Η έξαρση της πανδημίας του Κορωνοϊού SARS-CoV-2 που προκαλεί τη λοίμωξη COVID-19 έχει εκτοξεύσει τη ζήτηση για μάσκες προστασίας της αναπνοής, σύμφωνα με ανακοίνωση, την οποία μεταδίδει το ΓΤΠ. Σκοπός της ανακοίνωσης, η οποία αφορά προμηθευτές μασκών προστασίας της αναπνοής, είναι να προστατευτούν οι καταναλωτές αλλά και να ενημερωθούν αυτοί που είτε εθελοντικά και μη κερδοσκοπικά, είτε επειδή άδραξαν την οικονομική ευκαιρία, διαθέτουν ή ενδιαφέρονται να διαθέσουν μάσκες ως μάσκες προστασίας της αναπνοής, εξηγώντας με απλά λόγια τις προϋποθέσεις και τους κινδύνους γύρω από τη διάθεση μέσων ατομικής προστασίας.

Υπάρχουν δύο είδη προστασίας της αναπνοής, δηλαδή είτε πρόκειται για ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό όπως οι ιατρικές μάσκες προσώπου (φωτογραφία 1), είτε πρόκειται για μέσα ατομικής προστασίας όπως οι μάσκες με φίλτρο (φωτογραφία 2). 

Η παρούσα Ανακοίνωση δεν αφορά όλα τα είδη μασκών για προστασία της αναπνοής(1), αλλά μόνο αυτά που έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της δημοσιότητας λόγω της πανδημίας του Κορωνοϊού και απεικονίζονται στις φωτογραφίες.

 

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, την οποία μεταδίδει το ΓΤΠ, αρμόδια Αρχή για τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό είναι το Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας.  Οι επαγγελματίες υγείας έχουν λάβει οδηγίες και οφείλουν να γνωρίζουν το είδος του εξοπλισμού που, κατά περίπτωση, πρέπει να χρησιμοποιούν(2). Οι μάσκες προστασίας της αναπνοής με φίλτρο είναι μέσα ατομικής προστασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο κατασκευαστής συντάσσει τεχνικό φάκελο, ακολουθεί συγκεκριμένες προδιαγραφές ή συγκεκριμένα πρότυπα, συνοδεύει το προϊόν με οδηγίες χρήσης, απευθύνεται σε Κοινοποιημένο Οργανισμό(3) για να πιστοποιήσει τα προϊόντα και επιθέτει τη σήμανση CE μαζί με το όνομά του και το όνομα του εισαγωγέα / διανομέα.  Πρέπει, επίσης, να γίνεται αναφορά στο Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 149 που εφαρμόστηκε στην κατασκευή, δοκιμή και έλεγχο.Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας παρακολουθεί με προβληματισμό τις τελευταίες ημέρες να κυκλοφορούν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης πληροφορίες και εικόνες με εθελοντές που κατασκευάζουν διάφορες μάσκες για διάθεση σε νοσοκομεία και σε άλλες υπηρεσίες πρώτης γραμμής.  Παρόλο που είναι αντιληπτό ότι οι εθελοντές έχουν καλή πρόθεση, τονίζεται ότι δεν μπορεί ο καθένας αυθαίρετα να κατασκευάζει προστατευτικό εξοπλισμό αμφιβόλων προδιαγραφών ή και προβληματικών ιδιοτήτων που δεν έχει πιστοποιημένο επίπεδο προστασίας και ποιότητας. Οι μάσκες προστασίας της αναπνοής με φίλτρο είναι μέσα ατομικής προστασίας με συγκεκριμένο κατά περίπτωση επίπεδο προστασίας που πρέπει να πιστοποιείται από Κοινοποιημένο Οργανισμό. Επίσης, εμφανίζονται διαδικτυακά διαφημίσεις και στην ελληνική, προερχόμενες από διάφορες ιστοσελίδες, όπου εμφανίζονται κομμάτια υφάσματος ως «προστατευτικές μάσκες».  Οι «μάσκες» αυτές είναι αμφιβόλου επιπέδου προστασίας και ποιότητας. 

Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας προειδοποιεί αυτούς που διαθέτουν προστατευτικές μάσκες με φίλτρο χωρίς την απαιτούμενη σήμανση CE ότι θέτουν τους καταναλωτές σε κίνδυνο και παραβαίνουν πρόνοιες της νομοθεσίας. Οι προστατευτικές μάσκες με φίλτρο είναι μέσα ατομικής προστασίας, πρέπει να φέρει σήμανση CE, οδηγίες για τη χρήση τους και κατασκευάζονται σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΕ) 2016/425 για τα μέσα ατομικής προστασίας. Τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα (εισαγωγείς, διανομείς, προμηθευτές) μπορούν να επικοινωνούν με τον Λειτουργό Επιθεώρησης Εργασίας, Σωκράτη Σωκράτους στο τηλ. 25827204 ή 25827200 για ενημέρωση και πληροφορίες. Σημειώσεις:1. Για την προστασία της αναπνοής υπάρχει πλειάδα προστατευτικού εξοπλισμού που περιλαμβάνει μάσκες (ολόκληρου ή μισού προσώπου) που δεν εξαρτώνται από το εξωτερικό περιβάλλον και μάσκες (ολόκληρου ή μισού προσώπου) με φίλτρο που φιλτράρουν τον εξωτερικό εισπνεόμενο αέρα. Οι μάσκες προστασίας της αναπνοής σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 149 είναι μάσκες μισού προσώπου που φιλτράρουν τον εξωτερικό εισπνεόμενο αέρα με φίλτρο για προστασία από σωματίδια, τύπου FFP1, FFP2 και FFP3, όπου FFP3 το ψηλότερο επίπεδο προστασίας.2. Πριν από την ορθή χρήση των μέσων ατομικής προστασίας στον εργασιακό χώρο γίνεται πάντα εκτίμηση κινδύνου όπου καθορίζεται το είδος του εξοπλισμού που πρέπει να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με το επίπεδο έκθεσης στον βλαπτικό παράγοντα και τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει στην υγεία, επιλέγεται ο ορθός τύπος μέσου ατομικής προστασίας και στη συνέχεια γίνεται εκπαίδευση και επίβλεψη του προσωπικού που τον χρησιμοποιεί (π.χ. το έλασμα στη μύτη να εφαρμόζει ορθά, η μάσκα να καλύπτει στόμα και μύτη, το πρόσωπο να μην έχει γένια). 3. Ο Κοινοποιημένος Οργανισμός είναι διαπιστευμένος φορέας ελέγχου εγκεκριμένος από το οικείο Κράτος Μέλος και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είναι ανεξάρτητος του κατασκευαστή.