Η πανδημία, το προσφυγικό και ειδικότερα η νέα συμφωνία της ΕΕ για το άσυλο, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και η επιθετική ρητορική της Τουρκίας αλλά και ζητήματα που αφορούν τη Λιβύη απασχόλησαν τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ολλανδό ομόλογό του Μαρκ Ρούτε, στη συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, και οι δύο επεσήμαναν την κοινή γραμμή στα κρίσιμα ζητήματα αφήνοντας προς εξέταση στο δείπνο που θα ακολουθούσε θέματα της διμερούς ατζέντας.

Παραφωνία στάθηκε η προκλητική ερώτηση Ολλανδής δημοσιογράφου για τη διαχείριση του προσφυγικού, για την οποία ωστόσο έλαβε σκληρή απάντηση από τον πρωθυπουργό.

«Με πολύ μεγάλη χαρά υποδέχομαι σήμερα στην Αθήνα τον φίλο πρωθυπουργό των Κάτω Χωρών, Μαρκ Ρούτε. Θυμίζω ότι είναι από τους μακροβιότερους ηγέτες στην Ευρώπη, με θητεία η οποία υπερβαίνει τη δεκαετία και πιστεύω ότι η πείρα του και η καθαρή του ματιά βοηθούν τις συζητήσεις που μόλις είχαμε και αυτές που θα έχουμε στη συνέχεια, και για την διμερή αλλά και για την κοινοτική ατζέντα μας», είπε ο πρωθυπουργός ξεκινώντας τις δηλώσεις τους και ανέφερε αναλυτικά:

«Μας απασχόλησε προφανώς το θέμα της πανδημίας, η έξαρση της οποίας -όπως ξέρετε- πολιορκεί όλη την Ευρώπη, και την Ολλανδία και την Ελλάδα. Έχουμε περίπου τα ίδια κατά κεφαλήν κρούσματα αυτήν την εποχή. Συζητήσαμε για τα μέτρα τα οποία λαμβάνουμε.

Παντού εφαρμόζονται περίπου τα ίδια μέτρα και πιστεύω ότι είναι κοινή και η τετραπλή επιλογή όλων μας: πρώτον οι οικονομίες και οι κοινωνίες να μην ξανακλείσουν. Δεύτερον, να κάνουμε πολλά τεστ και να έχουμε βασικούς κανόνες προστασίας όπως η μάσκα και οι αποστάσεις -αυτά θα συνεχιστούν για το προβλέψιμο μέλλον. Τρίτον, προφανώς όλοι μας ενισχύουμε στο μέτρο του εφικτού τα εθνικά συστήματα υγείας μας. Και τέταρτον, ο γενικός εμβολιασμός αλλά και η τρίτη δόση παραμένουν ουσιαστικά η μόνη λύση για την τελική υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης.

Δεύτερο θέμα στις συζητήσεις μας ήταν το προσφυγικό και το μεταναστευτικό πρόβλημα, όπου και οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι αποτελεί ουσιαστικά μια πρόκληση ευρωπαϊκή.

Είχα ξανά την ευκαιρία να περιγράψω τη θέση της Ελλάδας, η οποία εδράζεται στους κανόνες του ανθρωπισμού αλλά και της ασφάλειας. Στην προστασία των ευρωπαϊκών και εθνικών συνόρων από τη μία πλευρά και στη διάσωση κατατρεγμένων ανθρώπων από την άλλη. Γιατί ο κοινός μας αντίπαλος είναι οι άθλιοι διακινητές και όσοι επιτρέπουν τη δράση τους, χρησιμοποιώντας τα θύματά τους ως μοχλούς για τις δικές τους σκοπιμότητες.

Αυτό το οποίο έγινε στον Έβρο πριν από 1,5 χρόνο, επαναλαμβάνεται δυστυχώς σήμερα που μιλάμε στη Λευκορωσία, στα σύνορα με τις Βαλτικές χώρες, στα σύνορα με την Πολωνία. Και η Ευρώπη πλέον, και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αντιλαμβάνεται ότι αυτή η εργαλειοποίηση του προσφυγικού από αυταρχικά καθεστώτα μπορεί να την πλήξει σε σημεία που δεν φανταζόταν στο παρελθόν.

