Περίπου ένα εκατομμύριο νέες αιτήσεις ασύλου υποβλήθηκαν στην ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού της ΕΕ για το Άσυλο (EUAA) που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα, το 2022, οι χώρες της ΕΕ+ (ΕΕ, Νορβηγία και Ελβετία) έλαβαν περίπου 966.000 αιτήσεις για διεθνή προστασία (αύξηση κατά 50% σε σχέση με το 2021), αριθμός ο οποίος αποτελεί ρεκόρ από το 2016, σύμφωνα με τον Οργανισμού της ΕΕ για το Άσυλο (EUAA). Οι μεγαλύτερες υποψήφιες ομάδες αιτούντων άσυλο ήταν Σύροι, Αφγανοί και Τούρκοι, αλλά οι αιτήσεις ήταν επίσης υψηλές για ένα ευρύ φάσμα άλλων εθνικοτήτων, ενώ ο φόρτος των αιτήσεων για τις οποίες εκκρεμεί απόφαση έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2017.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό της ΕΕ για το Άσυλο (EUAA) ο αυξημένος αριθμός αιτήσεων ασύλου το 2022 στην ΕΕ+ , οφείλεται εν μέρει στην άρση των περιορισμών που σχετίζονται με τον COVID-19 και σε μακροπρόθεσμες τάσεις όπως οι συγκρούσεις και η επισιτιστική ανασφάλεια σε πολλές περιοχές προέλευσης. Επιπλέον, συνέβαλαν και οι δευτερεύουσες μετακινήσεις εντός της ΕΕ και σημαντικός αριθμός αιτήσεων υποβλήθηκε από υπηκόους από χώρες χωρίς βίζα που έφθασαν νόμιμα.

Επιπλέον, προστίθενται τα περίπου 4 εκατομμύρια ατόμων που εγκατέλειψαν την Ουκρανία λόγω του πολέμου και τα οποία επωφελούνται από προσωρινή προστασία. Με την ενεργοποίηση της Οδηγίας για την Προσωρινή Προστασία, η οποία δεν απαιτεί ατομική εξέταση των αναγκών προστασίας, αποτράπηκε η κατάρρευση των συστημάτων ασύλου της Ευρώπης, εκτιμά ο EUAA. Ωστόσο, τα συνολικά πέντε εκατομμύρια άτομα που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη έχουν θέσει τα εθνικά συστήματα υποδοχής υπό σημαντική πίεση.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του EUAA για το 2022, oι Σύροι (132.000) και οι Αφγανοί (129.000) παρέμειναν μακράν οι μεγαλύτερες ομάδες αιτούντων άσυλο και οι υπήκοοι και των δύο χωρών υπέβαλαν σημαντικά περισσότερες αιτήσεις από ό,τι το 2021, στην πραγματικότητα τις περισσότερες από το 2016. Με υπερδιπλασιασμένους αριθμούς, οι Τούρκοι αιτούντες (55.000) έγιναν η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα. Ακολούθησαν Βενεζουελάνοι (51.000) και Κολομβιανοί (43.000), οι οποίοι υπέβαλαν και οι δύο περίπου τρεις φορές περισσότερες αιτήσεις από ό,τι το 2021 και Γεωργιανοί (29.000). Σε χαμηλότερα επίπεδα, αιτήσεις ρεκόρ υποβλήθηκαν επίσης από πολίτες της Ινδίας (26.000), του Μαρόκου (22.000), της Τυνησίας (21.000), της Αιγύπτου (15.000), της Μολδαβίας (8.300) και αρκετών άλλων χωρών.

Το 2022, οι αρχές ασύλου της ΕΕ+ εξέδωσαν περίπου 632.000 αποφάσεις σε πρώτο βαθμό, αυξημένες κατά το ένα πέμπτο από το 2021. Ωστόσο, οι αιτήσεις αυξήθηκαν πολύ περισσότερο – στην πραγματικότητα υπερτερούν κατά περίπου 333.000 – με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο κενό από το 2015. Αυτό οδήγησε σε αύξηση των εκκρεμών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό. Στο τέλος του έτους, περίπου 636.000 υποθέσεις ανέμεναν την έκδοση απόφασης σε πρώτο βαθμό, αύξηση 44 % σε σύγκριση με το 2021.

Το ποσοστό αναγνώρισης ΕΕ+ήταν 40 % το 2022, αυξημένο κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2021 και το μεγαλύτερο σε πέντε χρόνια. Από τους δύο στους πέντε αιτούντες που έλαβαν θετική απόφαση σε πρώτο βαθμό, περίπου 147.000 έλαβαν καθεστώς πρόσφυγα και 106.000 έλαβαν επικουρική προστασία. Τα ποσοστά αναγνώρισης ήταν ιδιαίτερα υψηλά για τους Σύρους, τους Λευκορώσους, τους Ουκρανούς, τους Ερυθραίους, τους Υεμενίτες και τους Μαλινέζους. Αντίθετα, τα ποσοστά αναγνώρισης ήταν ιδιαίτερα χαμηλά (δηλαδή κάτω από 4 %) για πολίτες της Ινδίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Μολδαβίας, του Βιετνάμ, της Τυνησίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Σερβίας και του Νεπάλ μεταξύ άλλων.

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο αριθμός των χωρών που επωφελούνται από την επιχειρησιακή υποστήριξη EUAA έχει τετραπλασιαστεί σε 13 κράτη μέλη της ΕΕ από μόλις το 2019 (π.χ. Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχία, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβενία και Ισπανία) , με πάνω από 1.500 ανεπτυγμένο προσωπικό. Ο Οργανισμός παρέχει επίσης υποστήριξη σε μια τρίτη χώρα, τη Μολδαβία.