Όταν στις 14 Νοεμβρίου ολοκληρωνόταν η συνάντηση του Βενιαμίν Νετανιάχου με τον κορυφαίο αξιωματούχο του Λευκού Οίκου για τα θέματα Μέσης Ανατολής, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός εξερχόμενος από τη συνάντηση έπιασε το μπράτσο του Μπρεντ Μακγκάρκ. Όταν αυτός γύρισε να τον κοιτάξει, ο Νετανιάχου του ανέφερε: «Χρειαζόμαστε αυτή τη συμφωνία».
Μια βδομάδα αργότερα, ο ηγέτης του Ισραήλ πήρε εκείνο που ήθελε. Τόσο η κυβέρνηση του Ισραήλ όσο και η Χαμάς, ανακοίνωσαν το βράδυ της Τρίτης ότι κατέληξαν σε συμφωνία για απελευθέρωση ομήρων. Η Χαμάς θα αφήσει ελεύθερα 50 γυναικόπαιδα που απήγαγε κατά τη διάρκεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Ανάμεσα τους είναι τρεις Αμερικανοί, περιλαμβανομένου ενός τρίχρονου κοριτσιού, της Αμπιγκάιλ, οι γονείς του οποίου δολοφονήθηκαν από τους τρομοκράτες στη διάρκεια της επίθεσης. Το Ισραήλ, θα απελευθερώσει 150 Παλαιστίνιους κρατούμενους, γυναίκες και έφηβους, καθώς οι μάχες στη Γάζα θα σταματήσουν για τέσσερις με πέντε ημέρες. Κάθε 10 ομήρους που θα απελευθερώνει η Χαμάς, επιπλέον από τους 50, θα συνεπάγεται με μια ακόμα μέρα κατάπαυσης του πυρός, ανέφερε ο Νετανιάχου το βράδυ της Τρίτης.
Η πολυσέλιδη συμφωνία, θα τεθεί σε ισχύ 24 ώρες μετά την ανακοίνωση της, ενώ οι τεχνικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή της χρειάστηκε πέντε βδομάδες για να ολοκληρωθούν. Στο τραπέζι υπήρχε μια τέτοια συμφωνία πριν την κήρυξη πολέμου από την πλευρά του Ισραήλ. Ωστόσο αυτή η διευθέτηση συνεπάγεται με τη μεγαλύτερη διπλωματική εξέλιξη κατά τη διάρκεια αυτής της διένεξης, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να ελπίζει πως θα καταφέρει να κάνει πια τη διαφορά και στο θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί χώρος για απελευθέρωση περισσότερων ομήρων.
«Είμαστε αποφασισμένοι να τους πάρουμε όλους πίσω. Αυτή είναι η βασική απαίτηση αυτής της συμφωνίας», ανέφερε κυβερνητικός αξιωματούχος του Ισραήλ στο Politico.
Υπάρχει όμως ακόμα δρόμος. Γύρω στους 200 ομήρους, κυρίως άνδρες των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, κάποιοι με διπλή υπηκοότητα, θα μείνουν πίσω. ΗΠΑ και Ισραήλ ελπίζουν πως θα απελευθερωθούν αμέσως μετά το πρώτο κύμα, καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.
Το μήνυμα του Νετανιάχου σαφές: «Είμαστε σε πόλεμο και θα συνεχίσουμε τον πόλεμο. Θα συνεχίσουμε μέχρι να πετύχουμε τους στόχους μας», ανέφερε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας πως το Ισραήλ επιθυμεί την απελευθέρωση όλων των ομήρων και την πλήρη εξολόθρευση της Χαμάς ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα υπάρχει μελλοντικά αυτή η απειλή.
Πως επιτεύχθη το deal
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το Politico, επικαλούμενο διπλωματικές πηγές, το Κατάρ αμέσως μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, πλησίασε τις ΗΠΑ με πληροφορίες σε σχέση με τους ομήρους που άρπαξε η Χαμάς. Το Ισραήλ ακόμα βρισκόταν σε σοκ για την χειρότερη επίθεση που δέχθηκε στην ιστορία του. Το Κατάρ εισηγήθηκε τη δημιουργία ενός δίαυλου επικοινωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για το ζήτημα των ομήρων. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, έβαλε στο παιχνίδι τους κορυφαίους ανθυπολοχαγούς Μακγκάρκ και Γκέλτζερ, οι οποίοι εργάστηκαν με τη λίστα επαφών τους ώστε να πετύχουν συμφωνία με την Χαμάς.
«Το διακύβευμα έγινε σαφές στις 13 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια μιας κλήσης μέσω Zoom μεταξύ του Προέδρου Τζο Μπάιντεν και των οικογενειών των αδικοχαμένων Αμερικανών και ομήρων. Η συνομιλία διήρκεσε περισσότερο από ό,τι επέτρεπε το χρονοδιάγραμμα, καθώς ο Μπάιντεν άφησε όλους όσοι ήταν στη γραμμή να πουν ιστορίες για τους αγαπημένους τους και να εκφράσουν τους φόβους τους. «Ήταν ένα από τα πιο ανατριχιαστικά πράγματα που έχω βιώσει ποτέ σε αυτό το γραφείο», είπε ο πρώτος ανώτερος αξιωματούχος της διοίκησης στο Politico.
Το ζήτημα των ομήρων έγινε κεντρικό στοιχείο στις επικοινωνίες της κυβέρνησης Μπάιντεν για το ζήτημα, όπως επίσης και η πίεση προς την πλευρά του Ισραήλ για διευκόλυνση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας και προστασίας των αμάχων κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.