Σε αυτό το πλαίσιο συζητήσαμε με τον αγαπητό Μαρκ και για το νέο σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το άσυλο. Μία προοπτική που με γνώμονα την αλληλεγγύη οφείλει να αναγνωρίζει κατ’ αρχάς τη μεγάλη πίεση η οποία ασκείται στα κράτη της κοινοτικής μεθορίου. Οφείλει να κατανείμει δίκαια τα βάρη των ροών σε όλα τα μέλη της, να είναι ευέλικτη, αλλά κυρίως να είναι αποφασιστική προς τις τρίτες χώρες. Ώστε να διασφαλίζει την επιστροφή όσων δεν πληρούν τα κριτήρια διεθνούς προστασίας στους τόπους από τους οποίους έφυγαν»

Ο πρωθυπουργός είπε ακόμη πως συζήτησαν σύντομα «και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και, δυστυχώς, τη συχνή διολίσθηση της Τουρκίας εκ νέου σε μία επιθετική ρητορική που όχι απλά αντιβαίνει στη διεθνή νομιμότητα, αλλά συχνά προσβάλει την Ιστορία, τη γεωγραφία και την κοινή λογική.

Επανέλαβα ότι για την Ελλάδα είναι θέμα αρχής η επιδίωξη ενός ειλικρινούς διαλόγου με κάθε γείτονά της. Το αποδεικνύουν εξάλλου οι διμερείς και πολυμερείς συνθήκες που έχει υπογράψει με πολλά κράτη-μέλη. Ενδεικτικά αναφέρω το γεγονός ότι υπογράψαμε, μετά από μία δεκαετία, μία συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Αίγυπτο. Το ίδιο κάναμε με την Ιταλία και δεσμευτήκαμε με τη γειτονική Αλβανία, την οποία, αγαπητέ Μαρκ θα έχεις την ευκαιρία να επισκεφτείς αύριο, ότι σε περίπτωση που δεν μπορούμε να διευθετήσουμε τις διαφορές μας θα προσφύγουμε από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο.

Διαμορφώνουμε, λοιπόν, μέσα από τις πράξεις μας ένα κεκτημένο συνεργασίας, ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή. Και, πιστεύω, ένα παράδειγμα διπλωματίας της προόδου. Θέμα αρχής, όμως, για την Ελλάδα αποτελεί η προάσπιση των εθνικών μας δικαιωμάτων. Και γι’ αυτό και μένουμε πάντα ψύχραιμοι απέναντι στις προκλήσεις, οπλισμένοι με την ισχύ του Διεθνούς Δικαίου αλλά και της αποφασιστικής αμυντικής μας ετοιμότητας.

Γι’ αυτό και θεωρούμε ότι η προσέγγιση την οποία έχουμε υιοθετήσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι σωστή. Η διττή προσέγγιση η οποία από τη μία δίνει θετικά κίνητρα στην Τουρκία σε περίπτωση που μειώσει την ένταση με τους γείτονές της, την Ελλάδα και την Κύπρο. Από την άλλη αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα λήψης περιοριστικών μέτρων, ώστε τελικά να επιλέξουν οι ίδιοι οι γείτονές μας αν μπορούν και θέλουν να βαδίσουν στο δρόμο της Ευρώπης», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Είπε ακόμη ότι συζητήθηκαν τέλος σύντομα «τα ζητήματα που αφορούν τη Λιβύη. Είναι απολύτως ζωτικό, και συμφωνούμε όλοι σε αυτό, να τηρηθούν οι σχετικές προθεσμίες, να γίνουν οι εκλογές στις 24 Δεκεμβρίου όπως έχει συμφωνηθεί, να τηρηθεί η κατάπαυση του πυρός, να γίνουν σεβαστά τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά πρωτίστως να αποσυρθούν όλα τα ξένα στρατεύματα, όλοι οι ξένοι μισθοφόροι το συντομότερο δυνατό από την Λιβύη. Έτσι ώστε ο λαός της φίλης γειτονικής χώρας να μπορέσει ο ίδιος, απερίσπαστος, να πάρει τις τύχες του στα χέρια του.

