για τους οποίους οι δυτικοί ηγέτες γενικότερα δεν συμπαθούν σήμερα τον Ερντογάν. Στην 20ετή θητεία του ο Τούρκος Πρόεδρος φυλάκισε δημοσιογράφους και πολιτικούς αντιπάλους του, έπνιξε βίαια τις όποιες αντιδράσεις και διαχειρίστηκε άσχημα την οικονομία. Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, ο ισχυρός Ερντογάν ανάμεσα σε άλλα συμφιλιώθηκε με τη Ρωσία, εξαπέλυσε επίθεση στη Συρία και χρησιμοποίησε το βέτο του στο ΝΑΤΟ για να μπλοκάρει σε μια σημαντική συγκυρία για τη συμμαχία την ένταξη της Σουηδίας.
Σύμφωνα με το Politico όμως, υπάρχει ένας συγκεκριμένος παράγοντας που ιδιαίτερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενδεχομένως να σκέφτονται αρνητικά σε περίπτωση νίκης του Κιλισντάρογλου. Έχοντας ένα αυταρχικό Ερντογάν όπως εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια, ξανά στην εξουσία της Τουρκίας, επέτρεψε σε πολλούς να αμφισβητούν το ενδεχόμενο επιστροφής της χώρας πίσω στις ράγες της ευρωπαϊκής ενταξιακής πορείας.
Ο ίδιος ο Ερντογάν ήταν ο λόγος που αρκετοί Ευρωπαίοι πολιτικοί επικαλούνται για να αμφισβητήσουν δικαιολογημένα οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Η αυξανόμενη απαράδεκτη συμπεριφορά του, έχει μπλοκάρει την όποια συζήτηση, δίνοντας κάλυψη σε όσους θέλουν να αποφύγουν με κάθε τρόπο αυτή την προοπτική.
Μια ενδεχόμενη αλλαγή στην ηγεσία της Τουρκίας, ενδεχομένως να αλλάξει αυτές τις δυναμικές. Ο πρώην Τούρκος Πρέσβης στην ΕΕ, Selim Kuneralp, μιλώντας στο Politico ανέφερε πως τα τελευταία χρόνια τόσο η Τουρκία όσο και η ΕΕ κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
«Η Τουρκία του Ερντογάν έχει απομακρυνθεί από τις ευρωπαϊκές αξίες. Η ενταξιακή διαδικασία έχει παγώσει εντελώς, αφού πλέον η ιδέα η Τουρκία να γίνει κράτος-μέλος της ΕΕ δεν αποτελεί αξιόπιστο στόχο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η Τουρκία υπέβαλε αίτημα για συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, την ΕΟΚ, το 1959. Το 1963 υπεγράφη η συμφωνία της Άγκυρας και παρά τις ενδιάμεσες αναταραχές, τα πραξικοπήματα και την πολιτική αστάθεια, το 1980 άρχισε η ενταξιακή διαδικασία. Μια δεκαετία αργότερα, οι Βρυξέλλες παραχώρησαν το στάτους της υποψήφιας χώρας στην Τουρκία και έκτοτε ακολούθησαν σημαντικά βήματα ώστε να ικανοποιηθούν τα κριτήρια της ΕΕ.
Όταν ο Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία, εμφανιζόταν ως ένας μεταρρυθμιστής, μιλούσε για τον πλουραλισμό, την δημοκρατία, την αρμονία ενώ εισήλθε σε ειρηνευτικές συνομιλίες με το κουρδικό PKK. Στρώθηκε στη δουλειά, οδήγησε με συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις την Τουρκία πιο κοντά στην ΕΕ, αλλά μετά από ένα σύντομο «μήνα του μέλιτος» στις ευρωτουρκικές σχέσεις, τα πράγματα πήραν την κατιούσα. Αρκετά κράτη-μέλη αρχίζουν να εκφράζουν τις ενστάσεις τους ως προς την προοπτική η Τουρκία να γίνει πλήρες μέλος.
Το κυπριακό
Σύμφωνα με το Politico, η απόφαση της ΕΕ να δεχθεί την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος-μέλος της ΕΕ, καθώς η Τουρκία εξακολουθεί να κρατά το βόρειο τμήμα της Κύπρου, ήταν ένα αγκάθι για την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Άγκυρας. Παράλληλα το 2011, ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί επισκεπτόμενος την Τουρκία ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν επρόκειτο να αποδεχθεί την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί το 2013, η διαχείριση του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016, έβαλε ταφόπλακα στις προοπτικές ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Το 2018 οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανακοίνωσαν ψυχρά ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία παγώνουν.
Το μεγάλο ερώτημα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι κατά πόσο αυτές ενδέχεται να αλλάξουν μετά τις εκλογές της Κυριακής. Οι εκλογές αποτελούν το μεγαλύτερο τεστ για τον ίδιο τον Ερντογάν, αφού οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια αμφίρροπη μάχη με τον αντίπαλο του. Μια ενδεχόμενη αλλαγή στην ηγεσία της χώρας, αναφέρει το Politico, ενδεχομένως να συνεπάγεται με νέο αέρα στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση. Ο Κιλισντάρογλου είπε ότι θέλει επανέναρξη της ενταξιακής διαδικασίας και εναρμόνιση της χώρας του με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
Η Ουάσιγκτον δεν κρύβει πάντως την επιθυμία της για αλλαγή της κυβέρνησης στην Τουρκία, με τον Μπάιντεν να δηλώνει το 2019 ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τους ηγέτες της αντιπολίτευσης για να πετύχουν την ήττα του Ερντογάν.
«Πρέπει να πληρώσει τίμημα για τον αυταρχισμό του», είχε πει πριν αναλάβει τα ηνία του Λευκού Οίκου.
Η Κύπρος
Αν και η εντύπωση είναι πως η ενδεχόμενη εκλογή Κιλινστάρογλου ενδεχομένως να βελτιώσει το κλίμα ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα, άλλα ζητήματα όπως η Κύπρος, ενδεχομένως να μην επιτρέψουν την ουσιαστική πρόοδο. Αρκετές χώρες, αναφέρει το Politico, ενδεχομένως να μην επιθυμούν μια Μουσουλμανική χώρα να γίνει μέλος της ΕΕ.
«Δεν υπάρχει περίπτωση κάποια κράτη μέλη να είναι σήμερα κοντά στο να δουν εκ νέου το ενδεχόμενο η Τουρκία να γίνει μέλος», αναφέρει ανώνυμος Ευρωπαίος διπλωμάτης στην ανάλυση. Κάποιοι πιστεύουν ότι τα προβλήματα αυτά προϋπήρχαν της εμφάνισης του Ερντογάν και απλά σήμερα βρέθηκε η τέλεια αφορμή. Αυτό που θα μπορούσε να συζητηθεί σήμερα, είναι μια ειδική σχέση υπό πολύ συγκεκριμένα και αυστηρά κριτήρια.
