Υπάρχει ανησυχία και είμαστε σε εγρήγορση, αλλά δεν πανικοβαλλόμαστε, τόνισε σήμερα ο Υπουργός Υγείας κ. Κωνσταντίνος Ιωάννου, καθησυχάζοντας ότι η Κύπρος λαμβάνει τα μέτρα που χρειάζονται στη βάση των οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC).

Μιλώντας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παρέθεσε με τα μέλη της Μονάδας Επιδημιολογικής Επιτήρησης, ο Υπουργός Υγείας αναφέρθηκε στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της ΕΕ, καθώς και στα πρωτόκολλα που υιοθετήθηκαν και εφαρμόζονται στην Κύπρο, για τη διαχείριση ύποπτού ή επιβεβαιωμένου περιστατικού. Εξ αρχής, είπε ο κ. Ιωάννου, επικαιροποιήθηκαν πρωτόκολλα που εφαρμόστηκαν σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν, και καταρτίστηκε πλάνο για τη διαχείριση  ενός περιστατικού από τον εντοπισμό του στην Κύπρο, τη μεταφορά του στο νοσοκομείο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τη διενέργεια της εξέτασης για επιβεβαίωση ή όχι και τη διαχείριση των ατόμων που βρίσκονταν σε στενή επαφή μαζί του, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ και του ECDC.

Μέτρα στις πύλες εισόδου

Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, από την αρχή ενημερώθηκαν όλες οι άλλες κρατικές Αρχές και οι εμπλεκόμενοι φορείς σε αεροδρόμια και λιμάνια, ώστε να γνωρίζουν το πλάνο δράσης και τις ενέργειες που απαιτούνται από πλευράς τους. «Στα δύο αεροδρόμια στην Λάρνακα και την Πάφο έχουν καθοριστεί διαδικασίες σε συνεννόηση με Υπηρεσίες όπως η Πολιτική Αεροπορία και η Αστυνομία. Τα ιατρεία εκεί βρίσκονται σε εγρήγορση και, παρόλο που δεν είχαμε αυτές τις οδηγίες από τον ΠΟΥ, από την αρχή πραγματοποιούμε ελέγχους σε όλους τους ταξιδιώτες που έχουμε στοιχεία ότι φτάνουν από Κίνα μέσω άλλων αεροδρομίων, ακόμα κι αν δεν παρουσιάζουν συμπτωματολογία ή δεν είχαν επαφή με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Κίνα», επεσήμανε ο κ. Υπουργός.

Προς απάντηση δημοσιευμάτων των προηγούμενων ημερών που έκαναν λόγο για κωλυσιεργία του Υπουργείου Υγείας στον καθορισμό χώρων στα αεροδρόμια για την φιλοξενία των ταξιδιωτών που έρχονται σε στενή επαφή με ασθενή, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι «επιστρατεύσαμε από την πρώτη στιγμή τους χώρους που υποχρεούνται να έχουν τα αεροδρόμια για φιλοξενία ταξιδιωτών που έρχονται σε στενή επαφή με ασθενή σε περιπτώσεις επιδημιών και θα χρησιμοποιηθούν εάν και εφόσον χρειαστεί και στη βάση των οδηγιών του ΠΟΥ». 

Αντίστοιχα μέτρα λαμβάνονται και στα οδοφράγματα, ενώ η Μονάδα Επιδημιολογικές Επιτήρησης βρίσκεται σε επαφή μέσω της Τεχνικής Επιτροπής για την Υγεία, για ανταλλαγή ενημέρωσης και συντονισμό, με την αντίστοιχη τουρκοκυπριακή Επιτροπή.

