Για το παζάρι με την Τουρκία ετοιμάζονται οι ΗΠΑ στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, την Τρίτη και την Τετάρτη, ενώ πριν από λίγο έγινε γνωστό πως ο Αμερικανός πρόεδρος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν όπου αποφασίστηκε η συνάντησή τους στη Λιθουανία.

Τα θέματα που θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα της διμερούς επαφής είναι τα μαχητικά F-16 και η ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλναντική Συμμαχία.  Οι πιέσεις προς την Άγκυρα να άρει το βέτο για την προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αναμένεται να ενταθούν, όμως πιθανόν η Άγκυρα να ζητήσει ως αντάλλαγμα από την Ουάσινγκτον να ανάψει το πράσινο φως για την πώληση των μαχητικών F-16, κάτι που έχει προκαλέσει ενστάσεις στους κόλπους των Δημοκρατικών λόγω φόβου κλιμάκωσης προκλητικών ενεργειών σε βάρος της Ελλάδας.

Στα μηνύματά του, στη διάρκεια συνέντευξης, ο Μπάιντεν λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα αιτήματα της Άγκυρας όσο όμως και την επιστολή των  έξι Αμερικανών βουλευτών για να μην πουληθούν τα F-16 τόνισε μεταξύ άλλων:  «Αυτό που προσπαθώ να κάνω ειλικρινά είναι να πετύχω μια συνεργασία, στην οποία ενισχύουμε το NATO όσον αφορά την στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας ώστε να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί στην Συμμαχία».

Η τουρκική προεδρία επιβεβαίωσε, από την πλευρά της, την τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον Αμερικανό ομόλογό του.

Ο Ερντογάν ανέφερε στην τηλεφωνική συνομιλία στον Μπάιντεν ότι η Στοκχόλμη έχει λάβει μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση ώστε η Άγκυρα να επικυρώσει την υποψηφιότητά της, αναφερόμενος σε αντιτρομοκρατικό νόμο που ψήφισε η Σουηδία, αλλά ότι αυτά τα μέτρα δεν ήταν χρήσιμα καθώς υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) συνεχίζουν να πραγματοποιούν διαδηλώσεις στη Σουηδία.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης για την παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-16 καθώς για το καθεστώς της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.

«Οι ηγέτες συμφώνησαν έχουν κατ’ ιδίαν συνάντηση στο Βίλνιους (σ.σ. στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ) και να συζητήσουν λεπτομερώς τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ και περιφερειακά ζητήματα», συμπληρώνει η ανακοίνωση.

Το μήνυμα Μπάιντεν για τα F-16 και την Ελλάδα

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια αποκλειστικής συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN, στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του NATO που θα πραγματοποιηθεί στην Λιθουανία το διήμερο 11 – 12 Ιουλίου και στην προσπάθεια στρατιωτικής ενίσχυσης τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, κάνοντας μάλιστα αναφορά και στην πώληση των μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε μεταξύ άλλων ότι η Σύνοδος Κορυφής του NATO πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία η Σουηδία επιθυμεί να ενταχθεί στη Συμμαχία, αντιμετωπίζοντας ωστόσο την αντίσταση τόσο της Τουρκίας όσο και της Ουγγαρίας. Στο σημείο αυτό, ο Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι είναι αισιόδοξος για την εισδοχή της Σουηδίας στο NATO, αφού το «εμπόδιο» είναι η αναβάθμιση του στόλου μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16 της Τουρκίας του ΝΑΤΟ, λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Η Τουρκία αναζητά τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια. Άρα λοιπόν, αυτό που προσπαθώ να κάνω ειλικρινά είναι να πετύχω μια συνεργασία, στην οποία ενισχύουμε το NATO όσον αφορά την στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας ώστε να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί στην Συμμαχία».

.@POTUS Turkey is looking for modernization of F16. PM Mitsotakis is also looking for some help, so what I’m trying to do is, put together a little bit of a consortium, where we’re strengthening NATO in terms of military capacity of both Gr and Turkey, and allow Sweden to come in

Advertisement

— Lena Argiri (@lenaargiri) July 9, 2023

Αμερικανοί βουλευτές στον Μπλίνκεν: Να διασφαλιστεί ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα F-16 κατά της Ελλάδας

Παρέμβαση στον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Άντονι Μπλίνκεν έκαναν έξι Αμερικανοί βουλευτές, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στο ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Οι βουλευτές ζητούν να δημιουργηθεί ένας εποπτικός μηχανισμός που θα διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.

