Toυ Νικόλα Ζαννέττου
Με τις ευρωτουρκικές σχέσεις να διέρχονται ίσως την σοβαρότερη κρίση από το 1987, όταν η Τουρκία προσέγγισε για πρώτη φορά την ΕΕ, το AlphaNewsLive, πάει πίσω στο χρόνο και καταγράφει τις σημαντικότερες στιγμές στην ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της Άγκυρας.
1987 – Η Τουρκία ως μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, υποβάλλει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, τον προάγγελο της ΕΕ όπως την γνωρίζουμε σήμερα.
1997 – Η Τουρκία αρχίζει τις ενταξιακές συνομιλίες ως υποψήφιο μέλος κατόπιν ισχυρής υποστήριξης από τη Βρετανία, την Ιταλία και τη Σουηδία. Βλέπουν την προσθήκη μιας δυναμικής οικονομίας και ενός ισχυρού παίχτη στην πολιτική σκηνή της Μέσης Ανατολής, ως πράξη ωφέλιμη για την ΕΕ. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία βλέπουν πιο επιφυλακτικά την προοπτική ένταξης της Τουρκίας, λόγω των ανησυχιών για τις οικονομικές και πολιτισμικές προκλήσεις που θα έφερνε ένα Μουσουλμανικό έθνος 80 εκατομμυρίων στην ΕΕ.
2002 – Η Τουρκία καταργεί τη θανατική ποινή, ως μια βασική προϋπόθεση για να ενταχθεί στην ΕΕ. Το ισλαμικό κόμμα AKP κερδίζει τις γενικές εκλογές και τάσσεται υπέρ της ένταξης στην ΕΕ.
Μάρτιος 2003 – Ο Ταγίπ Ερντογάν αναλαμβάνει την Πρωθυπουργία της χώρας και δηλώνει αμέσως μετά ότι η “Τουρκία είναι πολύ έτοιμη για να αποτελέσει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας”.
Οκτώβριος 2005 – Αρχίζουν επίσημα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις
2010 – Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις κολλούν σε αρκετά ζητήματα μεταξύ άλλων στην μοιρασμένη Κύπρο, η οποία αποτελούσε κράτος-μέλος της ΕΕ από το 2004 και στην οποία η Τουρκία είχε εισβάλει το 1974. Κατόπιν πιέσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία και τη Γαλλία, δεν ανοίγουν άλλα κεφάλαια προς διαπραγμάτευση.
2013/2014 – Ο Ερντογάν προχωρεί σε συλλήψεις χιλιάδων αστυνομικών, εκατοντάδων δικαστών και εισαγγελέων με την κατηγορία της διαφθοράς και κάνει λόγο για σκάνδαλο σχεδιασμένο από τους πολιτικούς του αντίπαλους.
Αύγουστος 2014 – Ο Ερντογάν αναδεικνύεται Πρόεδρος, μια θέση που σκοπεύει να μεταμορφώσει από τελείως συμβολική, σε ένα πανίσχυρο εκτελεστικό γραφείο.
Οκτώβριος 2014 – Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έχει και την αρμοδιότητα των ενταξιακών συνομιλιών, συντάσσει την πιο αυστηρή ετήσια έκθεση, εκφράζοντας “σοβαρές αμφιβολίες για την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας”.
Μάρτιος 2016 – Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία, συμφωνούν στην αναζωογόνηση των ενταξιακών συνομιλιών, όπως επίσης και την προοπτική απελευθέρωσης της βίζας για Τούρκους πολίτες εντός της Ένωσης, ως μέρος της συμφωνίας για διαχείριση του προσφυγικού κύμματος από τη Συρία, με αντάλλαγμα την οικονομική ενίσχυση της Άγκυρας από τις Βρυξέλλες.
15 Ιουλίου 2016 – Μέρος του τουρκικού στρατού επιχειρεί να ανατρέψει τον Ερντογάν, κάτι που καταδίκασε η διεθνής κοινότητα και η ΕΕ. Παρόλα αυτά οι σχέσεις Βρυξελλών Άγκυρας, δεν άργησαν να οξυνθούν μετά τις μαζικές συλλήψεις ανθρώπων που κατηγορήθηκαν ότι συμμετείχαν στο αποτυχημένο πραξικόπημα. Το Συμβούλιο της Ευρώπης στο οποίο η Τουρκία συμμετέχει, λέει ότι οι “εκκαθαρίσεις” ήταν αντισυνταγματικές.
Μάρτιο 2017 – Ο Ερντογάν κατηγορεί τη Γερμανία για “φασιστικές ενέργειες” που παραπέμπουν στην εποχή των Ναζί, όταν το Βερολίνο δεν επέτρεψε την πραγματοποίηση προεκλογικών συγκεντρώσεων στο έδαφος της, ενόψει του τουρκικού δημοψηφίσματος για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Ο Ερντογάν κερδίζει το δημοψήφισμα με μικρή διαφορά και αποκτά νέες εξουσίες τις οποίες η ΕΕ βλέπει να θεμελιώνουν ένα νέο απολυταρχικό σύστημα, απομακρύνοντας περαιτέρω την ευρωπαϊκή προοπτική της Άγκυρας.
Απρίλιος 2017 – Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί για επίσημο τερματισμό των ενταξιακών συνομιλιών της Τουρκίας, οι οποίες έχουν πλέον παγώσει για τα καλά. Οι Ευρωπαίοι Υπουργοί Εξωτερικών, αν και δημόσια και μετά από συζήτηση με τον Τούρκο ομόλογο τους, είπαν πως δεν είναι υπέρ στον τερματισμό της δεκαετούς αυτής προσπάθειας, σε ιδιωτικές συζητήσεις φέρονται να θέτουν σενάριο μιας πιο χαλαρής συμφωνίας με την Τουρκία, στα θέματα του ελεύθερου εμπορίου, της μετανάστευσης και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Η ΕΕ είναι η μεγαλύτερη επενδυτική δύναμη στην Τουρκία και ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της.
Σεπτέμβριος 2017 – Η Άγκελα Μέρκελ λέει ότι θα αναζητήσει ένα τέλος στις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας, σε μια ξεκάθαρη μετατόπηση των θέσεων της Γερμανίας στη διάρκεια προεκλογικού ντιμπέιτ με τον Μάρτιν Σουλτς.