Θα έχουμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε όλα αυτά στη σύνοδο κορυφής για την Λιβύη η οποία θα διεξαχθεί στο Παρίσι την Παρασκευή που μας έρχεται.

Θα έχουμε την ευκαιρία στη συνέχεια, στο δείπνο, να συζητήσουμε άλλα θέματα της πολύ πλούσιας διμερούς μας ατζέντας. Διότι η εξέλιξη των οικονομικών μας σχέσεων είναι ομολογουμένως εντυπωσιακή. Η Ολλανδία είναι από τους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στη χώρα μας, είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός μας προμηθευτής, είναι ο 12ος προορισμός για τις ελληνικές εξαγωγές, είναι η έκτη μεγαλύτερη δύναμη στον τουρισμό μας -είχαμε πάρα πολλούς φίλους από την Ολλανδία οι οποίοι μας επισκέφτηκαν και φέτος και προσβλέπουμε να είναι ακόμα περισσότεροι του χρόνου. Είναι πολύ σημαντικά αυτά τα δεδομένα.

Και βέβαια κοινή μας είναι και η ατζέντα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η Ελλάδα είναι πρωταγωνίστρια στις πράσινες πολιτικές στα πλαίσια ενός συνολικού μοντέλου αναπροσανατολισμού της ελληνικής οικονομίας.

Θα θυμάσαι, εξάλλου, αγαπητέ φίλε Μαρκ, καθώς είσαι από τους παλαιότερους πια στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, τα διαρκή αιτήματα για μεταρρυθμίσεις στη χώρα μου τα χρόνια της κρίσης.

Η διαφορά μας είναι ότι τώρα η Ελλάδα προχωρά σε αυτές τις τολμηρές τομές που σχεδιάζει και τις υλοποιεί πια η ίδια, ανατάσσοντας την οικονομία της, προσελκύοντας ξένες επενδύσεις, δημιουργώντας νέα απασχόληση και αυξάνοντας τελικά τον εθνικό πλούτο.

Η Ελλάδα του 2021 δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2015, όταν έφτασε πολύ κοντά, δυστυχώς, στην αποπομπή της από την ευρωζώνη.

Κλείνω με μία ιστορική αναφορά, καθώς οι δεσμοί των λαών μας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Μου θύμισε ένας καλός μου συνεργάτης, ο οποίος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την Ιστορία, ότι οι Έλληνες θυμούνται πως στο ‘Αμστερνταμ έμεινε και σπούδασε για έξι χρόνια ο Αδαμάντιος Κοραής, ξεκινώντας εκεί τον αγώνα για την αναγέννηση της ελληνικής παιδείας. Και στην ίδια πόλη ιδρύθηκε η πρώτη φιλελληνική επιτροπή της Ευρώπης που ενίσχυσε τον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία.

Και βέβαια αργότερα οι Κάτω Χώρες, μια κοινωνία θα έλεγα πρότυπο του φιλελευθερισμού, στάθηκαν πάντα στο πλευρό της Ελλάδος. Δεν ξεχνάμε την στάση των κυβερνήσεων σας στα χρόνια της χούντας, όταν η Ολλανδία πρόθυμα υποδέχθηκε Έλληνες αγωνιστές κατά της δικτατορίας, πρωτοστατώντας στην αποβολή της στρατοκρατούμενης Ελλάδος από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ακολουθώντας, λοιπόν, αυτά τα παλιά και σταθερά βήματα θα πορευθούμε και στο μέλλον, εταίροι και σύμμαχοι, φίλοι και συνεργάτες».

Κλείνοντας ο πρωθυπουργός καλωσόρισε θερμά τον Μαρκ Ρούτε στην Αθήνα.

