Θολό παραμένει το τοπίο μετά τη συντριβή εχθές στη Ρωσία ενός ιδιωτικού αεροσκάφους Embraer που μετέφερε τον Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της στρατιωτικής εταιρείας Βάγκνερ, και άλλα εννέα άτομα.

Η ρωσική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας Ροσαβιάτσια επιβεβαίωσε πριν από μερικές ώρες και επίσημα πως ο 62χρονος Πριγκόζιν και ο κυριότερος στρατιωτικός ηγέτης της εταιρείας του, Ντμίτρι Ούτκιν επέβαιναν στο ιδιωτικό τζετ, που εκτελούσε πτήση από η Μόσχα προς την Αγία Πετρούπολη και κατέπεσε στην περιφέρεια Τβερ, χωρίς να επιζήσει κανείς.

Ωστόσο, σύμφωνα με βρετανικά ΜΜΕ, κυκλοφορούν ευρέως φήμες ότι ο 62χρονος αρχηγός της Βάγκνερ, που προχώρησε σε εξέγερση των μισθοφόρων του εναντίον της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας τον περασμένο Ιούνιο, μπορεί και να… σκηνοθέτησε τον θάνατό του και να το έσκασε με άλλο αεροσκάφος.

The bodies of those killed in the crash of the plane Embraer Legacy 600, owned by Yevgeny Prigozhin, are sent for forensic examinationSeveral channels report that 2 buses left the scene at 6 am.According to preliminary data, the remains will be taken to the Tver morgue on… pic.twitter.com/Q1zDzXvEYQ

— Sprinter (@Sprinter99800) August 24, 2023

Σύμφωνα με την Daily Mail, οι φήμες βασίζονται στο γεγονός ότι ένα δεύτερο αεροσκάφος που συνδέεται με τη Βάγκνερ εντοπίστηκε σε ραντάρ να κάνει ζιγκ-ζαγκ πάνω από την περιοχή Τβερ όπου συνετρίβη τo Embraer. «Αυτή δεν θα ήταν η πρώτη φορά που καταφέρνει να εξαφανιστεί με επιτυχία» εξηγεί η βρετανική εφημερίδα, προσθέτοντας ότι ο Πριγκόζιν είχε κηρυχτεί επίσημα νεκρός στην Αφρική το 2019, προτού τελικά επανεμφανιστεί πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Για τον Κιρ Τζάιλς, αναλυτή του think tank «Chatham House» που έχει την έδρα του στο Λονδίνο, η παρουσία του ονόματος του Πριγκόζιν στη λίστα των επιβατών του μοιραίου Embraer δεν σημαίνει και πολλά πράγματα. «Ανακοινώθηκε ότι ένας άνδρας ονόματι Γιεβγκένι Πριγκόζιν επέβαινε στο αεροσκάφος. Όμως έχει γίνει επίσης γνωστό ότι πολλά άτομα άλλαξαν το όνομά τους σε “Γεβγκένι Πριγκόζιν”, στο πλαίσιο της προσπάθειας του αρχηγού της Βάγκνερ να μετακινείται με μυστικότητα. Δεν θα εκπλαγώ πολύ αν ξαφνικά εμφανιστεί σε νέο βίντεο από την Αφρική».

Prigozhin was listed among the passengers of Embraer private jet that crashed in Tver region. Utkin was also onboard. Two months after the mutiny. pic.twitter.com/t1InmYexRB

— Maria Avdeeva (@maria_avdv) August 23, 2023

Υπενθυμίζεται ότι ο κατάλογος των επιβατών που δημοσιοποίησε η Ροσαβιάτσια, επιβεβαιώνοντας τον θάνατο του Πριγκόζιν και του Ούτκιν, περιλάμβανε και το όνομα του Βαλερί Τσεκάλοφ, του επικεφαλής της ασφάλειας του ηγέτη της εταιρείας μισθοφόρων. Στο αεροσκάφος «επέβαιναν δέκα άνθρωποι, ανάμεσά τους τρία μέλη του πληρώματος. Κατά τις πρώτες πληροφορίες, όλοι οι επιβαίνοντες στο αεροσκάφος είναι νεκροί», ανέφερε νωρίτερα μέσω Telegram το ρωσικό υπουργείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καταστάσεων.

Απειλές από «μαχητές της Βάγκνερ: «Ετοιμαστείτε, ερχόμαστε»

Κανάλια στο Telegram που συνδέονται με τον Πριγκόζιν ανακοίνωσαν τον θάνατό του λίγη ώρα μετά τη συντριβή του αεροσκάφους, υποδεικνύοντας ως ένοχους «προδότες» στη Ρωσία.

