Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αποφάσισε να διακόψει οποιαδήποτε επικοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης εξαιτίας της απόφασης του Ουκουμενικού Πατριαρχείου να χορηγήσει αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας και να επαναφέρει τον σχισματικό Πατριάρχη Φιλάρετο στην κανονικότητα της Εκκλησίας αλλά και τον σχισματικό Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Μαλέτιτς, της λεγόμενης “Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας”.

Ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας, εξέφρασε την ελπίδα πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης θα αλλάξει τη θέση του για το Ουκρανικό ζήτημα. 

Η διάσταση Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης αναμένεται να περάσει σε όλα τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και Εκκλησίες, που θα κληθούν, έστω και σε δεύτερο χρόνο, να λάβουν θέση. Αναμένεται ότι θα προκληθούν ρήξεις στις σχέσεις των Ορθόδοξων Εκκλησιών. 

Το σύνολο της Ορθοδοξίας συγκροτούν 14 Πατριαρχεία και Αυτοκέφαλες Εκκλησίες: Οικουμενικό, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, Ρωσίας, Ρουμανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας, Κύπρου, Ελλάδος, Αλβανίας, Πολωνίας, Τσεχίας και Σλοβακίας. Όταν θα εκλεγεί επικεφαλής της νέας Ουκρανικής Εκκλησίας και θα κληθεί να παραλάβει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον Τόμο Αυτοκεφαλίας (την ιδρυτική διακήρυξη της Εκκλησίας), τα υπόλοιπα 12 Πατριαρχεία και Εκκλησίες –πλην του Οικουμενικού και της Μόσχας– θα κληθούν να αποδεχθούν τη νέα Εκκλησία. Η στάση καθενός εξ’ αυτών θα αποτελέσει μέτρο της ισχύoς των δύο.

Ανησυχία εκφράζει το Κρεμλίνο

Την ανησυχία του εκφράζει το Κρεμλίνο για το ρήγμα στις σχέσεις της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ευελπιστεί ότι τα συμφέροντα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα ληφθούν υπ’ όψιν, χωρίς ωστόσο να διασαφηνίζει ποια είναι αυτά τα συμφέροντα.

Ο Εκπρόσωπος του Ρώσου Προέδρου Ντιμίτρι Πεσκόφ ανέφερε:

“Είναι βέβαια φυσικό να παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά και με μεγάλη ανησυχία το πώς εξελίσσονται οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αυτό μας ανησυχεί. Ελπίζουμε ότι παρόλα αυτά η σοφία θα θριαμβεύσει, όμως την ίδια στιγμή ελπίζουμε ότι όλα τα συμφέροντα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα ληφθούν υπ όψιν”.

Παράλληλα πρόσθεσε ότι: “Όσον αφορά στα συμφέροντα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η ίδια η Εκκλησία πρέπει να δώσει διευκρινίσεις. Εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε στις εκκλησιαστικές υποθέσεις”.

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έθεσε το θέμα πρόσφατα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, λέγοντας ότι οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα επηρεάσουν τη ζωή των πιστών της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία.

Πολιτικές αντιδράσεις

Εν το μεταξύ παρατηρήθηκαν έντονες αντιδράσεις στη Μόσχα, όσον αφορά την παραχώρηση αυτοκέφαλου στην Ουκρανική εκκλησία και τις γεωπολιτικές προεκτάσεις.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ έχουν εμπλοκή στο ζήτημα.

“Οι ΗΠΑ στηρίζουν ευθέως τις προκλήσεις που αφορούν τις μη κανονικές εκκλησίες στην Ουκρανία. Το ουκρανικό Πατριαρχείο δεν γύρισε την πλάτη του στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία γιατί η ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου της Μόσχας αντιτίθεται στις προκλήσεις που προχωρά ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος της Κωνσταντινούπολης με την ευθεία δημόσια υποστήριξη της Ουάσιγκτον”.