Μέτρα στα νοσοκομεία

Όσον αφορά στα νοσοκομεία, ο κ. Υπουργός σημείωσε ότι υπάρχουν στα Γενικά Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λεμεσού και στο Μακάρειο Νοσοκομείο ειδικά διαμορφωμένοι χώροι που χρησιμοποιούνται ως απομόνωση για τους ασθενείς είτε μέχρι την επιβεβαίωση του κρούσματος, είτε και μετά εάν είναι θετικό το αποτέλεσμα. Συνεχάρη, παράλληλα, την Υπηρεσία Ασθενοφόρων για τη μέχρι τώρα άριστη ανταπόκρισή της και την ασφαλή μεταφορά των περιστατικών στο νοσοκομείο για την περαιτέρω περίθαλψή τους. Πρόσθεσε πως το Κέντρο Κλήσεων της Υπηρεσίας στο 1420 λειτουργεί σε 24ωρη βάση με καταρτισμένο προσωπικό, που μπορεί να καθοδηγήσει είτε τους επαγγελματίες υγείας ή τους πολίτες που χρειάζονται περισσότερη βοήθεια για τον ιό.

Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε ο κ. Υπουργός, «βάσει του πρωτοκόλλου που καταρτίστηκε και για σωστή προετοιμασία σε περίπτωση επιβεβαίωσης κρούσματος στην Κύπρο, εντοπίστηκε χώρος που θα χρησιμοποιηθεί για φιλοξενία των ατόμων που θα έχουν έρθει σε στενή επαφή με τον ασθενή για περιορισμό για περίοδο 14 ημερών όπως προβλέπουν οι σχετικές οδηγίες του ΠΟΥ». 

Σε σχέση με τη διενέργεια των εξειδικευμένων εξετάσεων για επιβεβαίωση ή όχι κρούσματος, ο Υπουργός Υγείας χαρακτήρισε πολύ σημαντική εξέλιξη την ανάπτυξη της μεθόδου στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, αφού αυτό μας δίνει τη δυνατότητα «να έχουμε το αποτέλεσμα σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα από ότι θα απαιτείτο αν στέλναμε τα δείγματα στο εξωτερικό». Αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, υπογράμμισε, δεν έχουν ακόμα τη δυνατότητα να διενεργούν τις εξετάσεις αυτές.

Δράσεις και συντονισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Αναφερόμενος στο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της ΕΕ που έλαβε χώρα την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι η διαπίστωση ήταν ότι τα πρωτόκολλα και οι ενέργειες που λαμβάνει η Κύπρος είναι τα ενδεικνυόμενα και εφαρμόζονται από όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης. «Η Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία με το ECDC και τον ΠΟΥ, καθώς και με τις αρμόδιες Αρχές των άλλων κρατών μελών της ΕΕ, παρακολουθεί τις νέες οδηγίες και ανάλογα προσαρμόζει τα δικά μας μέτρα και διαδικασίες σε αυτές», είπε, επισημαίνοντας την ίδια ώρα ότι «οι σχεδιασμοί αλλάζουν συχνά, για να είμαστε όσο το δυνατό πιο συνεπείς και σε συνάρτηση με τις οδηγίες και οφείλω να ευχαριστήσω τη Μονάδα για την ετοιμότητα και την αμεσότητα που έχει επιδείξει στην ετοιμασία και την εφαρμογή του πλάνου».

Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Υγείας σημείωσε ότι στο Συμβούλιο, « επεσήμανα και την ανάγκη εφαρμογής των μηχανισμών της ΕΕ για την από κοινού προμήθεια εμβολίων, αντιϊκών φαρμακευτικών προϊόντων, ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, και άλλων αναγκαίων ειδών για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους διασυνοριακών απειλών. Το μέτρο αυτό, που υιοθετήθηκε από τα υπόλοιπα κράτη, αποτελεί ένα μέσο διασφάλισης ισότιμης πρόσβασης όλων των κρατών μελών της ΕΕ στις απαραίτητες θεραπείες, καθώς και βελτίωσης της αγοραστικής ισχύος τους, και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μικρές χώρες όπως η Κύπρος. Στόχος είναι η ανάπτυξη κοινών στοχευμένων ενεργειών μέσω των διαφόρων μηχανισμών της ΕΕ για την κοινή προμήθεια φαρμάκων και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού σε επαρκείς ποσότητες βάσει των αναγκών».

Τέλος, ο κ. Ιωάννου επανέλαβε τη διαπίστωση που καταγράφεται και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ότι «υπάρχει μεν ανησυχία και εγρήγορση σε όλα τα κράτη, χωρίς όμως να επικρατεί πανικός και παροξυσμός. Παρόλο που όπως έχω δηλώσει και παλαιότερα, δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να αποτρέψουμε την εμφάνιση κρούσματος σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, θέλω να καθησυχάσω τους πολίτες ότι, ως Κύπρος, λαμβάνουμε τα μέτρα που χρειάζεται και είμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση και ετοιμότητα».

