Κάποιος θα ανέμενε πως η σύνοδος για τα 70χρονα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας του ΝΑΤΟ θα διεξάγονταν σε κλίμα πανηγυρικό. Τα δεδομένα όμως είναι εντελώς διαφορετικά καθώς οι ηγέτες των μελών-κρατών της Συμμαχίας μαζεύονται στο Λονδίνο για μια συζήτηση που αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον από τους διεθνείς παρατηρητές. Τα φετινά γενέθλια της διεθνούς συμμαχίας θα διεξαχθούν υπό τη σκιά των συνεχόμενων αναφορών του Ντόναλτ Τραμπ για το ρόλο της Συμμαχίας, αλλά και των αναφορών του Γάλλου Προέδρου Μακρόν ότι πλέον είναι «εγκεφαλικά νεκρή».
Ο εκπρόσωπος τύπου του ΝΑΤΟ επέμεινε πάντως στις δηλώσεις του να υποβαθμίζει τη σημασία της συνόδου που αρχίζει αύριο στο Λονδίνο, λέγοντας πως δεν θα εκδοθούν τα καθιερωμένα μακροσκελή συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον της συμμαχίας. Γιατί όμως οι αξιωματούχοι τηρούν αυτή τη στάση, την ώρα που οι υποστηρικτές της Συμμαχίας μιλούν για την πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην ιστορία;
To NATO ιδρύθηκε το 1949 για τη συλλογική ασφάλεια των μελών του και είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων συμμάχων τους εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν εκεί όταν κατέρρεε ο κομμουνισμός και όταν τελείωνε μια και καλά το λεγόμενο σοβιετικό μπλοκ.
Το 1990 εισχώρησε για πρώτη φορά στα Βαλκάνια, ενώ αργότερα προχώρησε σε επιχειρήσεις σε άλλα μέτωπα στο πλαίσιο της μάχης ενάντια στην τρομοκρατία. Σήμερα έχει 29 μέλη και το πιο πρόσφατο υπό ένταξη μέλος είναι η Βόρεια Μακεδονία μετά την επίλυση της διαμάχης με την Ελλάδα.
Στο ερώτημα του BBC κατά πόσο η πορεία του ΝΑΤΟ το έχει καταστήσει πιο ισχυρό, ο Βρετανός εμπειρογνώμονας και αναλυτής Δρ. Mάικλ Κλαρκ απαντά…όχι.
«Είναι γεγονός ότι το ΝΑΤΟ είναι η ισχυρότερη συμμαχία που είδε ποτέ ο κόσμος. Όμως σήμερα με κάποια τρίτα μέλη, η ισχύς αυτή έχει μειωθεί κατά το ήμισυ απ’ ότι την εποχή που είχε τα μισά μέλη. Το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει προβλήματα αν και έχει πάρα πολλές δυνατότητες», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένας νέος ψυχρός πόλεμος;
Ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Γιενς Στόλτενμπεργκ, βλέπει την διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως θετικό στοιχείο. Κάνει λόγο για ιστορική επιτυχία η οποία εξυπηρετεί τον στόχο της διάδοσης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Η διεύρυνση όμως του ΝΑΤΟ επέκτεινε τα σύνορα του συστήματος αυτού 1600 χιλιόμετρα πιο κοντά στη Μόσχα. Χώρες που τελούσαν υπό την κατοχή του Κόκκινου Στρατού, που εντάχθηκαν στην Σοβιετική Ένωση, όπως για παράδειγμα οι τρεις βαλτικές χώρες, έχουν ενταχθεί στη συμμαχία. Κάτι που αναμενόμενα ενοχλεί έντονα τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαδιμίρ Πούτιν.
Η Ρωσία αντιδρά έντονα σε όλο αυτό που συμβαίνει, ενισχύοντας το πυρηνικό οπλοστάσιο της και ανανεώνοντας την επιρροή της στον κόσμο. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα του δεύτερου, ήταν η στήριξη που παρείχε στον Μπασάρ Αλ Άσαντ της Συρίας.
Στην Ευρώπη η Ρωσία κατηγορείται για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, προσπάθεια επηρεασμού εκλογικών αποτελεσμάτων, ακόμα και για δολοφονίες πολιτικών, διπλωματών και ακτιβιστών. Τέτοιο ήταν το παράδειγμα της εκτέλεσης με χημικά όπλα του πρώην αξιωματικού του ρωσικού στρατού Sergei Skripal και της θυγατέρας του στο Σάλισμπερι της Αγγλίας. Συνεπεία του επεισοδίου εκείνου χώρες του ΝΑΤΟ προχώρησαν σε απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Πολλοί μιλούν σήμερα για ένα νέο και διαφορετικό ψυχρό πόλεμο ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Γκρίζα ζώνη
Η δύναμη και η επιρροή που ασκεί σήμερα η Ρωσία χαρακτηρίζεται ως «γκρίζα ζώνη». Ο τρόπος που ενεργεί η Μόσχα, δυσκολεύει την ξεκάθαρη απόδοση ευθύνης και τον εντοπισμό των ενόχων.
Παράλληλα η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης στη Δύση, αποτελεί βούτυρο στο ψωμί του Βλαντιμίρ Πούτιν που εκμεταλλεύεται τις αμφιταλαντεύσεις των ισχυρών της Δύσης για να συνεχίσει ανενόχλητος με τα σχέδια του. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι σε περίπτωση που οι δημοκρατίες της Δύσης αποτύχουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και ενιαία την απειλή της σημερινής Ρωσίας, τότε αναπόφευκτα η Μόσχα θα καταφέρει να παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ασφάλεια της Ευρώπης μελλοντικά.
Παρά την προσπάθεια να βρεθούν λύσεις σε ζητήματα όπως για παράδειγμα η οικονομική συνεισφορά των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στον προϋπολογισμό, αρκετοί είναι εξοργισμένοι για τη στάση του Τραμπ. Ένας από αυτούς ο Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος προσφάτως δήλωσε στον Economist ότι θεωρεί τη Συμμαχία «εγκεφαλικά νεκρή», λόγω του γεγονότος ότι η συζήτηση επικεντρώνεται μόνο στα χρήματα.
Την περασμένη βδομάδα επανήλθε λέγοντας ότι αυτό θα πρέπει να σταματήσει και πως το ΝΑΤΟ θα πρέπει να επικεντρωθεί στα ουσιώδη στρατηγικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα. Κατονόμασε μάλιστα ως ένα από αυτά τη στάση της Τουρκίας, συνδέοντας την αναφορά του με την εισβολή στη Συρία. Ο Μακρόν κατ’ εξακολούθηση άσκησε κριτική και στην Ουάσιγκτον για την ανοχή της προς την Τουρκία του Ερντογάν καθώς επίσης και για το γεγονός ότι «πούλησαν» τους Κούρδους.
Επιπλέον προβληματισμός επικρατεί και για την επιλογή του Ερντογάν να ψωνίσει το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία. Το πρόβλημα όπως αναφέρουν οι αναλύσεις, είναι πως η Τουρκία έχει γεωγραφική και γεωπολιτική αξία ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Σε διαφορετική περίπτωση, οι ενέργειες της θα την έθεταν εκτός συμμαχίας.