Παρόλο που η αιτία της συντριβής δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί, στα ρωσικά social media κυκλοφορεί έντονα η θεωρία ότι προκλήθηκε από κρυμμένη βόμβα μέσα σε μια κάσα με ακριβά κρασιά που βρισκόταν στο αεροσκάφος.

Σύμφωνα με τη Sun, «στελέχη της Βάγκνερ» κατηγόρησαν εχθές το βράδυ ευθέως το Κρεμλίνο για τη δολοφονία του ηγέτη τους. «Εάν οι πληροφορίες ότι ο Πριγκόζιν είναι νεκρός επιβεβαιωθούν θα οργανώσουμε νέα πορεία για τη δικαιοσύνη στη Μόσχα», ανέφεραν χαρακτηριστικά, μια αναφορά στην επέλαση των ανταρτών μισθοφόρων προς τη ρωσική πρωτεύουσα τον περασμένο Ιούνιο.

Σε ένα βίντεο που δημοσιεύουν βρετανικά ΜΜΕ, ένοπλοι άνδρες που ισχυρίζονται ότι είναι μαχητές της Βάγκνερ προειδοποιούν ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει. «Πολλοί μιλούν αυτή τη στιγμή για το τι πρόκειται να κάνει η Βάγκνερ. Ένα πράγμα μπορούμε να σας πούμε. Αυτή είναι μόνο η αρχή. Ετοιμαστείτε, ερχόμαστε».

Φλεγόμενα συντρίμμια

Βίντεο, την αυθεντικότητα των οποίων το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως δεν έχει μπορέσει να επαληθεύσει μέχρι στιγμής, μεταφορτώθηκαν σε λογαριασμούς στην πλατφόρμα Telegram, και δείχνουν φλεγόμενα συντρίμμια σε χωράφι, ή ακόμη αεροσκάφος να πέφτει από τον ουρανό. Σύμφωνα με ένα κανάλι στην πλατφόρμα, ακούστηκαν «εκρήξεις» προτού συντριβεί το αεροσκάφος. Σύμφωνα με δεύτερο –το Grey Zone, το οποίο φέρεται να έχει σχέσεις με τη Βάγκνερ–, το αεροσκάφος καταρρίφθηκε.

Οι πληροφορίες αυτές είναι αδύνατο να επιβεβαιωθούν με ανεξάρτητο τρόπο.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο των υπηρεσιών πρώτων βοηθειών που επικαλέστηκε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, ως αργά το βράδυ είχαν ανασυρθεί οκτώ πτώματα. Το TASS έκανε λόγο για επτά.

Διενεργείται έρευνα για «παραβίαση των κανόνων ασφαλείας των αεροπορικών μεταφορών». Ομάδα έρευνας «εστάλη επιτόπου (…) για να εξακριβώσει τα αίτια του δυστυχήματος», σύμφωνα με ανακοίνωση της ρωσικής επιτροπής έρευνας (σ.σ. εισαγγελίας).

Σύμφωνα με τη Ροσαβιάτσια, το αεροσκάφος ανήκε στην εταιρεία MNT-Aero, η οποία ειδικεύεται στις αεροπορικές μεταφορές επιχειρηματιών.

‼️ State TV channel Russia 24: Yevgeny Prigozhin has diedThis is the first official report at the federal level about his death.Russian media publish photos from the crash site of an Embraer ERJ-135BJ Legacy 600 business jet.Meanwhile, Putin has urgently left Kursk.”If… pic.twitter.com/9iCi2Z47cl

— NEXTA (@nexta_tv) August 23, 2023

Ο Πούτιν εξαίρει τους στρατιώτες

Ενώ οι επιχειρήσεις συνεχίζονταν, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εκφώνησε ομιλία με την ευκαιρία της 80ής επετείου από τη μάχη του Κουρσκ, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πηγαίνοντας σε αυτή την περιφέρεια της νοτιοδυτικής Ρωσίας, που γειτονεύει με την Ουκρανία.

Χωρίς να αναφερθεί στη συντριβή, ο κ. Πούτιν εξήρε την «αφοσίωση» και την «πίστη» των ρώσων στρατιωτικών στην Ουκρανία, που «πολεμούν με θάρρος και αποτελεσματικότητα».

Ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχάιλο Ποντολιάκ δεν έχει καμιά αμφιβολία ότι ο Γεβγκένι Πριγκόζιν εξοντώθηκε από το Κρεμλίνο.

«Η θεαματική εξόντωση του Πριγκόζιν και του διοικητή της Βάγκνερ δυο μήνες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος είναι μήνυμα του Πούτιν προς τις ρωσικές ελίτ ενόψει των εκλογών του 2024», ανέφερε μέσω X (του πρώην Twitter), προσθέτοντας πως ο κ. Πούτιν «δεν συγχωρεί κανέναν».