Από πλευράς της, η Διευθύντρια των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας δρ Ελισάβετ Κωνσταντίνου πρόσθεσε πως «παρά τις εκτιμήσεις των αρμοδίων οργάνων, όπως είναι ο ΠΟΥ και το ECDC, η πιθανότητα εξάπλωσης της επιδημίας στις ευρωπαϊκές χώρες είναι χαμηλή, το Υπουργείο Υγείας συνεχίζει με τους σχεδιασμούς του και προσπαθεί να κάνει επικαιροποίηση των σχεδίων δράσης που υπάρχουν για περιπτώσεις επιδημίας και πανδημίας, ούτως ώστε να είμαστε έτοιμοι για το κάθε ενδεχόμενο».

Με τη σειρά της, η δρ Ιωάννα Γρηγορίου, Ιατρική Λειτουργός Εργασίας και Δημόσιας Υγείας, αναφερόμενη στα μέτρα που λαμβάνονται στα σημεία εισόδου της Δημοκρατίας σε συνεργασία με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, εξήγησε ότι με οδηγίες οι αεροπορικές εταιρείες δηλώνουν στους επιβάτες τους τα άτομα που έρχονται από Κίνα, και στη συνέχεια, τα άτομα αυτά μεταφέρονται από τους λειτουργούς της Hermes στα ιατρεία των αεροδρομίων, όπου γίνεται αξιολόγηση της κλινικής τους κατάστασης από τους επαγγελματίες υγείας και ανάλογα δίνονται οδηγίες για περαιτέρω χειρισμό. «Από τις 27 Ιανουαρίου μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου 2020, έχουν αξιολογηθεί 773 επιβάτες. Το πρώτο 10ήμερο, ο μέσος όρος των επιβατών που αξιολογείτο ήταν γύρω στα 55 άτομα την ημέρα, ενώ το τελευταίο 10ήμερα ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί στα 15-16 άτομα την ημέρα. Από αυτά τα περιστατικά είχαμε ένα περιστατικό που θεωρήθηκε ύποπτο και ακολουθήθηκε η διαδικασία για διερεύνηση και ένα δεύτερο περιστατικό που ήταν στο αεροπλάνο. Και στην περίπτωση που είναι κάποιο ύποπτο περιστατικό στο αεροπλάνο, ακολουθείται η διαδικασία και για το άτομο αυτό και για τα άτομα που ήταν σε στενή επαφή μαζί του, κοκ», είπε η δρ Γρηγορίου.

Σε ό,τι αφορά στα λιμάνια και τις μαρίνες, η δρ Γρηγορίου σημείωσε ότι, σε συνεργασία με την Αρχή Λιμένων, προωθήθηκε ερωτηματολόγιο στους ταξιδιωτικούς πράκτορες, οι οποίοι ακολούθως το προωθούν στα κρουαζιερόπλοια και τα εμπορικά πλοία. «Είναι υποχρεωμένοι όλοι οι επιβάτες και το πλήρωμα να απαντά σε δύο αρχικές ερωτήσεις. Αν υπάρχει κάποια θετική απάντηση σε αυτές τις δύο ερωτήσεις τότε ο επιβάτης είναι υποχρεωμένος να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο. Τα ερωτηματολόγια ανεβαίνουν σε μια πλατφόρμα, και από εκεί οι αρμόδιοι λειτουργοί υγείας ενημερώνουν άμεσα το 1420 για συντονισμό και περαιτέρω αξιολόγηση του περιστατικού. Μέχρι τώρα δεν είχαμε κάποιο περιστατικό στα λιμάνια και τις μαρίνες», εξήγησε.

Στα οδοφράγματα, ακολουθείται η ίδια διαδικασία με τη βοήθεια των Αστυνομικών που βρίσκονται στα σημεία και εάν υπάρξει θετική απάντηση, καλείται το 1420 που συντονίζει την περαιτέρω διαδικασία. Μέχρι τώρα, συμπλήρωσε, εντοπίστηκε μια σχετική περίπτωση, η οποία μετά από σχετική διερεύνηση φάνηκε ότι δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας.

