Ως «αρκετά ύποπτα» για ευλογιά των πιθήκων περιγράφονται τα συμπτώματα με τα οποία νοσηλεύεται στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» ο 49χρονος που είχε ταξιδέψει στην Πορτογαλία και αποτελεί -σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ- το πρώτο κρούσμα της νόσου στη χώρα.

Ο πρώτος έλεγχος βγήκε θετικός αλλά εντός της ημέρας αναμένεται γονιδιωματική επιβεβαιωτική ανάλυση από το εργαστήριο μικροβιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, είπε σε εκπομπή  της ΕΡΤ ο καθηγητής Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αλέξανδρος Στρατηγός.

Ο ασθενής είχε «ήπια συμπτώματα και τώρα είναι απύρετος, με δερματικές βλάβες περιορισμένες». Ωστόσο ο καθηγητής είπε ότι «ταιριάζει με ευλογιά των πιθήκων ο χρόνος επώασης», αφού αναχώρησε πριν από 3 εβδομάδες για την Πορτογαλία και επέστρεψε πριν από ένα 15νθήμερο.

Ο χρόνος επώασης της ευλογιάς των πιθήκων είναι από 11 -14 ημέρες διευκρίνισε ο καθηγητής. Ο χρόνος που ο ιός μεταδίδεται είναι «συνήθως μια – δύο ημέρες πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων», είπε ο κ. Στρατηγός. Χρειάζεται στενή παρατεταμένη σωματική επαφή ή επαφή με βιολογικά υγρά ή με μολυσμένα αντικείμενα.

Μπορεί να μεταδοθεί και αερογενώς αλλά με παρατεταμένη επαφή και από ασθενή με βαριά συμπτώματα, απάντησε ο καθηγητής, επισημαίνοντας ότι η μεταδοτικότητα είναι πιο περιορισμένη από τον κορωνοϊό.

Από καμία χώρα που έχουν αναφερθεί περιστατικά δεν ηχεί συναγερμός παρ’όλα αυτά, είμαστε σε επιφυλακή, είπε ο κ. Στρατηγός.

Έως και τις 7 Ιουνίου έχουν καταγραφεί συνολικά 577 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 18 χώρες της Ευρώπης, καθώς και 437 κρούσματα σε 10 χώρες εκτός Ευρώπης.

Σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό εξακολουθεί να είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη και το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα.

Τι πρέπει να ξέρουμε για την ευλογιά των πιθήκων

Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει πως με τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα και η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους τρόπους μετάδοσης και προστασίας.

Οι τρόποι μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν: α. Στενή προσωπική επαφή, β. Έκθεση σε βιολογικά υγρά, γ. Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα, είδη ρουχισμού/ιματισμού). Η ευλογιά των πιθήκων δεν μεταδίδεται αμιγώς σεξουαλικά, αλλά μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής κατά τη σωματική επαφή.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος, κυρίως σε παλάμες, πέλματα, γεννητικά όργανα, προκαλώντας πόνο.

Η νόσος διαρκεί 2-4 εβδομάδες και είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη. Η θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική και υποστηρικτική ενώ αντιικά φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την ευλογιά θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat (εγκεκριμένο για τη θεραπεία της ευλογιάς σε ενήλικες και παιδιά) και τα brincidofovir και cidofovir.

Τα περισσότερα κρούσματα έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα νόσου, όμως ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα). Στις χώρες της Αφρικής η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 1-10%. Στις άλλες χώρες δεν έχει καταγραφεί θάνατος.

Ένδειξη μαζικού εμβολιασμού με το εμβόλιο της ευλογιάς για την προστασία από την ευλογιά των πιθήκων δεν υπάρχει, αποφάσισε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Μπορεί να γίνει όμως εμβολιασμός σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση. Επίσης, προληπτικά μπορούν να εμβολιαστούν όσοι εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό.

Η Ελλάδα αναμένει την προμήθεια εμβολίων της ευλογιάς (κοινής) μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού όπως έγινε και με τα εμβόλια για τον  κορωνοϊό.