Ελλάδα και Τουρκία, μετά από μεγάλες προσπάθειες τρίτων αναμένεται σύντομα να επαναρχίσουν τις διερευνητικές επαφές με σκοπό να συντηρηθεί ένας διάλογος και να αποκλιμακωθεί η ένταση που προκλήθηκε μετά τις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η Τουρκία δέχθηκε τεράστιες πιέσεις και βρέθηκε για μερικές ημέρες σε διπλωματική απομόνωση, προτού τελικά αποσύρει τα πολεμικά της πλοία και το ερευνητικό σκάφος Oruc Reis που έπλεε νοτίως του Καστελορίζου. Ποιες είναι οι προοπτικές του διαλόγου που θα αρχίσει;
Το έναυσμα αναμένεται να δοθεί στη διάρκεια επικοινωνίας που θα έχει ο Τούρκος Πρόεδρος με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Οι δυο τους αναμένεται να επιχειρήσουν σε πρώτο χρόνο να καθορίσουν μια γενική ατζέντα των συζητήσεων που θα γίνουν κατά την πρώτη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη. Η Ελλάδα επιμένει πως δεν είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί την κυριαρχία της και τονίζει πως οι διερευνητικές επαφές έχουν σκοπό να καθορίσουν την ατζέντα μιας ενδεχόμενης μελλοντικής διαπραγμάτευσης.
Την Ελλάδα αναμένεται επίσης να επισκεφθεί ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου. Η συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη θα πραγματοποιηθεί στη βάση της Σούδας και εν πολλοίς η Ουάσιγκτον που ήταν αρκετά υποστηρικτική προς τις ελληνικές θέσεις το τελευταίο διάστημα, αναμένεται να παροτρύνει την Ελλάδα να βάλει σε κάποια ζητήματα νερό στο κρασί της.
Από τη μια η Ελλάδα επιμένει αυστηρώς σε όσα το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι δηλαδή τα νησιά παράγουν ΑΟΖ και συνεπώς το Καστελόριζο έχει ΑΟΖ. Από την άλλη η Τουρκία υποστηρίζει πως έχουμε να κάνουμε με μια ιδιόρρυθμη περίπτωση όπου το Καστελόριζο απέχει ελάχιστα από τις τουρκικές ακτές και πολύ περισσότερο από την ηπειρωτική Ελλάδα και συνεπώς δεν μπορεί να είναι η αιτία που η Τουρκία παραμένει «εγκλωβισμένη» στις ακτές της. Οι Τούρκοι είναι μάλιστα κάθετοι σε αυτό και λένε ότι με αυτό τον τρόπο η Άγκυρα έχει αποκλειστεί από κάθε προοπτική να εντοπίσει και να αξιοποιήσει τον φυσικό πλούτο στην Ανατολική Μεσόγειο παρά το γεγονός ότι έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή.
Άρθρο της Washington Post βρίσκει πως ο διάλογος Ελλάδας-Τουρκίας πιθανότατα να κολλήσει στις πιο πάνω θέσεις και ως εκ τούτου η παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή σε ανεξάρτητη επιδιαιτησία να αποτελεί μονόδρομο για να επιλυθούν τα θαλάσσια ζητήματα. Ωστόσο Ερντογάν και Μητσοτάκης θα πρέπει να συμφωνήσουν ως προς τους «όρους αναφοράς» που εξειδικεύουν το ζήτημα το οποίο θα παραπέμψουν σε διαιτησία.
Το έργο δεν είναι καθόλου εύκολο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το άλλο αγκάθι στην όλη συζήτηση είναι το άλυτο κυπριακό και οι τουρκικές διεκδικήσεις στην κυπριακή διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ. Όσο περνάει ο καιρός προκύπτει ακόμα περισσότερο η ανάγκη ενός παράλληλου διαλόγου που θα σπρώξει ταυτόχρονα τα ανοιχτά θέματα.