Από βήματος και ο Ολλανδός πρωθυπουργός δήλωσε εντυπωσιασμένος για την πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και τόνισε ότι συζήτησε με τον Έλληνα ομόλογό του την οικονομική συνεργασία των δύο χωρών, θέματα επενδύσεων αλλά και Τουρισμού.

Ανέφερε επίσης ότι συζητήθηκε το θέμα της Λιβύης συμφωνώντας με όσα είχε μόλις νωρίτερα επισημάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και τόνισε ότι η Ελλάδα είναι τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπογραμμίζοντας τη συμβολή της χώρας μας στη φύλαξη τω ευρωπαϊκών συνόρων..

Γενικότερα και από τη δική του πλευρά μίλησε για την κοινή προσέγγιση επί των ζητημάτων που τους απασχόλησαν κι έκανε κι εκείνος μια σύντομη ιστορική αναφορά για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση αλλά και τα 40 από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ και τα 20 της συμμετοχής της στη ζώνη του ευρώ.

Στη συνέχεια, οι δύο πρωθυπουργοί δέχθηκαν τρεις ερωτήσεις από δημοσιογράφους:

Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Καλησπέρα σας, η ερώτησή μου απευθύνεται και στους δύο πρωθυπουργούς και εστιάζει στην πανδημία. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα νέο σφοδρό κύμα κορονοϊού. Ολλανδία και Ελλάδα ανακοίνωσαν και εφαρμόζουν μέτρα για την αναχαίτιση της πανδημίας και θα ήθελα να σας ρωτήσω κατά πόσο θεωρείτε ότι οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να θέσουν αναχώματα στην έξαρση του ιού ή στην πορεία θα απαιτηθούν και νέα μέτρα. Παράλληλα, θα ήθελα να ρωτήσω αν συζητήσατε έναν συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο τον περιορισμό των κρουσμάτων που πλησιάζουν σε επίπεδο ρεκόρ. Σας ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να απαντήσω πρώτος. Έχουμε συζητήσει πάρα πολλές φορές σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το ζήτημα της πανδημίας. Kαι προφανώς υπάρχει μία τακτική επικοινωνία μεταξύ όλων των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και προσπαθούμε πάντα ο ένας να μαθαίνει από τον άλλον και να προσαρμόζουμε τις στρατηγικές μας στις εξάρσεις του ιού.

Πράγματι, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα τέταρτο κύμα. Αφορά και στην Ελλάδα και στην Ολλανδία και σε ολόκληρη την Ευρώπη πρωτίστως στους ανεμβολίαστους. Αυτοί είναι πολύ πιο επιρρεπείς και πολύ πιο πιθανό να καταλήξουν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και δυστυχώς να χάσουν τη ζωή τους.

Κατά συνέπεια, η έμφαση την οποία δίνουμε και οι δύο χώρες -πιστεύω όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συμφωνούν σε αυτό- είναι στην περαιτέρω αύξηση των εμβολιασμών και στη λήψη βασικών προστατευτικών μέτρων χωρίς να χρειαστεί να καταφύγουμε σε lockdown και σε περιορισμούς τέτοιους τους οποίους χρησιμοποιήσαμε όταν δεν είχαμε στη διάθεσή μας το εμβόλιο.

Ελλάδα και Ολλανδία, κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της. Εμείς έχουμε τα δικά μας συστήματα, αρκετά αυστηρά θα έλεγα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Δεν επιτρέπουμε, παραδείγματος χάρη -το λέω περισσότερο για τους Ολλανδούς φίλους μας που μας επισκέπτονται- είσοδο σε κανένα κλειστό χώρο χωρίς πιστοποιητικό νόσησης ή πιστοποιητικό εμβολιασμού. Και αυστηροποιήσαμε σταδιακά και τα μέτρα σε εξωτερικούς χώρους, ζητώντας και εκεί πιστοποιητικό αρνητικού τεστ, αυτό το οποίο αποκαλούμε 3G, σε αντίθεση με το 2G που είναι το πιο αυστηρό πλαίσιο προστασίας.

Κάθε χώρα, λοιπόν, πιστεύω ότι προσαρμόζεται αλλά η έμφαση πρέπει να είναι οι εμβολιασμοί.