Μιλώντας για τα μέτρα που λαμβάνονται στα νοσοκομεία, ο δρ Λίνος Χατζηχάννας, Λοιμωξιολόγος-Παθολόγος, διαβεβαίωσε ότι για τον χειρισμό περιστατικών κορωνοϊού ακολουθούνται καταγεγραμμένες οδηγίες που δίνονται από τον ΠΟΥ, το ECDC και το Public Health England. Στα νοσοκομεία υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι όπου γίνεται αρχική διερεύνηση των περιστατικών και χώροι για απομόνωση των ασθενών. Το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο για τη χρήση του ειδικού προστατευτικού εξοπλισμού και στην εφαρμογή των πρωτοκόλλων που ακολουθούνται, δήλωσε, σημειώνοντας ότι η ετοιμασία του αποτελέσματος από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου σε σύντομο χρονικό διάστημα, δίνει τη δυνατότητα λήψης περαιτέρω μέτρων διαχείρισης των περιστατικών.

Στη συνέχεια, ο δρ Κώστας Κωνσταντίνου, Λοιμωξιολόγος-Παθολόγος, μιλώντας για τον τρόπο διαχείρισης των ατόμων που έρχονται σε επαφή με κάποιο ύποπτο ή επιβεβαιωμένο περιστατικό, σημείωσε ότι «ακολουθούμε τις υποδείξεις που έχουμε από τον ΠΟΥ και το ECDC. Ανάλογα με το είδος της επαφής τα κατατάσσουμε σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου και κάποιοι χωρίς καθόλου κίνδυνο, και ανάλογα με την κατηγορία που τα κατατάσσουμε δίνουμε και τις κατάλληλες οδηγίες, που μπορεί να ξεκινούν από απλή ενημέρωση, δίνουμε τα τηλέφωνα και αν συμβεί κάτι τις επόμενες μέρες ζητούμε να επικοινωνήσουν μαζί μας. Μπορούμε να τους τηλεφωνούμε εμείς για να παρακολουθούμε την αυτό-εξέτασή τους και αν συμβεί οτιδήποτε για 14 μέρες, να μας ενημερώνουν. Μπορούμε να φτάσουμε στον κατ’ οίκον περιορισμό όπου εκεί μιλάμε καθημερινά μαζί τους και αν χρειαστεί στέλνουμε άτομο για να τους παρακολουθεί. Το τελευταίο πιο προχωρημένο μέτρο είναι να χρησιμοποιήσουμε και τους χώρους απομόνωσης για να τους βάλουμε εκεί για να τους παρακολουθούμε για 14 μέρες. Όλα αυτά γίνονται βάσει πρωτοκόλλων και αυτό έγινε στα περιστατικά που είχαμε να αντιμετωπίσουμε».

Ακολούθως, ερωτηθείς εάν ισχύουν οι πληροφορίες ότι το Νοσοκομείο Κυπερούντας ετοιμάζεται για να χρησιμοποιηθεί ως κέντρο ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης ασθενών με κορωνοϊό, ο Υπουργός Υγείας διευκρίνισε ότι «έχει εξευρεθεί χώρος, όπου, σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί ένα περιστατικό, τότε αυτοί που θεωρούνται υψηλού κινδύνου από τις επαφές του, πρέπει να μπουν σε απομόνωση για 14 μέρες. Μπορεί να μην έχουν παρουσιάσει συμπτώματα, αλλά πρέπει να μπουν σε καραντίνα για να μην υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθεί και κάποιος άλλος και να παρακολουθούνται. Έχει εξευρεθεί ο χώρος που είναι πλησίον του Νοσοκομείου Κυπερούντας, ούτως ώστε να εξυπηρετούνται με νοσηλευτές και ιατρούς εάν και εφόσον χρειαστεί σε καθημερινή βάση». Ο συγκεκριμένος χώρος διαθέτει τις υποδομές για να μπορούν να διαμείνουν τα άτομα που θα έχουν έρθει σε επαφή με το επιβεβαιωμένο περιστατικό, πρόσθεσε ο κ. Υπουργός. Ξεκαθάρισε δε πως τη διαχείριση επιβεβαιωμένων περιστατικών την αναλαμβάνουν τα Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λεμεσού και το Μακάρειο Νοσοκομείο αν πρόκειται για παιδιά. 