Απελευθέρωση ομήρων ο κεντρικός στόχος
Στις 23 Οκτωβρίου, οι προσπάθειες αυτές καρποφορούν για πρώτη φορά με την απελευθέρωση δύο Αμερικανών πολιτών, της Νάταλι και Τζούντιθ Ράναν, μητέρας και κόρης. Εκεί αποδείχθηκε πως το μοντέλο που ακολουθήθηκε, πάραξε αποτελέσματα και τότε ο πήχης μπήκε ψηλότερα.
Μια μέρα αργότερα, η Χαμάς έστειλε μήνυμα στο κανάλι επικοινωνίας: ένας αριθμός γυναικών και παιδιών που κρατούνταν αιχμάλωτοι θα μπορούσαν να ελευθερωθούν από τη Γάζα. Το ζήτημα ωστόσο, ήταν ότι η ασφαλής διέλευση τους θα μπορούσε να εξασφαλιστεί μόνο εάν το Ισραήλ εφάρμοζε κατάπαυση του πυρός.
Οι Αμερικανοί έκαναν δύσκολες ερωτήσεις στους Ισραηλινούς σε σχέση με την χερσαία επίθεση στη Γάζα και κατά πόσο αυτή θα έπρεπε να καθυστερήσει για να δοθεί ευκαιρία για συμφωνία. Ωστόσο η πλευρά του Ισραήλ έκρινε πως οι όροι αυτοί δεν ήταν αρκετοί ιδιαίτερα εφόσον δεν υπήρχε καμιά απόδειξη ότι οι όμηροι ήταν ζωντανοί. Συνεπώς η συμφωνία χωρίς εγγύηση, δεν μπορούσε να επιτευχθεί.
Η έναρξη των επιχειρήσεων
Τα Ισραηλινά στρατεύματα εισβάλλουν στη Γάζα περί τα τέλη Οκτωβρίου. Το σχέδιο ήταν προσαρμοσμένο σε διαφορετικές φάσεις με ανοιχτό το ενδεχόμενο κατάπαύσης σε περίπτωση που σημειωνόταν συμφωνία.
Ακολούθησε έντονη διπλωματία κεκλεισμένων των θυρών καθώς επίσης και επεξεργασία περιγραμμάτων συμφωνίας. Η Χαμάς έδωσε πληροφορίες για 50 ομήρους της, δίνοντας σήμα στον Μπάιντεν ότι ήταν δυνατό να τους βγάλει έξω. Οι ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος εξέφρασε τις απόψεις του στον Νετανιάχου σε μια κλήση στις 14 Νοεμβρίου και ο Ισραηλινός ηγέτης συμφώνησε.
Ήταν αργότερα εκείνη την ημέρα που ο Νετανιάχου κυνήγησε τον ΜακΓκουρκ, λέγοντάς του πόσο σημαντικό ήταν για το Ισραήλ να ολοκληρώσει τη συμφωνία. Ενώ ο ισραηλινός λαός παρακολουθούσε τον πόλεμο, εξακολουθούσε να κατηγορεί τον Νετανιάχου ότι απέτυχε να προστατέψει το έθνος από τη Χαμάς και ότι απέτυχε να φέρει ισραηλινούς ομήρους στο σπίτι. Μια συμφωνία δεν ήταν απλώς ζήτημα ηθικής, αλλά και πολιτική ανάγκη.
Τα πισωγυρίσματα
Ωστόσο εξακολουθούσαν να υπάρχουν περιπλοκότητες. Λόγω της περιορισμένης επικοινωνίας εντός της Γάζας, η Χαμάς δύσκολα μπορούσε να δώσει πληροφορίες. Οι τρομοκράτες απειλούσαν ακόμη με διακοπή των διαπραγματεύσεων μετά που το IDF μπήκε στο νοσοκομείο al-Shifa επειδή θεωρούσαν ότι εκεί βρισκόταν το αρχηγείο της Χαμάς. Οι συνομιλίες μέσω του κυκλώματος που στήθηκε συνεχίστηκαν όταν το Ισραήλ επιβεβαίωσε πως το νοσοκομείο θα κρατηθεί σε λειτουργία.
Στις 17 Νοεμβρίου ο Μπάιντεν τηλεφωνεί στον Εμίρη του Κατάρ, ενημερώνοντας τον ότι ο Μακγκέργκ θα επισκεφθεί τη χώρα του την επόμενη μέρα με σκοπό την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Ο ηγέτης του Κατάρ του απάντησε πως είχε επιπλέον πληροφορίες από την Χαμάς, οι οποίες διαβιβάστηκαν στη CIA και ακολούθως στην Μοσάντ.
Η συμφωνία ήταν πως πρώτα θα αφεθούν ελεύθερα γυναικόπαιδα και ακολούθως όλοι οι όμηροι. Το επόμενο πρωί ο Μακγκάρκ πήγε στο Κάιρο, συνάντησε τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών ενημερώνοντας τον πως η Χαμάς αποδέχθηκε όλους τους όρους που κλείδωσαν στην Ντόχα το προηγούμενο βράδυ. Στη συνέχεια μετέβη στο Ισραήλ στις 19 Νοεμβρίου, μίλησε στο κρίσιμο Υπουργικό Συμβούλιο και εν τέλει επιτεύχθη η συμφωνία.
Το μήνυμα στάλθηκε στη Χαμάς μέσω του Κατάρ με υποσημείωση πως αυτοί είναι οι τελικοί όροι. Αν και σημειώθηκαν κάποια πισωγυρίσματα το επόμενο 48ωρο, στις 21 Νοεμβρίου η Χαμάς άναψε το πράσινο φως και ακολούθως το Υπουργικό Συμβούλιο του Ισραήλ ενέκρινε τη συμφωνία.