Και τέλος, στα επίπεδα της ευρωπαϊκής συνεννόησης, πιστεύω ότι η Ευρώπη θα προχωρήσει γρήγορα και στις αγορές των καινούργιων φαρμάκων τα οποία φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενα. Aλλά θέλω να τονίσω ότι αυτό δεν είναι ένα φάρμακο -ειδικά το φάρμακο της Pfizer- το οποίο θα έχουμε στη διάθεσή μας αύριο. Θα έχουμε στη διάθεσή μας πολύ σύντομα -και ελπίζουμε να εγκριθούν από τον ΕΜΑ- τα μονοκλωνικά αντισώματα και αυτό είναι μία πρόσθετη γραμμή άμυνας για πολύ συγκεκριμένα περιστατικά όμως, για τα οποία οι γιατροί θα μας υποδείξουν ότι πρέπει να μεριμνήσουμε.

Αυτή τη στιγμή, λοιπόν εμβόλια, τεστ και βασικά μέτρα ατομικής προστασίας. Αυτή είναι η συνταγή, που πιστεύω, ακολουθούν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες για να αντιμετωπίσουν αυτό το τέταρτο κύμα.

Ingeborg Beugel: Πρωθυπουργέ κ. Μητσοτάκη πότε επιτέλους θα σταματήσετε να ψεύδεστε; Να ψεύδεστε για τα pushbacks, να ψεύδεστε για το τι συμβαίνει με τους πρόσφυγες στην Ελλάδα; Σας παρακαλώ σταματήστε να μην υποτιμάτε τη νοημοσύνη μου και τη νοημοσύνη όλων των δημοσιογράφων στον κόσμο. Υπάρχουν πολλά στοιχεία κι εσείς συνεχίζετε να τα αρνείστε και να ψεύδεστε, αυτό είναι σαν ναρκισσιστική κατάχρηση. Γιατί δεν είστε ειλικρινής; Γιατί δεν λέτε πως “οι Βρυξέλλες μας άφησαν μόνους, περιμέναμε έξι χρόνια, κανείς δεν έκανε τίποτα, θα πρέπει να γίνουν μετεγκαταστάσεις, δεν τις κάνουν, τώρα πρέπει να μιλήσω και ναι, κάνω βίαια, απάνθρωπα pushbacks”. Γιατί σταματήσατε να χτυπάτε την πόρτα των Βρυξελλών για το θέμα των μετεγκαταστάσεων;

Και για εσάς κ. Ρούτε, ποιες είναι οι κυρώσεις που θα πρέπει να επιβληθούν στην Ελλάδα, και ίσως και στην Ολλανδία, που δέχτηκε αυτή την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την οποία και η Ολλανδία είναι επίσης συνυπεύθυνη. Πολλοί δήμοι στην Ολλανδία θέλουν να δεχτούν πολλούς πρόσφυγες από την Ελλάδα, καθώς και πολλά ασυνόδευτα παιδιά. Είναι έτοιμοι να τα δεχτούν, αλλά αυτός ο πρωθυπουργός αντιστέκεται σε αυτό. Επομένως, θα μπορούσατε να καταλήξετε σε μια συνεννόηση και έτσι, οι δήμοι της Ολλανδίας, οι οποίοι είναι τόσο έτοιμοι να πάρουν κάποιο βάρος από την Ελλάδα, να μπορέσουν να υποδεχτούν πρόσφυγες από την Ελλάδα; Γιατί η δική του κυβέρνηση αντιστέκεται σε αυτό.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατανοώ πως στην Ολλανδία έχετε την κουλτούρα να θέτετε ευθέως ερωτήματα προς τους πολιτικούς. Σέβομαι απόλυτα αυτή την κουλτούρα. Αυτό που δεν θα δεχτώ είναι προσβολές, σε αυτή την αίθουσα, προς το πρόσωπό μου και προς τον ελληνικό λαό. Δεν θα δεχτώ να εκτοξεύετε κατηγορίες και εκφράσεις που δεν βασίζονται σε στοιχεία, τη στιγμή που αυτή η χώρα αντιμετωπίζει μια μεταναστευτική κρίση πρωτοφανούς έντασης και έχει σώσει εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες ανθρώπους στη θάλασσα.