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την πλευρά του είπε πως δεν θα τον «εξέπληττε» ο πιθανός θάνατος του επικεφαλής της Βάγκνερ. «Ελάχιστα πράγματα γίνονται στη Ρωσία χωρίς να το ξέρει ο Πούτιν», είπε.

Η επικεφαλής της εξόριστης λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τσιχανούφσκαγια έκρινε πως ο Γεβγκένι Πριγκόζιν ήταν «δολοφόνος» που «δεν θα λείψει σε κανέναν».

Εξέφρασε την ελπίδα της μέσω X πως ο θάνατός του θα σημάνει τον τερματισμό «της παρουσίας της Βάγκνερ στη Λευκορωσία», χώρα που συγκαταλέγεται στους κυριότερους συμμάχους της Μόσχας.

Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, που για χρόνια θεωρείτο άνθρωπος του κύκλου του Βλαντίμιρ Πούτιν, μετατράπηκε σε «προδότη» όταν στασίασε τον Ιούνιο εναντίον του επικεφαλής του γενικού επιτελείου Βαλερί Γκεράσιμοφ και του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σoϊγκού και μαζί με τους άνδρες του πήγε να «καταλάβει» το αρχηγείο του ρωσικού στρατού στον Ροστόφ στον Ντον (νότια), προτού μισθοφόροι του κινηθούν προς τη Μόσχα.

Ο κ. Πούτιν είχε μιλήσει για «προδοσία» και κίνδυνο «εμφυλίου πολέμου» λόγω «υπέρμετρης φιλοδοξίας», χωρίς ποτέ να προφέρει το όνομά του.

Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν τερμάτισε αυτή την ανταρσία, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, πολύ γρήγορα. Ματαιώθηκε την 24η Ιουνίου, δυνάμει συμφωνίας που προέβλεπε τη μετεγκατάστασή του στη Λευκορωσία, ενώ στους μαχητές του προσφέρθηκε η επιλογή να πάνε μαζί του, να ενταχθούν στον ρωσικό στρατό, ή να επανέλθουν στην πολιτική ζωή.

Βίντεο στην Αφρική

Τη Δευτέρα, κυκλοφόρησε βίντεο του επικεφαλής της Βάγκνερ από κανάλια στο Telegram, στο οποίο διαβεβαίωνε πως βρίσκεται στην Αφρική. Σε τοπίο με φόντο την έρημο, κρατώντας τουφέκι εφόδου στα χέρια, έλεγε πως «εργάζεται» για «κάνει τη Ρωσία ακόμη πιο μεγάλη σε όλες τις ηπείρους» και «την Αφρική ακόμα πιο ελεύθερη».

Μετά την εξέγερση, μέρος των μισθοφόρων της Βάγκνερ πήγε στη Λευκορωσία με αποστολή την εκπαίδευση μονάδων του στρατού.

Wagner boss Prigozhin reappears in Africa. (ENGLISH SUBTITLES)🎙Follow @AussieCossack pic.twitter.com/ZuTj6djkDt

— Aussie Cossack (@aussiecossack) August 21, 2023

Για λόγους που ουδέποτε εξηγήθηκαν, ο επικεφαλής της Βάγκνερ έμοιαζε να έχει τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα στη Ρωσία, παρά το καθεστώς παρία που είχε πλέον. Συμμετείχε μερικές ημέρες μετά την εξέγερση σε συνεδρίαση στο Κρεμλίνο.

Στην Ουκρανία, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν είχε διακριθεί στη μακρά και πολυαίμακτη μάχη της Μπαχμούτ (ή Αρτιόμοβσκ όπως την έλεγε εκείνος, χρησιμοποιώντας τη σοβιετική ονομασία της), στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Οι άνδρες του, πολλοί από τους οποίους είχαν στρατολογηθεί σε φυλακές, την κατέλαβαν τον Μάιο, αφού υπέστησαν πολύ βαριές απώλειες. Ο ίδιος ο επικεφαλής της Βάγκνερ χαρακτήριζε την πόλη «μηχανή του κιμά».

Σε ακριβώς αυτή τη μάχη οφειλόταν η διένεξή του με τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία. Την κατηγόρησε για ανικανότητα και κατήγγειλε πως δεν δίνονταν στους μισθοφόρους του επαρκείς ποσότητες πυρομαχικών, ειδικά του πυροβολικού.

Η Βάγκνερ έχει δράσει σε χώρες της Αφρικής, ιδίως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο Μαλί, στη Λιβύη.

Τον Ιούλιο, ο πρόεδρος Πούτιν είπε πως πρότεινε στους άνδρες της Βάγκνερ να υπηρετήσουν υπό τη διοίκηση κάποιου άλλου, αξιωματικού του τακτικού στρατού, αλλά ο επικεφαλής τους αρνήθηκε αυτή την προσφορά.