Του Νικόλα Ζαννέττου – [email protected]
Χαμηλές εξακολουθούν να παραμένουν οι προσδοκίες όλων ενόψει της άτυπης πενταμερούς. Οι πιο αισιόδοξοι διαβλέπουν μια καθοριστική συγκυρία εξαιτίας της προσπάθειας της Άγκυρας να εξέλθει της απομόνωσης ανοίγοντας εκ νέου το παράθυρο της ευρωπαϊκής προοπτικής. Οι πιο απαισιόδοξοι, βλέπουν με ανησυχία την εμμονή της Τουρκίας στη λύση δύο κρατών η οποία αποτυπώνεται επισήμως ως «δύο κράτη με κυριαρχική ισότητα».
Οι επαφές της Τζέιν Χολ Λουτ στο νησί αποτελούν συνέχεια της προετοιμασίας της συνάντησης στις 27-29 Απριλίου στη Γενεύη. Ο σκοπός τους είναι να προετοιμαστεί από τώρα στο βαθμό που είναι εφικτό το αποτέλεσμα εκείνης της συνάντησης. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών θέλει πάση θυσία να αποφύγει ένα οριστικό ναυάγιο και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να παραμείνει το παράθυρο της επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων ανοιχτό.
Εμπόδιο στο σχέδιο τους αποτελεί η τουρκική επιμονή σε λύσεις που είναι εκτός του συμφωνημένου πλαισίου. Ακόμα και αν αυτό το εμπόδιο προσπεραστεί, δεν σημαίνει πως τα πράγματα θα είναι εύκολα. Άλλωστε πολλοί εκτιμούν ότι ο στόχος για συνέχιση των διαπραγματεύσεων ακριβώς από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα το 2017, είναι σχεδόν ανέφικτος. Από τη μια γιατί οι όποιες γεφυρωτικές λύσεις στο χάσμα που χωρίζει σήμερα τις πλευρές, δεν μπορούν να καλυφθούν με την αξιοποίηση του πλαισίου Γκουτέρες όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Συνεπώς το πιθανότερο σενάριο είναι από τις συζητήσεις να προκύψει ένα τροποποιημένο πλαίσιο-οδηγός που θα καθορίζει εν πολλοίς τα σημεία που θα πρέπει να τύχουν διαπραγμάτευσης στη συνέχεια.
Άλλωστε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με την ιδέα του για αποκεντρωμένη ομοσπονδία ώστε το κράτος να καταστεί πιο λειτουργικό, ανοίγει νέες συζητήσεις και θα πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση για να καταλήξουν οι πλευρές στο ποιες εξουσίες και αρμοδιότητες θα μεταφερθούν στις συνιστώσες πολιτείες και ποιες θα παραμείνουν στην κεντρική κυβέρνηση.
Η προσπάθεια των Βρετανών για γεφυρωτικές λύσεις αναμένεται επίσης να είναι καθοριστική για τη συνέχεια. Όπως ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε, η λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας είναι η «αφετηρία» των συζητήσεων.
Το μοναδικό αποκούμπι της ε/κ πλευράς αυτή τη στιγμή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει ξεκαθαρίσει πως δεν δέχεται τη λύση δύο κρατών, θέλει να προστατευτεί το κεκτημένο των συνομιλιών και η λύση να οδηγεί σε ένα λειτουργικό κράτος που δεν θα προκαλεί πρόβλημα στη λειτουργία της Ένωσης. Αυτό που δεν έχει ξεκαθαρίσει όμως, είναι ο ρόλος τελικά της ΕΕ σε αυτή την άτυπη πενταμερή και στις διαπραγματεύσεις που ενδέχεται να ακολουθήσουν, με την Άγκυρα να θέλει να είναι όσο πιο ανούσιος γίνεται.
Το μεγαλύτερο δίλημμα το οποίο τίθεται ενώπιον της Ε/κ πλευράς, είναι η επόμενη ημέρα ενός πιθανού ναυαγίου ή μιας παρατεταμένης στασιμότητας, έχοντας ιδιαίτερα υπόψη τα τετελεσμένα που δημιουργεί η Τουρκία στη θάλασσα και τα Βαρώσια. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης βλέπει το κυβερνών κόμμα και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να τον σπρώχνουν αποφασιστικά προς εξεύρεση λύσεων σε όλα τα πιο πάνω και μένει να διαφανεί μέχρι ποιου σημείου μπορούν να γίνουν υπερβάσεις για να επιτευχθεί λύση του κυπριακού.
