«Θυμάμαι τη γιαγιά μου που είχε κλειδώσει την πόρτα και το κλειδί το είχε βάλει στον κόρφο της. Το είχε μέχρι που πέθανε. Και φύγαμε, μια βουβή πορεία ανθρώπων. Δεν άκουγες κλάματα. Δεν άκουγες κουβέντες, θόρυβο. Άκουγες μόνο τη βουή των αυτοκινήτων. Και τα αεροπλάνα από πάνω μας. Και πηγαίναμε, περάσαμε, φύγαμε από την Αμμόχωστο.» 

14 Αυγούστου 1974, όταν ο τουρκικός στρατός πλησιάζει στην παραθαλάσσια Αμμόχωστο, την πιο πλούσια πόλη της Κύπρου, 40.000 Ελληνοκύπριοι κάτοικοι μπαίνουν στα αυτοκίνητά τους και φεύγουν. Φεύγουν μόνο με τα ρούχα που φορούν και δεν ξαναγυρίζουν ποτέ. Σαράντα πέντε χρόνια μετά, η Αμμόχωστος παραμένει κλειστή, σφραγισμένη από τον τουρκικό στρατό. Μια τεράστια στρατιωτική ζώνη, μία πόλη φάντασμα που καταρρέει. Στη φημισμένη παραλία των Βαρωσίων, τα άλλοτε πολυτελή ξενοδοχεία είναι πια άδεια κουφάρια με Τούρκους στρατιώτες να περιπολούν. Παντού συρματοπλέγματα.

Οι «360°» και η Σοφία Παπαϊωάννου την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 23:00 στον ALPHA Κύπρου πραγματοποιούν ένα οδοιπορικό στην κατεχόμενη Αμμόχωστο και ακούν τις ιστορίες των κατοίκων της.

Ο Κωνσταντής Καντούνας ζούσε σε μία από τις πρώτες πολυκατοικίες μπροστά στη θάλασσα της Αμμοχώστου. Μπορεί ακόμα να διακρίνει το σπίτι του από την ακτή, πίσω από τα συρματοπλέγματα. Στο σπίτι τους είχαν μια πολύτιμη συλλογή με πίνακες γνωστών ζωγράφων, οι οποίοι λεηλατήθηκαν μετά την κατάληψη τους νησιού από τους Τούρκους. Όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα της Πράσινης Γραμμής, εντόπισε δύο από τους χαμένους πίνακες της οικογένειάς του σε ένα εστιατόριο στα Κατεχόμενα. Και έβαλε μπροστά ένα παράτολμο σχέδιο για να τους ανακτήσει, μία απίστευτη ιστορία που θα μπορούσε να είναι σενάριο κινηματογραφικής ταινίας.

 

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη επί 45 χρόνια δεν είχε μπει ποτέ στο σπίτι της, στα Λιμνιά Αμμοχώστου. Οι Τουρκοκύπριοι που μένουν πια εκεί δεν την άφηναν να μπει να το δει. Όταν πήγαμε με την κάμερα των «360°», στο σπίτι γίνονταν επισκευές. Με το που το είδε ανοιχτό, έσπευσε και μπήκε μέσα, πρώτη φορά μετά την εισβολή. Δεν ήταν όμως προετοιμασμένη για αυτά που θα αντίκριζε. 

Η Τουρκία τον τελευταίο καιρό εκβιάζει μονομερές άνοιγμα των Βαρωσίων και εποικισμό. Τούρκοι μεσίτες έχουν ήδη πλησιάσει Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες ακινήτων για να τους πουλήσουν τις περιουσίες τους. Την ίδια ώρα που τα τουρκικά γεωτρύπανα παραβιάζουν την Κυπριακή ΑΟΖ, η Αμμόχωστος χρησιμοποιείται και πάλι ως διαπραγματευτικό χαρτί. Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Αμμοχώστου, που ζουν στα σπίτια απέναντι από τα συρματοπλέγματα της περίκλειστης πόλης, μιλούν στη Σοφία Παπαϊωάννου.

«Όλη η πόλη υποφέρει από αυτό. Είναι σαν να κοιμάσαι με έναν νεκρό. Γιατί υπάρχει ένα νεκρό σώμα ακριβώς δίπλα σου. Δημιουργείται ένα τραύμα. Όσο ο τουρκικός στρατός κρατάει τα Βαρώσια σε ομηρία, τόσο και το μέλλον των Τουρκοκυπρίων που μένουν στην πόλη κρατείται σε ομηρία.»

«360°» Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 23:00 στον ALPHA Κύπρου