Στην επιστολή τους, οι βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επισημαίνουν ότι ο εποπτικός μηχανισμός θα μπορεί να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμη και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Επίσης, επισημαίνουν ότι με αυτόν τον τρόπο, η Άγκυρα δεν θα προβεί σε ενέργειες που υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Την επιστολή υπογράφουν οι βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Ακολουθεί η Επιστολή των Αμερικανών βουλευτών στον Μπλίνκεν

Γράφουμε σχετικά με τις αναφερόμενες συζητήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού σε σχέση με την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ. Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναδείξει τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνέχισε να κρατά όμηρο την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αποκτήσει F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά ταύτα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συναντήθηκαν πρόσφατα με ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου, τα οποία έχουν την ευθύνη για την έγκριση των πωλήσεων όπλων, για να διασφαλίσουν ότι το Κογκρέσο «δεν θα τους παρακάμψει εάν επιδιώξουν μια συμφωνία με την Τουρκία που θα συνδέει την πώληση F-16 με την έγκριση της ‘Αγκυρας για την ένταξη της Σουηδία (στο ΝΑΤΟ)».

Ανησυχούμε για αυτά τα δημοσιεύματα δεδομένων των σταθερών δηλώσεων της κυβέρνησης ότι οι πωλήσεις των F-16 δεν συνδέονται με την ένταξη της Σουηδίας. Καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να πιέσει το Κογκρέσο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς να εγκρίνουν την πώληση των F-16 και του κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, είναι επιτακτική ανάγκη οποιαδήποτε συμφωνία να προστατεύει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας του ΝΑΤΟ και όχι απλώς την ένταξη της Σουηδίας.

Η επιθετικότητα της Τουρκίας στην περιοχή -η οποία απειλεί την ίδια τη «σταθερότητα στο Αιγαίο», η αξία της οποίας αναγνωρίζεται τόσο από τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σάλιβαν σε πρόσφατες ανακοινώσεις – πρέπει να σταματήσει προκειμένου οι ΗΠΑ να μεταφέρουν με υπεύθυνο τρόπο νέα όπλα στην ‘Αγκυρα. Πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις που να αποκλείουν τη χρήση αμερικανικών όπλων για την πρόκληση σύγκρουσης εντός του ΝΑΤΟ. Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσογείου που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ ή την αρχιτεκτονική ασφάλειας του ΝΑΤΟ.

Όπως γνωρίζετε, μετά την ειδοποίηση του Κογκρέσο για την πρόθεσή της να προχωρήσει στην πώληση αμυντικών συστημάτων, η αμερικανική κυβέρνηση θα απαντήσει στην Επιστολή Αίτησης της χώρας (Τουρκίας) με Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA), η οποία θα αναφέρει λεπτομερώς τους όρους, τις προϋποθέσεις, και τους μηχανισμούς εποπτείας που διέπουν τα είδη (του αμυντικού εξοπλισμού) που θα καλύπτονται από την πώληση.

Επιπλέον, όλα τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα που πωλούνται, μισθώνονται ή εξάγονται βάσει του Νόμου περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων (AECA) υπόκεινται σε παρακολούθηση της τελικής τους χρήσης για να διασφαλιστεί ότι ο παραλήπτης συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσον αφορά τη χρήση, τις μεταφορές και την ασφάλεια των συστημάτων. (Αυτές οι απαιτήσεις) διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες και τις πολιτικές εξαγωγής όπλων των ΗΠΑ. Μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας, εναπόκειται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να εφαρμόσει την παρακολούθηση τελικής χρήσης, όπως απαιτείται από την αμερικανική νομοθεσία και προσδιορίζεται στους όρους του LOA.

Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με το 73% των βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ.

Αν και χαιρετίζουμε την παρούσα παύση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας στην περιοχή, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει αλλάξει πολιτική. Η εντύπωση ότι η Τουρκία έχει βελτιώσει τις σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο Ελλάδα, διαψεύδεται από το γεγονός ότι η ‘Αγκυρα διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας.

Η Τουρκία συνεχίζει επίσης να κατέχει το ρωσικό πυραυλικά συστήματα S-400, η αγορά του οποίου αποτέλεσε τη βάση για την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως σε επιστολή που σας εστάλη τον Νοέμβριο του 2021, οι ειδικοί έχουν σημειώσει ότι η παροχή κιτ εκσυγχρονισμού της Τουρκίας εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους συνεγκατάστασης, εφόσον η Τουρκία διαθέτει τους ρωσικούς S-400. Η πολεμική συμπεριφορά της Τουρκίας έναντιον της Ελλάδας – ενός πραγματικά αξιόπιστου και δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ – και η απειλή από τη συνεχιζόμενη κατοχή των S-400 στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να παραμείνουν απαρατήρητες καθώς η κυβέρνηση εξετάζει μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς και ουσιαστικούς μηχανισμούς που να προβλέπουν παύση, καθυστέρηση ή απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.