Του Νικόλα Ζαννέττου
Στην τελική ευθεία εισέρχεται η διπλωματική προσπάθεια που έχει στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης που προκαλεί η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενδεικτικό του μεγέθους της κινητικότητας που υπάρχει το γεγονός ότι τη βδομάδα που διανύουμε επισκέφθηκε την Κύπρο ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ το Σάββατο επισκέπτεται την Κύπρο ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Από βδομάδας αναμένονται και άλλες επισκέψεις, με εκείνη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, να ξεχωρίζει.
Είναι η πρώτη φορά από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, που οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο υπερδυνάμεων, ΗΠΑ και Ρωσίας, επισκέπτονται σε διάστημα μίας βδομάδας την Κύπρο.
Η επίσκεψη Πομπέο, ήταν όπως μαθαίνουμε θέμα χρόνου, ωστόσο διευθετήθηκε το βράδυ της Πέμπτης μετά από επικοινωνία αξιωματούχου του State Department με τη Λευκωσία. Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών σε δηλώσεις του αναφερόμενος στα όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο ανέφερε πως αυτή η διαφορά θα πρέπει να επιλυθεί με τρόπο διπλωματικό και ειρηνικό.
«Για αυτό θα εργαστώ σε αυτό το έργο, προσπαθώντας να καταλάβω τα ρίσκα που σχετίζονται με την προοπτική του λαού της Κύπρου», ανέφερε ο Πομπέο, δίνοντας παράλληλα τα εύσημα στους Γερμανούς για την προσπάθεια τους να αποκλιμακωθεί η ένταση.
«Ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν πραγματικές συζητήσεις και ελπίζουμε ότι τα στρατιωτικά μέσα που υπάρχουν στην περιοχή θα αποσυρθούν για να μπορέσουν αυτές οι συζητήσεις να λάβουν χώρα», ανέφερε, θέση που είναι αρκετά κοντά με εκείνη της Αθήνας, η οποία καλεί την Τουρκία να αποσύρει τα πλοία της από την περιοχή ώστε να μπορεί να αρχίσει ένας διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες.
Ορόσημο η Σύνοδος Κορυφής
Την Τετάρτη θα επισκεφθεί άλλωστε την Κύπρο και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Το ημερολόγιο θα δείχνει 16 Σεπτεμβρίου και θα βρισκόμαστε μόλις μία βδομάδα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί αναμένονται οι αποφάσεις των Ευρωπαίων για την επιβολή κυρώσεων ή μια ενδεχόμενη νέα παράταση και προειδοποίηση προς την Άγκυρα. Εάν η Τουρκία παραμείνει, όπως έκανε μέχρι σήμερα, αμετακίνητη από τις θέσεις της τότε αυξάνονται σοβαρά οι πιθανότητες για τη λήψη μέτρων κατά της Άγκυρας. Το μεγάλο ζητούμενο για Αθήνα και Λευκωσία είναι αυτά τα μέτρα να «πονέσουν» την Τουρκία ώστε να αναγκαστεί να αποσυρθεί από τις ενέργειες της και να δημιουργηθεί περιβάλλον για διάλογο.
Προσπάθεια «βραχυκυκλώματος»
Στο ευρωπαϊκό μέτωπο πάντως τα πράγματα είναι εξαιρετικά σύνθετα. Κύκλοι επιχειρούν τα τελευταία 24ωρα να βραχυκυκλώσουν την πολιτική απόφαση που λήφθηκε κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στο Βερολίνο αναφορικά με την υιοθέτηση των νέων ονομάτων Τούρκων αξιωματούχων που πρότεινε η Λευκωσία για να ενταχθούν στην υφιστάμενη λίστα κυρώσεων.
Στην άτυπη Σύνοδο του Βερολίνου το ζήτημα αυτό διασυνδέθηκε με τις κυρώσεις που προτίθεται να επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Λευκορωσία. Τότε ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, τάχθηκε υπέρ της επιβολής κυρώσεων για τη Λευκορωσία, τονίζοντας μάλιστα ότι τα μέτρα που θα ληφθούν θα πρέπει να είναι ακόμη πιο αυστηρά και πιο αποτελεσματικά. Ωστόσο επισήμανε πως για να μπορεί να δώσει τη δική του πολιτική συγκατάθεση για αυτά, θα πρέπει και οι Ευρωπαίοι να ανταποκριθούν στο αίτημα της Λευκωσίας το οποίο εκκρεμούσε από τον Ιούνιο για κυρώσεις εναντίον συγκεκριμένων νομικών και φυσικών προσώπων για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις. Έπειτα από μια τετράωρη συζήτηση, επήλθε πολιτική συμφωνία ότι τα δύο θέματα θα προχωρήσουν παράλληλα και θα κλειδώσουν μέχρι το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 21 Σεπτεμβρίου. Πριν δηλαδή, τη σημαντική Σύνοδο Κορυφής της 24ης Σεπτεμβρίου.
Τις τελευταίες ώρες κάποιοι ωστόσο επιχειρούν να αναβάλουν εκ νέου τις αποφάσεις που σχετίζονται με τις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, ρίχνοντας μάλιστα την ευθύνη στη Λευκωσία για δήθεν «εκβιασμό» των αποφάσεων, αγνοώντας ότι είχε επέλθει συμφωνία για το συγκεκριμένο θέμα.
