Η πολωνική επιτροπή έρευνας, στην οποία είχε ανατεθεί η διασαφήνιση των αιτιών του αεροπορικού δυστυχήματος το 2010 στο Σμολένσκ, στη Ρωσία, στο οποίο είχε σκοτωθεί ο Πρόεδρος Λεχ Κατσίνσκι, απέδωσε το δυστύχημα σε δύο εκρήξεις μηχανισμών που είχαν τοποθετηθεί στο αεροσκάφος.

«Η αληθινή αιτία της καταστροφής του Σμολένσκ ήταν δύο εκρήξεις στην τελική φάση της πτήσης», αναφέρεται στην έκθεση της επιτροπής.

Το Κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, δίδυμου αδελφού του εκλιπόντος προέδρου, υποστηρίζει εδώ και χρόνια τη θέση της έκρηξης, την οποία είχε αποκλείσει η προηγούμενη επιτροπή, που είχε συσταθεί από τη φιλελεύθερη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ.

Η επιτροπή εκείνη είχε αποδώσει την πτώση του αεροσκάφους και τον θάνατο των 96 επιβαινόντων σε αυτό, στις 10 Απριλίου 2010, στις κακές μετεωρολογικές συνθήκες, καθώς και σε λάθη των Πολωνών πιλότων και των Ρώσων ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας.

Η έκθεση των 300 και πλέον σελίδων, που αναρτήθηκε σήμερα στον ιστότοπο της δεύτερης επιτροπής, αφήνει να εννοηθεί πως εκρηκτικοί μηχανισμοί μπορεί να είχαν τοποθετηθεί στη διάρκεια επισκευών του αεροσκάφους στη Ρωσία, λίγο καιρό πριν.

Οι επισκευές αυτές, υπογραμμίζει η επιτροπή, πραγματοποιήθηκαν στα εργοστάσια Aviakor της Σαμάρα «που ανήκε εκείνη την εποχή στον Ρώσο ολιγάρχη Όλεγκ Ντεριπάσκα, φίλο του τότε πρωθυπουργού της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν».

Η επιτροπή χρησιμοποιεί προσεκτική γλώσσα, κάνοντας λόγο για «πιθανότητες» να είχαν τοποθετηθεί εκρηκτικά και να πυροδοτήθηκαν «στον επιθυμητό χρόνο και χώρο με τη χρήση ενός κωδικοποιημένου ραδιομηνύματος».

Η έκθεση αναφέρει πως ίχνη εκρηκτικών βρέθηκαν σε συντρίμμια του αεροσκάφους και παραθέτει την καταγραφή των τελευταίων δευτερολέπτων της πτήσης, όπου ακούγεται ένας κρότος τον οποίο ακολουθούν επιφωνήματα από το πλήρωμα.

Ο θόρυβος αυτός ερμηνεύεται από την επιτροπή ως η πρώτη έκρηξη, ενώ για τους συντάκτες της πρώτης έρευνας πρόκειται για την πρόσκρουση του αεροσκάφους σε ένα δέντρο.

Η νέα έκθεση κατηγορεί εξάλλου τους Ρώσους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ότι διαβίβασαν «εν γνώσει τους» λανθασμένες πληροφορίες στους Πολωνούς κυβερνήτες του αεροσκάφους.

Επιδιώκοντας να ταυτοποιήσει εκείνους που ενδεχομένως είχαν διατάξει την επιχείρηση, η έκθεση κάνει λόγο για «παράνομη ανάμιξη» με στόχο τον Πρόεδρο Κατσίνσκι λόγω της πολιτικής του που ήταν αντίθετη στα συμφέροντα της Μόσχας, χωρίς ωστόσο να κάνει λόγο για «επίθεση», όπως είχε κάνει προχθές, Κυριακή, ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, υποσχόμενος ότι θα παρουσιάσει αποδείξεις και ζητώντας όσοι ευθύνονται «στην Πολωνία, αλλά κυρίως στη Ρωσία» να ταυτοποιηθούν και να τιμωρηθούν.

Η Μόσχα αρνείται να επιστρέψει τα συντρίμμια του αεροσκάφους, που ζητά εδώ και χρόνια η Βαρσοβία, λέγοντας ότι θα μπορέσει να το κάνει μόνο όταν θα έχει ολοκληρώσει τη δική της έρευνα.