Μόλις σώσαμε 250 ανθρώπους που διέτρεχαν κίνδυνο πνιγμού στα νότια της Κρήτης. Το κάνουμε αυτό κάθε μέρα. Σώζουμε ανθρώπους στη θάλασσα ενώ ταυτόχρονα, ναι, δεν επιτρέπουμε στα σκάφη που έρχονται από την Τουρκία να εισέλθουν στα χωρικά μας ύδατα, όπως είναι δικαίωμά μας βάσει των ευρωπαϊκών κανονισμών, και περιμένουμε από την Ακτοφυλακή της Τουρκίας να έρθει για να παραλάβει τους ανθρώπους αυτούς και να τους επιστρέψει στην Τουρκία.

Αντί λοιπόν να ρίχνετε την ευθύνη στην Ελλάδα, θα πρέπει να ρίξετε την ευθύνη σε αυτούς που εργαλειοποιούν τη μετανάστευση εδώ και καιρό συστηματικά, ωθώντας απελπισμένους ανθρώπους από μια ασφαλή χώρα -γιατί θα πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι οι άνθρωποι που είναι σε τουρκικό έδαφος δεν διατρέχουν κίνδυνο, η ζωή τους δεν είναι σε κίνδυνο- θα πρέπει να ρίξετε την ευθύνη σε άλλους και όχι σε εμάς.

Έχουμε μια αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική για τη μετανάστευση. Έχουμε εξετάσει και έχουμε προσφέρει προστασία σε 50.000 ανθρώπους στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων και δεκάδων χιλιάδων Αφγανών, που έλαβαν…

Επιτρέψτε μου. Έχετε επισκεφτεί τις νέες δομές στα νησιά μας; Έχετε πάει στη Σάμο;

Ingeborg Beugel: Ναι, ήμουν από τους πρώτους

Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι δεν έχετε πάει στη Σάμο. Σας παρακαλώ, δεν μπορείτε να έρχεστε σε αυτό το κτίριο και να με προσβάλλετε. Είμαι ξεκάθαρος ως προς αυτό;

Δίνω μια απάντηση. Μη με διακόπτετε. Όπως σας άκουσα κι εγώ προσεκτικά. Αν πάτε στη Σάμο, θα δείτε μια άψογη δομή, άψογες συνθήκες με τη χρηματοδότηση της ΕΕ με καθαρές εγκαταστάσεις, με παιδικές χαρές για να μπορούν να παίζουν τα παιδιά. Δεν υπάρχει καμία σύγκριση με την κατάσταση στο παρελθόν.

Αυτή είναι η πολιτική μας. Θα την υπερασπιστούμε και δεν θα δεχτώ από κανένα να κουνά το δάχτυλο σε αυτή την κυβέρνηση και να την κατηγορεί για απάνθρωπη συμπεριφορά.

Μαρκ Ρούτε: Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αυτός ο πρωθυπουργός και αυτή η κυβέρνηση τηρούν τα υψηλότερα standard και το γεγονός ότι αμέσως ξεκίνησαν έρευνα για αυτό το θέμα των pushbacks αποδεικνύει.

Θα επιστρέψω στην κατάσταση το 2015 και το 2016 όταν είχαμε πολλούς ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους στο Αιγαίο πέλαγος, προσπαθώντας να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα και από εκεί στη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ολλανδία κλπ.

Είμαι χαρούμενος που η Γερμανία, και εμείς που είχαμε εκείνη την περίοδο την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ, από κοινού με την κυβέρνηση της Ελλάδας και της Τουρκίας καταφέραμε να διαπραγματευτούμε τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, σύμφωνα με την οποία πράγματι η Τουρκία είναι μια ασφαλής χώρα για την διαμονή των ανθρώπων.