«Στο πλαίσιο του προγραμματισμού, αν και είναι ακραίο σενάριο, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτα, υπάρχει πλάνο, σε περίπτωση που εξελιχθεί σε πανδημία και τότε θα είναι δεκάδες τα περιστατικά, πώς θα αντιμετωπιστούν. Τότε δεν θα είναι μόνο τα δημόσια νοσηλευτήρια, αλλά και τα ιδιωτικά νοσοκομεία και υπάρχει ήδη πλάνο, έγιναν επαφές και με τον ΠΙΣ και με τον ΠΑΣΙΝ για να αρχίσει η ενημέρωση, εάν και εφόσον χρειαστεί, να γνωρίζουν όλοι το πλάνο δράσης. Πρόκειται για ακραίο σενάριο, αλλά δεν παύει να είμαστε σε εγρήγορση, ούτως ώστε αν και εφόσον χρειαστεί να είμαστε έτοιμοι», τόνισε ο κ. Ιωάννου.

Κληθείς να πει πόσο αυξημένες είναι οι πιθανότητες να εμφανιστεί κρούσμα στην Κύπρο, ο κ. Υπουργός επανέλαβε ότι πάντα υπάρχει η πιθανότητα να παρουσιαστεί περιστατικό κορωνοϊού σε οποιαδήποτε χώρα. Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, δεν έχει αλλάξει κάτι και δεν υπάρχει κάποιο δεδομένο που να αυξάνει ή να μειώνει το ρίσκο να υπάρξει κρούσμα. «Από εκεί και πέρα, εμείς ακολουθούμε τα πιο αυστηρά πρωτόκολλα. Για παράδειγμα, στο Συμβούλιο την Πέμπτη αποφασίστηκε όπως σε όλα τα σημεία εισόδου δίνεται η απαραίτητη ενημέρωση στους ταξιδιώτες και ότι υπάρχουν πλάνα δράσης σε περίπτωση ύποπτου ή επιβεβαιωμένου περιστατικού. Εμείς αυτά τα είχαμε κάνει πριν τρεις εβδομάδες, και όχι μόνο δίνουμε την απαραίτητη ενημέρωση στον κόσμο, αλλά έχουμε προβεί και σε επιπλέον ενέργειες, διότι επαφίεται και στον κάθε επισκέπτη να έρθει να δηλώσει αν ήταν στην Κίνα ή όχι, υπάρχει η κοινωνική ευθύνη. Όπως δήλωσα, σαν χώρα είχαμε πάρει και συγχαρητήρια για τα μέτρα που λάβαμε που ήταν τα πιο αυστηρά, ούτως ώστε να ελαχιστοποιήσουμε όσο το δυνατό γίνεται την πιθανότητα εμφάνισης. Αυτό δεν μπορεί κανένας να το προδικάσει», εξήγησε.

Τέλος, ερωτηθείς εάν θα γίνουν προσπάθειες επαναπατρισμού Κύπριων που βρίσκονται στην Κίνα, ο κ. Ιωάννου απάντησε πως αυτό θα γίνει σε περίπτωση που ζητηθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω της Πρεσβείας της Δημοκρατίας στην Κίνα. Ο τρόπος που θα αντιμετωπιστούν τα άτομα αυτά, θα εξαρτηθεί από πού έρχονται, είπε ο δρ Κωνσταντίνου. Ειδικά, αν το άτομο έρθει από την πόλη Γουχάν, που είναι το επίκεντρο της επιδημίας, τότε θα αντιμετωπιστεί ως ύποπτο περιστατικό και θα μπει σε καραντίνα για 14 μέρες. Αν έρθει από άλλη περιοχή της Κίνας, θα αντιμετωπιστεί όπως αντιμετωπίζεται οποιοσδήποτε ταξιδέψει από Κίνα.