Η οικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία στον κόσμο και είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τα παιδιά, δήλωσε η Martina Otto, Επικεφαλής της Γραμματείας του Συνασπισμού για το Κλίμα και τον Καθαρό Αέρα του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP).

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του UNEP, για δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, ιδιαίτερα για παιδιά και γυναίκες, η ώρα του φαγητού ξεκινά με το άναμμα μιας σόμπας κηροζίνης, το άναμμα μιας ψησταριάς με κάρβουνα ή ακόμη και το άναμμα φωτιάς με κούτσουρα.

Το πρόβλημα είναι ότι μεγάλο μέρος αυτού του μαγειρέματος γίνεται εντός των σπιτιών και ο καπνός που παράγεται είναι γεμάτος τοξικά σωματίδια. Αυτός ο τύπος οικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης οδήγησε σε 3,1 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους το 2021 και αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης κρίσης που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή και στην απώλεια της βιοποικιλότητας.

Κάθε χρόνο στις 7 Σεπτεμβρίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Καθαρού Αέρα για το γαλάζιο του ουρανού, η οποία έχει σχεδιαστεί για να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τους κινδύνους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Σε όλο τον κόσμο, σχεδόν ένας στους τρεις ανθρώπους μαγειρεύει σε αναποτελεσματικές εστίες ή σε ανοιχτές εστίες, εισπνέοντας επιβλαβή καπνό από τα λεγόμενα στερεά καύσιμα, όπως το ξύλο, το κάρβουνο αλλά και την κοπριά των ζώων.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ στην Αφρική, όπου σχεδόν τέσσερις στους πέντε ανθρώπους εκτίθενται στην ατμοσφαιρική ρύπανση των νοικοκυριών. Αυτό είναι μέρος μιας μεγαλύτερης κρίσης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Περίπου το 99 τοις εκατό του κόσμου αναπνέει οικιακό ή εξωτερικό αέρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί μη ασφαλή.

Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα επειδή αναπνέουν με ταχύτερο ρυθμό από τους ενήλικες, που σημαίνει ότι εισπνέουν περισσότερους ρύπους και το ανοσοποιητικό τους σύστημα εξακολουθεί να αναπτύσσεται, αφήνοντάς τα λιγότερο ικανά να παλέψουν μια οποιαδήποτε ασθένεια.

Το 2021, η ατμοσφαιρική ρύπανση των νοικοκυριών οδήγησε στον θάνατο 237.000 παιδιών κάτω των πέντε ετών. Στην Αφρική, οι γυναίκες και τα παιδιά αντιπροσωπεύουν το 60 τοις εκατό των πρόωρων θανάτων που σχετίζονται με την εισπνοή καπνού και την ατμοσφαιρική ρύπανση των νοικοκυριών, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.

Η χρήση καυσίμων μαγειρικής υψηλής ρύπανσης, όπως ο άνθρακας και τα καυσόξυλα, παράγει τόσο πολύ διοξείδιο του άνθρακα που θερμαίνει τον πλανήτη όσο και ο τομέας των αερομεταφορών.

Η μετάβαση σε καθαρότερες συσκευές, όπως οι ηλεκτρικές σόμπες, μπορεί να συμβάλει στη μείωση αυτών των εκπομπών, λέει ο John Christensen, Διευθυντής του Κέντρου για το Κλίμα της Κοπεγχάγης, του UNEP.

Χώρες, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην Αφρική, επεκτείνουν γρήγορα την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ίδια στιγμή που οι εταιρείες παράγουν μικρά, οικονομικά συστήματα ηλιακής ενέργειας για νοικοκυριά που δεν είναι συνδεδεμένα στο ηλεκτρικό δίκτυο.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, απαιτούνται 10 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως έως το 2030 για να επιτευχθεί καθολική πρόσβαση στο λεγόμενο καθαρό μαγείρεμα , σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.

Πηγή: ΚΥΠΕ