Ανάλυση στην οποία επισημαίνεται η συσχέτιση της κλιματικής αλλαγής με μεγάλες φωτιές όπως αυτή στη βορειοανατολική Αττική τα προηγούμενα 24ωρα δημοσίευσε το βρετανικό Sky News καθώς, όπως αναφέρεται, «οι επιστήμονες στην Ευρώπη αγωνίζονται να καταλάβουν γιατί “ακραίες” πυρκαγιές όπως αυτή (σ.σ. της Αττικής) γίνονται όλο και πιο συχνές».

«Οι συνθήκες για ορισμένες από αυτές τις πυρκαγιές έχουν γίνει 3 έως 20 φορές πιο πιθανές, σύμφωνα με την πρώτη έρευνα του είδους της» αναφέρει η συντάκτρια του άρθρου που ασχολείται με θέματα κλίματος.

Κάνοντας λόγο για μια «συγκλονιστικά καταστροφική περίοδο πυρκαγιών από τον Μάρτιο του 2023 έως τον Φεβρουάριο του 2024» η αρθογράφος αναφέρεται σε μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Nature σύμφωνα με την οποία «οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις πυρκαγιές την περίοδο 2023-2024 ήταν 16% πάνω από τον μέσο όρο, εκτοξεύοντας στην ατμόσφαιρα 8,2 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Και, αν δεν ήταν μια ήσυχη περίοδος πυρκαγιών στις αφρικανικές σαβάνες, οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπων από τις πυρκαγιές θα ήταν οι μεγαλύτερες από κάθε άλλη περίοδο πυρκαγιών που έχει καταγραφεί από το 2003».

Τι είναι μια «ακραία» πυρκαγιά;

Στη μελέτη αυτή αρχικά επιχειρείται να δοθεί ένας ορισμός για το τι συνιστά μια πυρκαγιά «ακραία» με τον Ντάγκλας Κέλι από το Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKCEH) να σημειώνει ότι όλα σχετίζονται με την τοποθεσία όπου εξελίσσεται, προσθέτοντας ότι κριτήρια θα μπορούσαν να αποτελέσουν στοιχεία όπως η καμένη έκταση, η ένταση ή το πόσο ασυνήθιστες είναι.

«Η φωτιά στην Αττική θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ακραία πυρκαγιά λόγω της εγγύτητας και των πιθανών ζημιών στους ανθρώπους» δηλώνει ο Τζο Μακνόρτον από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Καιρικών Προβλέψεων (ECMWF).

«Με 200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, οι φετινές πυρκαγιές στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πολύ μικρότερες από τα 900.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα που κάηκαν την περασμένη αντιπυρική περίοδο.Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι σημερινές φλόγες βρίσκονται στο “μεσοδιάστημα δασικής έκτασης-αστικού χώρου» που μπορεί να φέρουν απώλειες ζωών, καταστροφές, οικονομικές καταστροφές» προσθέτει ο ΜακΝόρτον.

Η κλιματική αλλαγή αύξησε τις πιθανότητες ακραίων πυρκαγιών το 2023

Στην έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature σημειώνεται ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή αύξησε τρεις φορές τις πιθανότητες πυρκαγιάς το 2023-24 σε Ελλάδα και Καναδά και 20 φορές στη δυτική Αμαζονία.

Το επόμενο βήμα για τους συντάκτες ήταν να απαντήσουν στο ερώτημα «πόσο πιθανό είναι να τις έχουμε στο μέλλον» απαντώντας ότι «αν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, τηρώντας τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, μια τέτοια πυρκαγιά στον Καναδά θα είναι δύο έως τρεις φορές πιο πιθανή, αλλά δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή σε Ελλάδα και δυτική Αμαζονία. Αν, όμως, η θερμοκρασία στον πλανήτη αυξηθεί πάνω από 3 βαθμούς Κελσίου, τότε ακραίες πυρκαγιές όπως η περσινή θα είναι έως και 11 φορές πιο πιθανές στον Καναδά, τρεις φορές στην Ελλάδα και 1,3 στη δυτική Αμαζονία».

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις ακραίες πυρκαγιές;

Σύμφωνα με τον καθηγητή στο πανεπιστήμιο East Anglia, Μάθιου Τζόουνς, η κλιματική αλλαγή «αυξάνει σαφώς» τις συνθήκες εκδήλωσης πυρκαγιάς. «Οι αυξημένες θερμοκρασίες ξηραίνουν τα δάση, γεγονός που καθιστά μια πυρκαγιά πιο πιθανό να εξαπλωθεί» λέει ο ίδιος στο Sky News προσθέτοντας ότι μπορεί να αυξήσει την ξηρή βλάστηση που παρέχει περισσότερη «καύσιμη ύλη» για τη φωτιά.

Τις φωτιές επηρεάζουν και ανθρώπινες συμπεριφορές όπως οι εμπρησμοί, η αλλοίωση του φυσικού τοπίου ή ο τρόπος αντιμετώπισής τους, σημειώνεται στο άρθρο του Sky News

Πώς επηρεάζουν οι πυρκαγιές την κλιματική αλλαγή;

Παρόλο που ο αριθμός των ακραίων πυρκαγιών αυξάνεται, η συνολική έκταση της γης που καίγεται έχει μειωθεί. Αλλά αυτό που πραγματικά απασχολεί τους επιστήμονες είναι η αύξηση των πυρκαγιών στα δάση καθώς αυτές απελευθερώνουν περισσότερες εκπομπές άνθρακα, δημιουργούν μεγαλύτερο κίνδυνο για τους ανθρώπους και χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπιστούν.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων από πυρκαγιές έχουν μειωθεί ελάχιστα παρόλο που οι καμένες εκτάσεις έχουν μειωθεί – και υπάρχει φόβος ότι οι παγκόσμιες εκπομπές από πυρκαγιές θα μπορούσαν σύντομα να αυξηθούν.

Τι μπορεί να γίνει;

Η Κλερ Μπαρνς από το Imperial College του Λονδίνου, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι ελπίζει ότι η έκθεση «θα βοηθήσει στις προετοιμασίες για τις πυρκαγιές και θα βοηθήσει τον κόσμο να κατανοήσει ότι αυτές θα συνεχίσουν να χειροτερεύουν έως ότου τα ορυκτά καύσιμα αντικατασταθούν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν προκειμένου να αποφευχθεί ο μελλοντικός κίνδυνος – αλλά θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να φανεί αυτό.

Κατά τους συντάκτες της έκθεσης οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προστατεύσουν τα όρια των δασών, να βοηθήσουν στο να μειωθεί η «καύσιμη ύλη» στα δάση και να επενδύσουν περισσότερο σε συστήματα πρόβλεψης έγκαιρης προειδοποίησης.