Αυτή τη στιγμή η Τουρκία φιλοξενεί πάνω από 3 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στα νότια της χώρας, σε δομές αλλά και σε τοπικές κοινωνίες.

Και αυτό που αυτή η κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει είναι να υπερασπιστεί τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Είναι ένα από τα καθήκοντα των χωρών που βρίσκονται τοποθετημένες γεωγραφικά στα ευρωπαϊκά σύνορα, όπως και η Ιταλία, η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Σλοβενία, αλλά και η Πολωνία και η Ελλάδα. Και πρόκειται για μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.

Και αυτό που δεν θέλω να ξαναδώ είναι ο κόσμος να επιβιβάζεται σε βάρκες που δεν είναι πραγματικά εξοπλισμένες για να διασχίσουν τη Μεσόγειο, ή να διασχίσουν το Αιγαίο και να χάνουν τις ζωές τους σε αυτές τις συνθήκες.

Θέλω να μείνουν εκεί, να είναι ασφαλείς, και μετά εμείς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί και να δεχτούμε ανθρώπους από την Αφρική, από την Τουρκία, να δεχτούμε πρόσφυγες, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που αποφασίστηκαν το 2015 και το 2016.

Αυτή είναι η απάντησή μου και έχω την εντύπωση πως έχω απαντήσει στο ερώτημά σας.

Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Καλησπέρα και στους δύο. Καλησπέρα κ. Πρόεδρε, καλησπέρα κ. Πρωθυπουργέ. Mία κοινή ερώτηση, ήθελα να ρωτήσω εάν σας ανησυχούν οι πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη; Και τι προσδοκάτε από τη διάσκεψη την Παρασκευή στο Παρίσι, μιας και θα παραστούν και οι δύο χώρες, και η Ελλάδα και η Ολλανδία;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο φίλος Μαρκ έχει δίκιο όταν περιγράφει την κατάσταση στη Λιβύη ως ιδιαίτερα περίπλοκη.

Θέλω να θυμίσω ότι η Ελλάδα συμμετέχει ουσιαστικά για πρώτη φορά σε επίπεδο αρχηγού κράτους ή κυβέρνησης σε μία διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη. Θεωρώ σφάλμα το γεγονός ότι δεν συμμετείχαμε σε προηγούμενες συναντήσεις, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι είμαστε ο κοντινότερος γείτονας της Λιβύης. Η χώρα εκείνη η οποία -μαζί ουσιαστικά με τη Μάλτα και την Ιταλία- γειτνιάζει, έχει θαλάσσια σύνορα, με τη Λιβύη.

Επομένως, έχουμε ζωτικό ενδιαφέρον και συμφέρον να σταθεροποιηθεί η χώρα αυτή σε όλα τα επίπεδα. Έχουμε ανοίξει πρεσβεία και προξενείο στην Τρίπολη και στη Βεγγάζη.

Θέλουμε -όπως σας είπα και πριν- η Λιβύη να μπορέσει να αντιμετωπίσει μόνη της το μέλλον της χωρίς παρεμβάσεις από τρίτους, χωρίς παρουσία ξένων στρατευμάτων, χωρίς παρουσία ξένων μισθοφόρων. Και βέβαια χωρίς να συνάπτει η γειτονική χώρα συμφωνίες καταφανώς παράνομες με άλλες χώρες, μόνο και μόνο ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική παρουσία άλλων χωρών στη Λιβύη. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο τουρκολιβυκό μνημόνιο το οποίο έχουμε συμφωνήσει και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι είναι κατάφωρα παράνομο, παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν έχει καμία ουσιαστική νομική αξία.

Δεν είναι εύκολη η κατάσταση. Συμφωνώ με τον Μαρκ ότι δεν πρέπει να έχουμε προσδοκίες οι οποίες να είναι ιδιαίτερα υψηλές. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, όμως, ως Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον, να μιλάμε με μια ενιαία φωνή και να αποφεύγουμε τις διαφορετικές προσεγγίσεις που στο παρελθόν νομίζω ότι είχαν ταλανίσει την σχέση της Ευρώπης με τη Λιβύη.